Susan Solomon
Susan Solomon | |
|---|---|
 2004 yılında Susan Solomon | |
| Doğum | 19 Ocak 1956 Chicago, Illinois |
| Vatandaşlık | Amerika Birleşik Devletleri |
| Mezun olduğu okul(lar) | B.S. (1977), Illinois Teknoloji Enstitüsü, M.S. (1979), Ph.D. (1981) Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley |
| Ödüller | Uluslararası Bilim Madalyası (1999) V. M. Goldschmidt Ödülü (2006) William Bowie Madalyası (2007) Volvo Çevre Ödülü (2009) 2012 BBVA Bilgi Fırsatı Vakfı Ödülü |
| Kariyeri | |
| Dalı | Atmosferik kimya |
| Çalıştığı kurumlar | Massachusetts Teknoloji Enstitüsü |
Susan Solomon (d. 19 Ocak 1956[1] Chicago)[2] atmosfer kimyası alanında uzmanlaşmış ve kariyerinin büyük çoğunluğunu NOAA'da çalışarak geçirmiş bilim insanıdır.[3] 2011'den beri Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ne bağlı Ellen Swallow Richards Atmosferik Kimya ve İklim Bilimi Profesörü olarak görev yapmaktadır.[4] Solomon, meslektaşları ile birlikte, ilk defa kloroflorokarbon gazlarının Radikal (kimya) alanındaki tepkime mekanizması ile Antarktika'daki ozon deliğine sebep olduğunu keşfetti.[3]
Solomon, ABD Ulusal Bilimler Akademisi, Avrupa Bilimler Akademisi ve Fransız Bilimler Akademisi üyesidir.[5] 2008 yılında, Time dergisi tarafından dünyadaki en etkili 100 kişiden biri olarak seçildi.[6] Aynı zamanda Atom Bilimleri Bülteninin, Bilim ve Güvenlik Kurulunda çalışmaktadır.[7]
Biyografisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gençlik yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Solomon'un bilime olan merakı çocukken izlediği Jacques Cousteau'nun Denizaltı Dünyası adlı seri ile başladı.[2] Lisede, gaz karışımında bulunan oksijen yüzdesini ölçen bir proje ile, ulusal bilim fuarında üçüncü oldu.[2]
1977'de Illinois Teknoloji Enstitüsünde kimya dalında lisans derecesi ile mezun oldu. 1981 yılında Berkeley Üniversitesinde atmosferik kimya dalında doktarasını yaptı.[3]
Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Solomon 1988 yılında Barry Sidwell ile evlenmiştir.[8]
Çalışma hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Solomon, 2011 yılına kadar, NOAA'nın Kimya ve İklim Süreçleri Grubunun Kimya Bölümleri Fakültesinin başkanlığını yaptı. 2011 yılında, MIT'de Dünya, Atmosfer ve Gezegen Bilimleri Bölümü fakültesine girdi.[9]
Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- En Soğuk Mart: Scott'ın Ölümcül Antarktik Kampı, Yale Üniversitesi Basımı, 2002 ISBN 0-300-09921-5 - Kaptan Robert Falcon Scott'un başarısız 1912 Antartik keşif gezisi metni, özellikle modern meteorolojik verilerin ölüm nedenlerine yeni bir ışık tutarak, Scott'un seferi ile karşılaştırmasını uygulayan masalını tasvir ediyor.[10][11]
- Orta Atmosferin Aeronomisi: Stratosfer ve Mesosfer Kimyası ve Fiziği, 3. basım, Springer, 2005 ISBN 1-4020-3284-6 - Orta atmosferin atmosferik kimyası ve fiziğini 10 km'den 100 km yüksekliğe kadar açıklar.[12]
Ozon deliği ile ilgili çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Solomon, NOAA Yer Sistemi Araştırma Laboratuvarı'ndaki meslektaşları ile birlikte çalışarak, Antarktik ozon deliğinin, ozon ve kloroflorokarbonların serbest radikalleri tarafından yüksek bir buz parçacıklarının yüzeyinde yaratılmış olduğunu öne sürdü. 1986 ve 1987'de Ulusal Ozon Seferi'ni McMurdo Sound'a götürdü; buradaki ekip, hızlanan reaksiyonları doğrulamak için kanıtlar topladı.[3] Solomon takımın tek lideriydi ve takımdaki tek kadındı.[13] Ekibi, ultraviyole radyasyon ile kloroflorokarbonların ayrışmasıyla açığa çıkan ve atmosferde bulunan klor oksit seviyesini beklenenden 100 kat fazla ölçtü.[14]
Solomon daha sonra, volkanlar kloroflorokarbonların yol açtığı reaksiyonları hızlandırabildiğini ve böylece ozon tabakasına verilen hasarı arttırdığını gösterdi. Çalışmaları, ozon tabakasını zararlı kimyasal maddeleri düzenleyerek korumak için uluslararası bir anlaşma olan BM'nin Montreal Protkolünün temelini oluşturdu.[2][15] Solomon, Montreal Protokollerinin uygulanmasının olumlu bir etkisinin olduğunu gösteren bazı araştırmalar da yaptı.[16][17]
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli[değiştir | kaynağı değiştir]
Solomon, Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli'ne (IPCC) hizmet etmiştir.[3] IPCC Üçüncü Değerlendirme Raporu için katkıda bulunan bir yazardı.[18][19]
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2017 - Arthur L. Day Prize and Lectureship by the National Academy of Sciences for substantive work in atmospheric chemistry and climate change
- 2015 - Honorary Doctorate (honoris causa) from Brown University.[20]
- 2013- Vetlesen Ödülü, Ozon deliği üzerine çalışmaları için
- 2012 - İklim değişikliği kategorisinde BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award
- 2010 – Service to America Medal, awarded by the Partnership for Public Service[21]
- 2009 – İsveç Kraliyet Bilim Akademesi tarafından verilen Volvo çevre ödülü[22]
- 2009 – National Women's Hall of Fame'e dahil oldu[23]
- 2008 – Grande Médaille (Great Medal) of the French Academy of Sciences[24]
- 2007 – American Geophysical Union tarafından verilen William Bowie madalyası
- 2006 – Colorado Women's Hall of Fame'e dahil oldu[25]
- 2004 – Asahi Glass Kurumu tarafından verilen Mavi Gezegen ödülü[26]
- 2000 – Carl-Gustaf Rossby Research Medal, awarded by the American Meteorological Society[27]
- 1999 – Amerika Birleşik Devleri başkanı tarafından Ulusal Bilim Madalyası[28]
- 1994 – Solomon Buzulu (78°23′G 162°30′D / 78.383°G 162.500°D), yaptıklarının şerefine adı verilen buz dağı
- 1994 – Solomon Saddle (78°23′G 162°39′D / 78.383°G 162.650°D), yaklaşık 1.850 metre (6.070 ft) yüksekliğinde bir kar ayrağı, onun adına verilmiş
- 1991 – Fiziksel meteoroloji ile ilgili çalışmaları adına, Amerikan Meteoroloji Grubu tarafından verilen Henry G. Houghton Ödülü[27][29]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Solomon, Susan, 1956-". Library of Congress Authorities. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016.
- ^ a b c d "Susan Solomon". Chemical Heritage Foundation. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ a b c d e "InterViews". National Academy of Sciences. 26 Temmuz 2004. 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
- ^ "People". Department of Earth, Atmospheric and Planetary Sciences website. Massachusetts Institute of Technology. 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
- ^ "Susan Solomon: Pioneering Atmospheric Scientist". Top Tens: History Makers. National Oceanic and Atmospheric Administration. 5 Ocak 2007. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2007.
- ^ "The 2008 TIME 100 17 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Time.
- ^ "Science and Security Board". Bulletin of the Atomic Scientists. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016.
- ^ Oakes, Elizabeth H. (2007). Encyclopedia of world scientists. New York: Facts on File. ss. 677-678. ISBN 9781438118826. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.
- ^ Krajick, Kevin. "Two Climate Scientists Win 2012 Vetlesen Prize for Work on Ozone Hole, Ice Cores". Lamont -Doherty Earth Observatory. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- ^ MacFarlane, Robert (7 Ekim 2001). "In from the cold..." The Observer. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ Wheeler, Sara (2 Eylül 2001). "Great Scott?". The New York Times. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ Brasseur, Guy; Solomon, Susan (2005). Aeronomy of the middle atmosphere : chemistry and physics of the stratosphere and mesosphere. Dordrecht: Springer. ISBN 1-4020-3284-6. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ Indivero, Victoria M. (Sonbahar 2010). "Changing views on climate". Chemical Heritage Magazine. 28 (3). s. 13. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ Nickel, Mark (28 Nisan 2015). "Brown confers six honorary degrees". Brown University. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ Daley, Megan (30 Haziran 2016). "Decades after the Montreal Protocol, there are signs the hole in the ozone layer has begun to heal". Los Angeles Times. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ Hand, Eric (30 Haziran 2016). "Ozone layer on the mend, thanks to chemical ban". Science. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ Solomon, S.; Ivy, D. J.; Kinnison, D.; Mills, M. J.; Neely, R. R.; Schmidt, A. (30 Haziran 2016). "Emergence of healing in the Antarctic ozone layer". Science. 353 (6296). ss. 269-274. doi:10.1126/science.aae0061. 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
- ^ Houghton, J.T. (2001). "Climate Change 2001: The Scientific Basis" (pdf). Third Assessment Report. Intergovernmental Panel on Climate Change. s. 21. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
- ^ Solomon, Susan (2007). "Climate Change 2007 The Physical Science Basis" (PDF). Fourth Assessment Report. Intergovernmental Panel on Climate Change. s. 3. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013.
- ^ Nickel, Mark (28 Nisan 2015). "Brown awards six honorary doctorates". Brown University. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ "2010 Career Achievement Medal Recipient". Service to America Medals website. Partnership for Public Service. 2010. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "Laureate 2009". Volvo Environment Prize website. Royal Swedish Academy of Sciences, Stockholm, Sweden. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013.
- ^ "Women of the Hall: Susan Solomon". National Women's Hall of Fame website. National Women's Hall of Fame. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ "Remise de la Grande Médaille par Jules Hoffmann, Président de l'Académie,à Susan Solomon" (pdf). 25 Kasım 2008. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ "Honorees By Year of Induction". Colorado Women's Hall of Fame. 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013.
- ^ "Blue Planet Prize: The Laureates". Blue Plant Prize website. Asahi Glass Foundation. 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ a b "AMS Awards and Nomination Information". American Meteorological Society. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "The Laureates - 1999". National Science & Technology Medals website. National Science and Technology Medals Foundation. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "The Henry G. Houghton Award". American Meteorological Society. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Oral History Interview with Susan Solomon. (1997-09-05). Amerikan Meteoroloji Topluluğu Sözlü Tarih Projesi. UCAR Arşivleri.
- Yaşayan insanlar
- Amerikalı kimyagerler
- Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri
- Ulusal Bilim Madalyası sahipleri
- 1956 doğumlular
- Fransız Bilimler Akademisi üyeleri
- Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de öğrenim görenler
- Royal Society'nin yabancı üyeleri
- 21. yüzyıl Amerikalı bilim insanları
- 20. yüzyıl Amerikalı bilim insanları
- Amerikalı jeofizikçiler