Sheihantaur

Şeyhantahur Mozolesi 14. yüzyilda inşa edilmiştir.

Şeyh Hovendi at-Tahur'un türbesi Şeyhantahur, Özbekistan'ın Taşkent kentinde bulunan bir mimari anıttır.

Hovendi at-Tahur[değiştir | kaynağı değiştir]

Şeyh Hovendi at-Tahur (Şeyhantahur) 13. yüzyılın sonunda doğdu. O bir seyyiddi, yani Muhammed peygamberin kabilesi olan Kureyş'in soyundan geldiğini iddia ediyordu. Babası Şeyh Ömer'in, Ömer ibn el-Hattab'ın on yedinci neslinden doğrudan bir soyundan olduğuna inanılıyordu, bu nedenle bu ailenin erkek üyeleri de Hoca ve Arif (Hoca) unvanını taşıyordu. Şeyh Khoja Umar, bir sufi ve Derviş Hasan Bulgari'nin takipçilerinden biriydi. İslam'ı yayma misyonuyla Taşkent'e geldi. Daha sonra hayatının geri kalanını geçireceği Bog-i Ston dağ yerleşimine taşındı. Böylece Şeyh Khoja Hovendi at-Tahur'un doğum yeri, Özbekistan'ın Taşkent Eyaletindeki Çarvak Gölü'ne yakın Bog-i Ston^[1] idi. Genç Sheihantaur, o zamanlar tarikatın kurucusu Sufi Şeyh Hoca Ahmed Yesevi'nin saygı gördüğü Yasi kasabasında (bugünkü Kazakistan'da Türkistan ) Yasaviyya derviş tarikatına başlatıldı. Ma wara'u'n-nahr çevresinde uzun süre dolaştıktan sonra, ŞeyhantahurTaşkent'e geldi ve burada bilgelerin en bilgesi olarak halkın hafızasında kaldı. Şeyh 1355-1360 yılları arasında öldü.

Dosya:Saur.JPG

Bog-i Ston köyünde canlı bir saur örneği.

Şeyhantahur'un mezarı (türbe) 14. yüzyılda inşa edilmiştir, ancak dış görünüşü yıllar içinde defalarca değişmiştir. Mozolenin mezar taşının yanında eşsiz bir kutsal İskender Saur'u vardır. Saur, 15. yüzyılda soyu tükenmiş yerel bir iğne yapraklı ağaç çeşididir. Kökenlerinin, Doğu'da efsanevi bir kahraman veya Pahlevan olarak geniş çapta onurlandırılan Büyük İskender adıyla bağlantılı olduğuna inanılıyor. Bu olağanüstü Saur'ların varlığı nedeniyle, bu noktanın Şeyhantahur'un mezar yeri olarak seçilmiş olması mümkündür. Mozolenin boyutları: 16.2 x 9 m. genişlik, 12.8 m. yükseklik.

Şayhantahur mezar kompleksi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türbe, azizin adını verdiği bir mezar kompleksi ile çevrilidir. Sovyet dönemine kadar Şayhantahur adı Taşkent şehrinin bütün bir bölgesine (yerel olarak mahalla) uygulanıyordu. Taşkent tarihinin seçkin kişilerinin çoğu, sonraki yıllarda buraya gömüldü. Bunlardan biri, 18. yüzyılda yarı bağımsız bir şehir devleti olan Taşkent'in hükümdarı olan Şeyhantahur'un Hakem'i (mahalla şefi) Yunus Khoja idi. Burada gömülü olan bir başka dikkate değer kişi, 1864-5'te Taşkent'i Ruslara karşı savunan, ancak sonunda, 1865'te General Mikhail Grigorevich Çerniyayev tarafından Taşkent'ın iki günlük Taşkent kuşatmasından kısa bir süre önce, Çimkent'in önünde bir çatışmada öldürülen Kokanlı General Alımkul Parvarchı'ydı., bu da şehrin ele geçirilmesine yol açtı.

Shaıhantaxur mezar kompleksinin on altı anıtından sadece üçü sağlam kaldı.Shaihantaur'un türbesine ek olarak, Kaldırghoçbıy ve Moğolistanlı Yunus Han'ın mozolesi de burada bulunur.