Slacktivizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Popüler bir slacktivizm aracı olan Facebook'ta kullanılan " Beğen butonu "

Slacktivizm veya Tembel Aktivizm, sosyal medya veya çevrimiçi imza kampanyaları gibi yollarla siyasi veya sosyal bir davayı destekleme yöntemidir ve çok az çaba veya bağlılık içermesiyle karakterize edilmektedir.[1] Slacktivizmin diğer biçimleri arasında sosyal medyada bir amaç hakkında "beğenme", "paylaşma" veya "tweet atma", bir internet imza kampanyasını imzalama, amacı destekleyen bir durumu veya mesajı kopyalayıp yapıştırma, amaçla ilişkili belirli hashtag'leri paylaşma veya dayanışmayı belirtmek için sosyal ağ hizmetlerinde kişinin profil fotoğrafını veya avatarını değiştirme gibi çevrimiçi faaliyetlerde bulunmak yer almaktadır.[2]

Slacktivizmi eleştirenler, ister çevrimiçi ister çevrimdışı olsun, düşük riskli bir destek gösterisinin yüzeysel, etkisiz, daha yapıcı bir şekilde kullanılabilecek enerjiyi çekmesi ve daha önemli aktivizm biçimlerini tamamlamak yerine onların yerine geçmesi nedeniyle genel bir amaca anlamlı bir katkıda bulunamadığını ve aslında ters etki yaratabileceğini öne sürmektedir.[3] Gruplar sivil katılımı ve kolektif eylemi kolaylaştırmak için sosyal medyayı giderek daha fazla kullandıkça, slacktivizm savunucuları bunun katılıma yol açabileceğine ve daha az bilinen amaçlar için destek oluşturmaya yardımcı olabileceğine dikkat çekmektedir [4][5][6][7][8]

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıklamacılık[değiştir | kaynağı değiştir]

"Tıklamacılık" terimi, çevrimiçi imza kampanyalarını imzalamak veya politikacılara veya şirket CEO'larına mektup şeklinde e-postalar imzalayıp göndermek gibi internet tabanlı slacktivizm biçimlerini tanımlamak için kullanılır.[9] Örneğin, UK Uncut adlı İngiliz grup Twitter ve diğer internet sitelerini kullanarak vergiden kaçınmakla suçlanan şirketlere karşı protestolar ve doğrudan eylemler düzenlemektedir.[10] Kuruluşların, dilekçelerine veya diğer eylem çağrılarına kaç kişinin "tıkladığını" takip ederek başarılarını ölçmelerine olanak tanır.

Hayırseverlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Hayırseverlik slacktivizmi, bireyin çok az çaba sarf etmesini gerektiren bir amacı destekleme eylemidir. İnternet üzerinden yardımseverlik slacktivizminin örnekleri arasında bir amacı desteklemek için Facebook durumu paylaşmak, bir yardım kuruluşunun amacını Facebook'ta "beğenmek", bir yardım kuruluşunun Twitter'daki destek talebini tweetlemek veya retweetlemek, İnternet imza kampanyalarını imzalamak ve bir amaç hakkında YouTube videoları yayınlamak ve paylaşmak sayılabilir. Kişinin fotoğrafı ihtiyacı olan kişiye yardım etmek için değil, kendini daha iyi hissetmek ve önünde tasvir edilen kişi ya da sahne için olumlu bir şey yapmış gibi hissetmek için "beğendiği" söylenebilir. Bu olgu, ister daha az şanslı insanlara yardım etmek için seyahatlere çıksınlar, isterse de fotoğraftaki kişiye "yardım etmek" için Facebook'taki birçok gönderiyi "beğensinler", bireyler arasında giderek daha popüler hale gelmiştir. Mart 2012'de sosyal medyada kısa sürede patlayan Kony 2012 kampanyası buna örnek olarak gösterilmektedir.[11]

Ürünle Hayırseverlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızı bir iPod nano, ürün satın alarak bir hayır kurumunu desteklemenin bir örneğidir

Bu, belirli bir amaca verilen desteği vurgulayan ve malın maliyetinin bir yüzdesinin amaca gideceğinin reklamını yapan ürünlerin satın alınması eylemidir. Bazı durumlarda bağışlanan fonlar tek bir vakıf bünyesindeki çeşitli kuruluşlara dağıtılmakta, bu da teoride amacın hak eden çeşitli alanlarına yardımcı olmaktadır. Eleştiriler, bağışın çok az bir alana yayıldığını vurgulama eğilimindedir. Bunun bir örneği, tüketicilerin ortak ürünlerin Kırmızı markalı çeşitlerini satın alabildiği ve elde edilen gelirin bir kısmının AIDS ile mücadeleye gittiği Product Red kampanyasıdır.

Slacktivistler ayrıca, bir amacı ikinci elden desteklemenin bir yolu olarak, hayır kurumlarına bağış yapma geçmişi olduğu için bir şirketin ürününü satın alabilirler. Örneğin bir slacktivist, kurucuları ülkenin çocuklarına yatırım yaptığı ya da sosyal ve çevresel kaygıları desteklediği için Ben and Jerry's dondurmasını satın alabilir.[12]

Siyasi[değiştir | kaynağı değiştir]

Slacktivizmin bazı biçimleri, bir başkanlık kampanyasına destek sağlamak ya da hükümet eylemlerini etkilemeyi amaçlayan bir internet imza kampanyasını imzalamak gibi siyasi hedeflere sahiptir.

Online imza kampanyası sitesi Change.org, Çinli bilgisayar korsanları tarafından saldırıya uğradığını ve Nisan 2011'de çökertildiğini iddia etti. Change.org, bilgisayar korsanlarının "web sitesini çökertme ihtiyacı hissetmelerinin Change.org'un hızla büyüyen başarısının bir kanıtı ve belirli bir dilekçenin haklılığı olarak görülmesi gerektiğini" iddia etti: Ai Weiwei'nin Serbest Bırakılması Çağrısı." [13] Nisan 2011'de Çinli yetkililer tarafından tutuklanan ünlü insan hakları aktivisti Ai Weiwei, 22 Haziran 2011'de Pekin'de serbest bırakılmış ve bu durum Change.org tarafından Ai'nin serbest bırakılmasını talep eden online kampanyanın ve imza kampanyasının bir zaferi olarak değerlendirilmişti.

Sempati[değiştir | kaynağı değiştir]

Sempati slacktivizmi Facebook gibi sosyal medya ağlarında görülebilir; kullanıcılar bir amacı desteklemek ya da ihtiyacı olan insanlara destek vermek için sayfaları beğenebilir. Bu tür slacktivizmde ayrıca kullanıcıların profil resimlerini, kullanıcının akranlarına konuyu önemsediklerini gösterecek şekilde değiştirmeleri de yaygındır.[14] Bu, kişinin sempatisini göstermek için bir rozet takmanın sanal bir karşılığı olarak düşünülebilir; ancak, böyle bir rozet edinmek genellikle amaca yönelik bir miktar parasal bağış gerektirirken, profil resmini değiştirmek gerekmez.

Sempati slacktivizminde, izleyicilere inandırıcılık hissi vermek ve kampanyanın belleklerinde daha uzun süre yankılanmasını sağlamak için genellikle küçük çocukların, hayvanların ve görünüşte ihtiyaç sahibi insanların görüntüleri kullanılır. Kampanyalarda çocukları kullanmak genellikle daha geniş bir kitleye ulaşmanın en etkili yoludur, çünkü çoğu yetişkin reklama maruz kaldığında ihtiyaç sahibi bir çocuğu görmezden gelemeyecektir.

Sempati slacktivizmine bir örnek olarak İsveç gazetesi Aftonbladet'in "Vi Gillar Olika" (birebir çeviri: "Farklı olanı seviyoruz") kampanyası verilebilir.[15] Bu kampanya, 2010 yılında İsveç'te sıcak bir konu olan yabancı düşmanlığı ve ırkçılığa karşı başlatılmıştır. Kampanyanın ana simgesi, Fransız SOS Racisme örgütünün 1985 yılında Touche pas à mon Pote kampanyasından uyarlanan "Vi Gillar Olika" yazılı açık bir eldi.[16]

Bir başka örnek ise, 2011'de 77 kişinin öldüğü Norveç saldırılarının ardından Facebook kullanıcılarının fotoğraflarına Norveç bayrağı eklemesiydi. Bu kampanya, destekçilerini profil resimlerini güncellemeye teşvik eden İsveç Moderate Partisi'nin de dikkatini çekmiştir.[17]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Cabrera, Nolan L. (2017). "Activism or Slacktivism? The Potential and Pitfalls of Social Media in Contemporary Student Activism". Journal of Diversity in Higher Education (İngilizce). 10 (4): 400. doi:10.1037/dhe0000061. 4 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. 
  2. ^ Snopes.com: Inboxer Rebellion (Internet Petitions) 17 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – discusses slacktivism in some detail
  3. ^ Carr, David. "Hashtag Activism, and Its Limits 9 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ". The New York Times. March 25, 2012.
  4. ^ Obar, Jonathan; ve diğerleri. (2012). "Advocacy 2.0: An Analysis of How Advocacy Groups in the United States Perceive and Use Social Media as Tools for Facilitating Civic Engagement and Collective Action". Journal of Information Policy. 2: 1-25. doi:10.5325/jinfopoli.2.2012.1. 
  5. ^ Obar, Jonathan (2014). "Canadian Advocacy 2.0: A Study of Social Media Use by Social Movement Groups and Activists in Canada". Canadian Journal of Communication. doi:10.22230/cjc.2014v39n2a2678. 
  6. ^ "Why online Slacktivism might actually be helping charities". Digital Trends (İngilizce). 16 Mayıs 2013. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  7. ^ Davis, Jesse (27 Ekim 2011). "Cause Marketing: Moving Beyond Corporate Slacktivism". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2011. 
  8. ^ Richard Fisher (16 Eylül 2020). "The subtle ways that 'clicktivism' shapes the world". BBC. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  9. ^ White, Micah (12 Ağustos 2010). "Clicktivism is ruining leftist activism". The Guardian. 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011. 
  10. ^ "Clicktivists – a new breed of protestors'". London Evening Standard Online. 19 Ocak 2011. 19 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2011. 
  11. ^ Cross, Allison (7 Mart 2012). "Hunt for Ugandan war criminal Joseph Kony video goes viral". National Post. Erişim tarihi: 7 Mart 2012. 
  12. ^ Mangold, W.; David Faulds (2009). "Social media: The new hybrid element of the". Business Horizons: 357-65. doi:10.1016/j.bushor.2009.03.002. 
  13. ^ Daniel. "Chinese Hackers Vindicate "Slacktivism"". ProjectQuinn. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011. 
  14. ^ Pappas, Stephanie (18 Kasım 2015). "French Flags on Facebook: Does Social Media Support Really Matter?". LiveScience. Purch. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017. 
  15. ^ "Vi gillar olika | Aftonbladet". Aftonbladet.se. 18 Ocak 2014. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014. 
  16. ^ Rör inte min kompis. "Rör inte min kompis | Historia |". rorinteminkompis.se. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015. 
  17. ^ Namn obligatorisk. "Deltagande med det norska folket | Moderaterna i Upplands-Bro". Moderaterna.net. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Slacktivizm&oldid=32233941" sayfasından alınmıştır