Sarıyahşi
| Sarıyahşi | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Aksaray |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Coğrafi bölüm | Konya Bölümü |
| İdare | |
| • Kaymakam | Ümit Gürsançtı |
| • Belediye başkanı | Doğan Mutlu (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 224 km² |
| Rakım | 1092 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 5.097 |
| • Kır | 1,680 |
| • Şehir | 3.566 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| ISO 3166 kodu | TR-68 |
| Posta kodu | 68700 |
| İl alan kodu | 382 |
| İl plaka kodu | 68 |
Sarıyahşi, Aksaray'ın ilçesi.
Sarıyahşi ismini kesin olarak nereden ve nasıl aldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak İbrahim Hakkı Konyalı´nın Abideleri ve Kitabeleri ile Şereflikoçhisar Tarihi adlı eserinde yer alan bilgilere göre, Yahşi Han´dan almıştır. Türk askeri olan Yahşi Han yaralı olarak askerler ile Sarıyahşi'den geçerken vefat eder. O zamana kadar "sarı" olarak bilinen yer, "yahşi" ile birleşerek, şimdiki Sarıyahşi ismini alır. Sözlükte yahşi "güzel" anlamına gelmektedir. Yani Sarıyahşi, Sarıgüzel anlamına da gelmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Sarıyahşi 1957 yılında kasaba olmuştur. Bağlı olduğu yer Ankara ili Şereflikoçhisar ilçesi iken, 15.06.1989 tarih ve 3587 sayılı kanun ile ilçe olmuş ve yine aynı kanun ile il olan Aksaray'a bağlanmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sarıyahşi MÖ 323'te Büyük İskender İmparatorluğu sınırları içinde yer almaktaydı.
- 2. yüzyıl başında Roma İmparatorluğu sınırları içinde yer aldı.
- 632 yılında Bizans İmparatorluğu sınırları içinde yer aldı.
- 814 yılında Sarıyahşi Doğu Roma (Bizans İmparatorluğu) sınırları içinde yer aldı.
- 1040 yılında Büyük Selçuklu İmparatorluğu sınırları içinde yer alan Sarıyahşi 1096 yılında Anadolu Selçuklu Devleti sınırları içinde yer aldı.
- 1242'den 1356'ya kadar Selçuklu Devleti sınırları içinde yer aldı.
- 1356'dan sonra beylikler yönetimine girmiş ve Osmanlı fetihleri sen 1402 yılına kadar Osmanlı sınırları içinde kalan Sarıyahşi, Ankara meydan Muharebesinden sonra yeniden kurulan Anadolu Beylikleri yönetimi altına girmiştir.
- Karamanoğlu Beyliği'nin ele geçirilmesiyle tekrar Osmanlı yönetimine girmiş ve 1481-1914 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine yer almıştır.
- 1918-1923 yılları arasında Türk Kurtuluş Savaşı döneminde de Türk sınırları içindeki yerini korumuş ve işgale uğramamıştır.
- Sarıyahşi topraklarına tarih boyunca birçok imparatorluk, devlet ve beylik hakim olmuştur.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Coğrafi bölge olarak İç Anadolu Bölgesinde yer almaktadır. Aksaray'a 110 km uzaklıktadır. Sarıyahşi, Hirfanlı barajı'nın kenarındadır. Kızılırmak'ın güneyinde kurulmuş, sulak, yeşil, tarıma, hayvancılığa, elverişli bir ilçedir.
- İlçede karasal iklim hakimdir. Yağış (Yıllık ortalama) 30 – 40 cm arasıdır. Tahıl olarak buğday, arpa, çavdar, nohut, mercimek ve pancar ekilmektedir. İklime uygun her türlü sebze ve meyve yetiştirilebilmektedir.
- Doğal bitki örtüsü
Doğal step olmasına rağmen oldukça yeşilliğe sahiptir.
- Ulaşımın tamamı kara yoluyla gerçekleşmektedir. Aksaray'ın merkeze en uzak olan ilçesidir.
- 2006 yılında Kızılırmak nehri Hirfanlı Baraj Gölü üzerine ilçenin Kırşehir bağlantısını sağlayacak olan bir köprü inşaatına başlanmış olup, 2009 yılında bitmesi planlanan köprü ulaşıma açılmış ve ilçenin Kırşehir iline mesafesi 30 km olmuştur.
- 4. dereceden deprem bölgesinde yer almaktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[1] | 11.573 | 5.996 | 5.577 |
| 2000[2] | 12.120 | 7.751 | 4.369 |
| 2007[3] | 7.346 | 5.395 | 1.951 |
| 2008[4] | 6.520 | 4.624 | 1.896 |
| 2009[5] | 6.729 | 4.866 | 1.863 |
| 2010[6] | 6.304 | 4.517 | 1.787 |
| 2011[7] | 5.827 | 4.089 | 1.738 |
| 2012[8] | 5.481 | 3.866 | 1.615 |
| 2013[9] | 5.615 | 4.038 | 1.577 |
| 2014[10] | 5.220 | 3.677 | 1.543 |
| 2015[11] | 4.898 | 3.438 | 1.460 |
| 2016[11] | 4.866 | 3.393 | 1.473 |
| 2017[11] | 4.833 | 3.342 | 1.491 |
| 2018[11] | 6.801 | 4.260 | 2.541 |
| 2019[11] | 5.658 | 3.870 | 1.788 |
| 2020[11] | 5.246 | 3.566 | 1.680 |
| 2021[11] | 5.183 | 3.543 | 1.640 |
| 2022[11] | 5.097 | 3.477 | 1.620 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Sarıyahşi Nüfusu - Aksaray". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Aksaray Sarıyahşi Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sarıyahşi Kaymakamlığı26 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sarıyahşi Belediyesi30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.