Suriye Ekspresi

Suriye Ekspresi, Rus medyasında Rus çıkarma gemilerinin Suriye'ye düzenlediği düzenli seferleri tanımlamak için kullanılan analojidir. Bu seferlerin amacı, Suriye Silahlı Kuvvetleri'ne silah ve mühimmat tedarikiydi. Resmi verilere göre, gemiler bir tür "özel kargo" taşıyordu. Çıkarma gemilerinin seçimi, üçüncü ülkelerin onları alıkoymasının ve denetime tabi tutmasının imkansız olmasına dayanmaktadır. 2015 yılından itibaren Rusya Deniz Kuvvetleri, Türkiye ve Ukrayna'dan satın aldığı dökme yük gemilerini de mal teslimi için kullanmaya başlamıştır. Rosoboronexport temsilcilerinin resmi pozisyonuna göre, Suriye'ye yapılan tedarikler, Suriye'ye uygulanan hiçbir uluslararası yaptırımı ihlal etmemektedir.

Adın kökeni

Suriye Ekspresi terimi Tuğamiral Tanaka'nın Guadalcanal Muharebesi sırasında adaya düzenlediği sevkiyatı tanımlamak için kullanılan Tokyo Ekspresi analojisine dayanır. Tanka, adaya gerçekleştirilen sevkiyatı orijinal olarak askeri kargo gemileri olmayan ve muhripleri taşımak için uyarlanmamış gemiler ile gerçekleştirdi. Adadaki Japonlar, Takyo Ekspresi ile gelen yardımla Guadalcanal Muharebesinde Müttefik kuvvetlerle güç dengesini sağlamayı başarmıştı.

"Suriye Ekspresi" adının ilk kez 2012 yılında geçtiği kaydedilmiştir. Yavaş yavaş, bu isim medyada ve bloglarda yayıldı ve genel olarak silah tedarikini ifade etti. İfadedeki "ekspres", yüksek uçuş sıklığı ve kısa yolculuklarla ilişkilendirilen "yüksek hızlı tren" anlamına gelir.

Runet'in (İnternetin Rusça dilindeki kısmı için kullanılan terimdir) dışında, terim pek kullanılmamıştır.

Arka planı

Suriye İç Savaşı

2011'in başında, Suriye'de yavaş yavaş bir ayaklanmaya dönüşen kitlesel ayaklanmalar patlak verdi ve bu sırada heterojen güçler merkezi hükûmete karşı birleşti. Barışçıl bir çözüme yönelik girişimler sonuç getirmedi ve 2012 yılına kadar ülkede bulunan cephanelikler ve tüm askeri üsler muhaliflerin eline geçti.

"Chariot" gemisinin alıkonulması

11 Ocak 2012, Westberg Ltd.'ye ait Saint Vincent ve Grenadinler bayrağı altındaki Chariot gemisi, Sankt-Peterburg'dan Suriye'nin Lazkiye limanına giderken Kıbrıs'ın Limasol limanında incelendi. Arabada silahların olduğu belirlendi. Avrupa Birliği'nin Suriye'ye uyguladığı silah ambargosuna rağmen, Kıbrıs makamları geminin rotasını değiştirmesi şartıyla geminin devam etmesine izin verdi. Chariot'un Türkiye'ye gitmesini bekliyorlardı. Ancak daha sonra Türk makamları, geminin Suriye'nin Tartus limanına vardığını duyurdu. Rus deniz üssünün bulunduğu ve aynı zamanda geminin konumu hakkında sinyaller yayan cihazlar ondan çıkarıldı. Bu vesileyle, ABD makamları taşınan yükün niteliğini netleştirmek için Rus makamlarına başvurdu.

Suriye Ekspresi'nin ortaya çıkışı

Chariot gemisinde yaşanan sorun Rusya'yı önlem almaya itti. Rusya, denetimin mümkün olmaması ve sevkiyatta sorun yaşanmaması için orduya bağlı olan büyük çıkarma gemilerini sevkiyat için kullanmaya başladı. Ekspres'in güzergahı Kuzey, Karadeniz ve Baltık filolarına bağlı büyük çıkarma gemilerin Novorossiysk deniz üssüne gelmesiyle başlar. Ardından burada kargoyu alarak Karadeniz'e açılırlar. Boğazları ve Ege'yi geçerek Akdeniz'e çıkan çıkarma gemileri, yüklerini, Suriye'deki Rus lojistik merkezi olan Tartus'ta boşaltırlar.