Suren Spandaryan
Suren Spandaryan (15 Aralık [E.U. 3 Aralık] 1882, Tiflis - 24 Eylül [E.U. 11 Eylül] 1916, Krasnoyarsk) Ermeni asıllı Rus devrimci, edebiyatçı ve yayıncı. 1901 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisine üye olmuş ve Bolşevikler arasında yer almış, Merkez Komite ve Rusya Bürosunda görev yapmıştır.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Babası S.A.Spandaryan (1849-1922) Tiflis'de Nor Dar (Yeni Çağ) adlı muhafazakar bir gazetenin kurucusu ve yayın yönetmenliğini yapan bir yayıncı ve avukattı. Suren Tiflis'de liseyi bitirdikten sonra Moskova Üniversitesi'nde Tarih ve Filoloji Fakültesine gider. 1901 yılından beri Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisiyle temas halindedir. Moskova'da Hukuk Fakültesine geçiş yapar. İşçi çevreleriyle tanışır ve 1904 yılındaki öğrenci protestolarında yer alır. Okulunun kapanmasının ardından bir süre Heidelberg Üniversitesinde okur. 1905 yılında döndüğünde 1905 Devrimi'nin ardından parti talimatıyla Tiflis'e geçer, Aralık ayında da Moskova'da barikatlarda çarpışır. 1906 yılında üniversiteden atılır. Devrimin bastırılmasının ardından Azerbaycan'ın Gence kentinde parti tarafından kurulan gizli matbaanın kuruluşunda görev alır.
Bu dönemde Iskra, Bakü Proletaryası ve Zvezda gibi yayınlarda yazılar yazar, yayın yönetmenliği yapar.
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 1912 Prag Konferansınde Bakü delegesi olarak katılır. Konferansın ardından Merkez Komite'ye ve Rusya Bürosu'na seçilir. 1912 yılında Bakü'de yakalanır, 1913 yılında Tiflis'de yargılanır ve ömür boyu sürgün cezasına çarptırılarak Sibirya'ya yollanır. Burada Stalin ile yakın arkadaş olmuştur. 1916 yılında verem yüzünden ölmüştür.[1]
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eşi Olga Vyaçeslavovna Adamoviç (1879-1971) de Eski Bolşeviklerdendir. Oğlu Stepan Surenoviç Spandaryan ünlü bir Sovyet basketbol oyuncusudur[2] , aynı zamanda II. Dünya Savaşı sırasında Kızılordu bünyesinde SMERŞ içinde Yüzbaşı rütbesiyle karşı istihbarat faaliyeti göstermiş, Kızıl Bayrak İşçi Nişanı sahibi bir kişidir.[3] Mezarı Novodeviçi Mezarlığındadır.
Anısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Krasnoyarsk ve Erivan'da anısının yaşatıldığı cadde ve sokakların yanı sıra, bir de heykeli bulunmaktadır. Anıtmezarı Krasnoyarsk'dadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Caucasian Knot sitesindeki bilgi 3 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 15 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ Dinamo Moskova basketbol takımının arşivlerinde Stepan Spandaryan'ın başarılarının sunulduğu link 16 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 16 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ Naroda.ru sitesinden ilgili sayfa (Rusça)15 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir
