Sederek Muharebesi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Aralık 2023) |
| Sadarak Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dağlık Karabağ sorunu | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Azerbaycan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Azerbaycan SSC |
 Ermenistan SSC Ermenistan | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Ebulfez Elçibey Haydar Aliyev | |||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 108 | |||||||||
Sederek Muharebesi, Azerbaycan ve Ermenistan Silahlı Kuvvetleri arasında 1990-1993 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde meydana gelen askeri çatışma.
Zemin[değiştir | kaynağı değiştir]
Ermenilerin Sadareke, genel olarak Nahçıvan ve Azerbaycan üzerinde toprak iddiaları 1990'lı yıllardan beri başlamamaktadır. 1918-1920 yıllarında Abbasgulu bey Şadlinski önderliğinde örgütlenen "Kızıl Tabor", Sederek halkının Ermenilere karşı mücadelesinde büyük rol oynadı. Kırk kişilik "Kırmızı Tabor"un ana karargâhı bir süre Sadarak'ta bulunuyordu. Dereleyez ve Zengezur dağlarına çıkan Taşnak çeteleri saldırılarıyla Şerur halkını yalnız bırakmayınca "Kızıl Tabor" savaşçıları 40 kilometrelik cephe hattında Taşnak çetelerini susturdu.
13 Ekim 1921'de hiçbir geçerli gerekçe gösterilmeden imzalanan Moskova ve Kars anlaşmalarına rağmen, Transkafkasya SFSR MIK Başkanlığı'nın Şubat ayındaki kararıyla her iki anlaşmanın şartları ağır şekilde ihlal edilmiş ve bu anlaşmalar hukuka aykırı olarak Azerbaycan'ın Nahçıvan kentine devredilmiştir. 18 Ekim 1929. SSCB topraklarından 657 kilometrekarelik arazi Ermeni SSC'ye verildi. Bunun sonucunda Azerbaycan nüfusu zaman zaman bu toprakları terk etmiş ve bu topraklar sahte yolla Ermenistan topraklarına dönüştürülmüştür. Azerbaycan Merkez Yürütme Komitesi'nin 5 Mayıs 1938 tarihli kararıyla Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin Karki köyü çevresindeki arazilerin büyük bir kısmı Ermenistan'a verildi.
1988 yılında SSCB'nin Dağlık Karabağ'daki Ermeni ayrılıkçılığına karşı gerekli tedbirleri almaması nedeniyle Ermeniler Nahçıvan'a da saldırmaya başladı. İlk hedef, Sederek'e 10 km uzaklıkta bulunan ve her taraftan Ermenistan'la sınır olan Kerki bölgesiydi. Aralık 1989'un sonunda durum daha da gerginleşir. Köyün üç yerinde karakollar kurulmasına ve her karakolda 15 kişinin gönüllü olmasına ve özerk cumhuriyetin diğer bölgelerinden yardım gelmesine rağmen bu, yerleşimi düşmandan korumaya yetmedi. Çünkü dört tarafı düşmanla kuşatılmış olan köyü koruyan gönüllülerin silahları çok azdı. Daha sonra gönüllülere köyün Sovyet askerleri tarafından korunacağı söylendi. Gönüllüler köyü Sovyet askerlerine teslim ettikten sonra onlar da köyü Ermenilere teslim ettiler.