İçeriğe atla

Tahrir Meydanı

Koordinatlar: 30°02′40″N 31°14′09″E / 30.044422°K 31.235696°D / 30.044422; 31.235696
Vikipedi, özgür ansiklopedi
1941'de Tahrir Meydanı

Tahrir Meydanı (Arapça: ميدان التحرير Mīdān at-Taḥrīr, Türkçe: Özgürlük Meydanı), Mısır'ın başkenti Kahire'nin merkezinde bulunan meydan.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Meydan önceleri, şehir merkezini Nil'in Paris'i tasarımıyla yenileyen, 19. yüzyıl hidivi İsmail Paşa'nın adıyla İsmailiye Meydanı (Arapça: ميدان الإسماعيلية Mīdān al-Ismā‘īliyyah) olarak biliniyordu. 1919 Mısır Devrimi'nin ardından meydan Tahrir (Özgürlük) Meydanı olarak anılmaya başladı. Fakat meydanın adı ülke yönetimini parlamenter monarşiden cumhuriyete dönüştüren 1952 Mısır Devrimi'ne kadar resmî olarak değiştirilmedi. Meydan, 2011 Mısır Devrimi için de bir merkez olarak kullanıldı.[1]

Özellikler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tahrir Meydanı ve kavşağın kuzey batıdaki Talat Harb Sokağı'ndan görünümü
Mogamma binası ve Ömer Makram heykeline bakan güney yönündeki görünüm

Tahrir Meydanı'nın merkezinde büyük ve kalabalık bir kavşak bulunmaktadır. Kuzey batı yakasında Napolyon'un Mısır'ı işgaline direnişiyle bilinen millî kahraman Ömer Makram'ın heykelinin bulunduğu bir plaza yer alır. Bunların arkasında ise Ömer Makram Camii bulunur.[2]

Meydan, tarihi Kasr al-Ayni Sokağı'nın kuzeyinde, Talaat Harb Sokağı'nın batısında yer alır. Güney bölümünden geçen Kasr al-Nil Sokağı'yla da Nil Nehri'ni kesen Kasr al-Nil Köprüsü'ne bağlanır.

Tahrir Meydanı çevresindeki alanda Mısır Müzesi, Millî Demokrat Parti merkez binası, Mogamma hükûmet binası, Arap Birliği merkez binası, Nil Oteli, Kasr El Dobara Evanjelik Kilisesi ve Kahire Amerikan Üniversitesi'nin merkez kampüsü yer alır.

Kahire metrosu, Tahrir Meydanı'na sistemin iki hattının merkez kesişme noktası olan Sedat istasyonundan hizmet vermektedir. Metronun yer altı geçitleri yayalara, geniş ve yoğun trafiğe sahip yolların karşısına geçebilme imkânı vermektedir.

Genel kullanım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tahrir Meydanı, yıllarca 1977 Mısır Ekmek İsyanı ve Mart 2003'teki Irak Savaşı karşıtı protesto gösterileri gibi önemli protestolar ve gösterilerin düzenlendiği geleneksel bir mekan olmuştur.[3]

2011 Mısır Devrimi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2011 Mısır Devrimi
2011 Mısır Devrimi sırasında Tahrir Meydanı'nda askerî araç üzerindeki protestocular.

Tahrir Meydanı, eski devlet başkanı Hüsnü Mübarek'e karşı yapılan 2011 Mısır Devrimi'nin odak noktasıydı.[4] 50.000'in üzerinde protestocu 25 Ocak günü meydanı işgal etti. Bu süre içinde bölgenin kablosuz internet hizmetinin arızalandığı bildirilmiştir.[5] Takip eden günlerde de Tahrir Meydanı, Kahire'deki protesto gösterilerinin merkezi olmayı sürdürdü.[6] 29 Ocak'ta Mısır avcı uçakları meydanda toplanan insanların üzerinden alçak uçuş yapmıştır. 30 Ocak'ta, protestoların yedinci gününde, BBC ve bölgedeki diğer muhabirler göstericilerin sayısının en azından 100.000'e çıktığını bildirmişlerdir.[7] 31 Ocak'taysa Al Jazeera muhabirleri göstericilerin 250.000 kişi civarından olduğunu bildirmiştir.[8] 1 Şubat'ta Al Jazeera meydanda ve çevresindeki sokaklarda 1 milyondan fazla protestocunun olaysız bir şekilde toplandığını söylemiştir.[9] Fakat, Kahire'nin en büyük meydanında bu kadar insan toplandığına dair bildirimlerin siyasi amaçlarla abartıldığına inanılmaktadır. STRATFOR analizlerine göre toplanan protestocuların gerçek sayısı hiçbir zaman 300.000'i geçmemiştir.[10][11]

9 Şubat 2011'de Tahrir Meydanı'nda toplanan insanlar

Meydan, Mısır'da süregelen demokrasi gösterilerinin merkezi ve sembolü olarak kabul edilmiştir. 2 Şubat günü burada Mübarek yanlıları ile demokrasi yanlıları arasında şiddet olayları patlak verdi. 3 Şubat'ta ise bunu, meydanda düzenlenen "... günü" etkinliklerinden biri olan 'Ayrılış Cuma'sı' gösterileri izledi. Bir hafta içinde Tahrir Meydanı'nın adı ve görüntüsü uluslararası medya çapında bilinir hale geldi.[12]

"Tahrir Meydanı" adından bir Facebook sayfası ميدان التحرير ayaklanma sırasında, yirmi kişi tarafından dönüşümlü olarak idame ettirildi. Sayfa özellikle olaylar ve tepkiler hakkında devlet kanalıyla yayın yapan medya organlarının etkisini dengelemek için kullanıldı.[13][14]

6 Mayıs 2011'de Tahrir Square adından bir iPhone ve Blackberry uygulaması yayınlandı. Uygulama, her yerdeki Mısırlılara toplu ve sansürsüz bir şekilde Mısır'daki gelişmeler hakkında fikirlerini belirtme imkânı sunuyor. Sonuçlar, herkesin görebilmesi için grafikler ve tablolar halinde sunuluyor. Etkileşimli mobil uygulama ondan fazla Mısır haber ajansı, hükûmet birimleri, askeri komisyon ve yüzlerce sosyal medya sitesine düzenli olarak dağıtılacaktır.[15]

Meydanda devam eden 18 günlük ayaklanma, Mısır Askerî Kuvvetleri'ne 11 Şubat 2011 Cuma günü Hüsnü Mübarek'i devirme şansı verdi.[16] Mübarek'in tüm yetkilerini Askerî Kuvvetler Konseyi'ne bıraktığı açıklaması eski istihbarat şefi ve yeni başka yardımcısı Ömer Süleyman tarafından yapılmıştır.[17][18] Tahrir Meydanı gece boyu süren kutlamalara ve sabaha karşı yapılan "Başınızı dik tutun, sizler Mısırlısınız.", "Mısır'ı seven herkes, gelin ve Mısır'ı yeniden inşa edin" ve benzeri anonslara sahne oldu.[19] Ertesi gün, Kahireli erkek ve kadınlar meydana gelerek kendi devrimlerinin çöpleri ve graffitilerini temizlediler.[19]

Devrim sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tahrir Meydanı, 'demokrasinin yıldönümü' kutlamaları ve diğer ülkelerden gelen önemli insanların ziyaretleriyle 2011 Mısır Devrimi için bir sembol olmayı sürdürüyor.[20][21] Britanya Başbakanı David Cameron, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Amerikan Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry ve Amerikalı aktör Sean Penn, 2011 Mısır Devrimi'nin ardından Tahrir Meydanı'nı ziyaret etti.

İsrail ablukasını kırmak için yola çıkması planlanan Gazze filosundaki gemilerden biri meydanın anısına Tahrir olarak adlandırıldı. Geminin yolcuları arasında Mısır'dan Haaretz muhabiri Amira Hass da bulunuyordu, fakat gemiler yola çıkarılmadı.[22]

29 Haziran 2011'de Mısır polisi, meydandaki isyancı gençlere gözyaşartıcı gaz ve öldürücü olmayan silahlarla saldırdı. Gençler, 2011 Mısır Devrimi'nde indirilen eski hükûmet görevlilerinin davalarının daha hızlı ilerlemesini talep ediyordu. Bunun üzerine İçişleri Bakanı, bölücü ve yıkıcı grupların sebep olduğu karışıklığı suçladı.[23]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Vatikiotis, Panayiotis J. (1997). The Middle East: From the End of Empire to the End of the Cold War. Routledge. ss. 194. 
  2. ^ "Midan Al-Tahrir, Liberation Square". Tour Egypt. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  3. ^ Hiel, Betsy (19 Haziran 2005). "Egyptian reformers taking it to streets". Pittsburgh Tribune-Review. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  4. ^ BBC News: Egypt protests: Anti-Mubarak demonstrators arrested 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 26 Ocak 2011. 26.01.2011'de erişilmiştir.
  5. ^ "Egyptians report poor communication services on Day of Anger". Almasry Alyoum. 25 Ocak 2011. 28 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2011. 
  6. ^ BBC News: "Egypt protests: curfew defied in Cairo and other cities" 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 29 Ocak 2011. 29.01.2011'de erişilmiştir.
  7. ^ BBC News: "Egypt protesters step up pressure on Hosni Mubarak" 31 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 31 Ocak 2011. 31.01.2011'de erişilmiştir.
  8. ^ Al Jazeera News: Live blog 31/1 — Egypt protests 29 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 31 Ocak 2011. 31.01.2011'de erişilmiştir.
  9. ^ Al Jazeera News: Protesters flood Egypt streets 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1 Şubat 2011. 01.02.2011'de erişilmiştir.
  10. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/analysis/20110131-gauging-size-egyptian-protests 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Gauging the Size of the Egyptian Protests, 31 Ocak 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  11. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/analysis/20110201-update-size-protests-cairo 20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Update on the Size of Protests in Cairo, 1 Şubat 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  12. ^ Al Jazeera News: "Battle of Tahrir Square" 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3 Şubat 2011 . 03.02.2011'de erişilmiştir.
  13. ^ Fahim, Kareem and Mana El-Naggar; Liam Stack and Ed Ou contributed reporting, "Emotions of a Reluctant Hero Galvanize Protesters" 3 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, 8 Şubat 2011 (9 Şubat 2011 p. A14 NY ed.).
  14. ^ tahrir square 2 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Facebook sayfası. 11 Şubat 2011'de erişilmiştir.
  15. ^ [1] 11 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Reuters. 11 Mayıs 2011'de erişilmiştir.
  16. ^ STRATFOR: http://www.stratfor.com/weekly/20110213-egypt-distance-between-enthusiasm-and-reality 28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Egypt: The Distance Between Enthusiasm and Reality, 14 Şubat 2011. 14.06.2011'de erişilmiştir.
  17. ^ Kahire'den Kirkpatrick, David D. ve Anthony Shadid. Diğer bildirim: Kahire'den Kareem Fahim, Liam Stack, Mona El-Naggar ve Thanassis Cambanis ve Paris'ten Alan Cowell, “Mubarak Steps Down, Ceding Power to Military” 28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ,The New York Times, 11 Şubat 2011.
  18. ^ BBC News: "Egypt crisis: President Hosni Mubarak resigns as leader" 5 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 12 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  19. ^ a b BBC News: "Ahdaf Soueif: Protesters reclaim the spirit of Egypt" 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 13 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  20. ^ BBC News: "Thousands attend political rally in central Cairo" 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 18 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  21. ^ BBC News: "David Cameron meets locals around Cairo's Tahrir Square" 14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; 21 Şubat 2011; 21.02.2011'de erişilmiştir.
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tahrir Meydanı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tahrir_Meydanı&oldid=33141107" sayfasından alınmıştır