Santa Clara del Cobre
| Santa Clara del Cobre | |
|---|---|
Belediye ve Kasaba | |
 Santa Clara del Cobre Meydanı | |
  Santa Clara del Cobre Santa Clara del Cobre'nin Meksika'daki konumu | |
Koordinatlar: 19°24′19″K 101°38′18″B / 19.40528°K 101.63833°B | |
| Ülke |  Meksika |
| Eyalet | Michoacán |
| Kuruluş | 1521 |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Arturo Ramírez Puerco |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 48798 km² |
| Rakım | 2200 m |
| Nüfus (2005) | 38.502 |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
| Posta kodu | 61800 |
| Alan kodu | 453 |
Santa Clara del Cobre, Meksika'nın Michoacán eyaletinin merkezinde, Pátzcuaro'ya 18 km ve eyalet başkenti Morelia'ya 79 km uzaklıkta bulunan Büyülü bir kasaba (Pueblo Mágico) ve belediyedir.[1][2] Belediyenin resmî adı Salvador Escalante olsa da ve kasaba haritalarda genellikle "Villa Escalante" veya "Salvador Escalante" olarak işaretlense de, her iki kuruluş da birbirinin yerine Santa Clara del Cobre olarak adlandırılmaktadır.[3][4] Kasaba Michoacán'ın Pátzcuaro bölgesinin bir parçasıdır ve etnik olarak Purépecha halkının hakimiyetindedir.[5] İspanyol öncesi dönemden beri bakır işleyen bu insanlar, sömürge döneminden (1519-1821) 19. yüzyıla kadar bu kasabanın bakır el sanatlarındaki hakimiyetine yol açmıştır. Ekonomik gerilemeler, 1940'lar ve 1970'lerdeki çabalar kasabanın çalışmalarını yeniden ön plana çıkarmayı başarana kadar burada endüstrinin neredeyse yok olmasına yol açtı.[3]
Santa Clara del Cobre 2010 yılında "Pueblo Mágico" olarak adlandırılmıştır.[6]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu bölge, Pátzcuaro Gölü bölgesinin geri kalanı gibi, 12. yüzyıldan itibaren Purépecha halkı tarafından iskân edilmiştir. Purépecha halkı bu bölgede Churucumeo, Cuirindicho, Andicua, Huitzila, Taboreca ve Itziparátzico gibi köyler kurmuş olup modern Santa Clara del Cobre kasabasına en yakın köy Xacuaro'dur.[7] Orta Amerika kültürlerinden yalnızca Oaxaca'daki Purépecha ve Zapotec halkları bakırı yoğun bir şekilde kullanabildi. Bu metal Aztekler arasında nadirdi. Purépecha'lar metalurjide en gelişmiş topluluklardı.[4] Purépecha çan, süsleme, mücevher ve balta gibi aletler yapma becerisiyle metalürjide en ileri seviyedeydi.Ayrıca bakır eşyalara nasıl altın kakacaklarını da biliyorlardı.[8] Buradaki mezarlıklarda balta, maske ve kerpeten gibi bakır eşyalar bulunmuştur.[3] Bunun nedenlerinden biri, bölgede Inguarán ve Opopeo gibi bereketiyle bilinen ve İspanyolları geldiklerinde cezbeden madenlerin bulunmasıdır.[8]
Fetih'in başlangıcında, buradaki yerlilerin çoğu İspanyollardan kaçtı, ancak daha sonra İspanyollar tarafından eski ticaretlerine devam etmek için geri dönmeye ikna edildiler.[8] Vasco de Quiroga'nın Santa Clara bölgesi yerlilerine verdiği teşviklerden biri de büyük bir kazan ile "cazos" üretme hakkıydı. Bunlar bugün hala Meksika'da, genellikle yağ işlemek ya da domuz derisini kızartarak chicharrones yapmak için kullanılmaktadır.[3] Bölgenin müjdelenmesi Keşiş Francisco Villafuerte tarafından gerçekleştirilmiş ve kasaba 1521 yılında Keşiş Martín de Jesús tarafından Santa Clara de Acuero olarak kurulmuştur.[8]
1540 yılında, yerel kaynaklardan değil, kilometrelerce uzaktaki madenlerden elde edilen bakırı eritmek için burada büyük bir demirhane inşa edildi. Eritme işlemi burada yapılıyordu çünkü işlem için cevherden üç kat daha fazla kömür gerekiyordu ve çevredeki ormanlar kömürü sağlıyordu. Kasaba resmi olarak 1553 yılında Santa Clara de los Cobres adıyla kuruldu. Santa Clara, Yeni İspanya'daki en önemli bakır eritme bölgesi haline gelerek kazan, imbik, fıçı, kilise çanı talebini karşıladı ve madeni para basımı için darphaneye bakır gönderdi. 1765 yılında Santa Clara de los Cobres kasabası, Santa María Opopeo ve Santiago de Ario adlı iki Kızılderili yerleşimini bünyesine kattı. Miguel Hidalgo y Costilla 1788 yılında kilisenin papaz yardımcısıydı. Yerleşim 1858 yılında resmi olarak kasaba adını almış ve Cayetano de Portugal'ın onuruna Santa Clara de Portugal olarak adlandırılmıştır.[9]
Bakır üretimi 19. yüzyılın ikinci yarısında zirveye ulaşmıştır. Bu sırada büyük bir yangın kasabayı yok etti ve kasaba 19. yüzyılın sonundan 20. yüzyılın başlarına kadar yoksul kaldı. Kasaba 1910 yılında tekrar yandı ve İspanyol nüfus kasabayı terk ederek yakınlardaki Pátzcuaro ve Morelia'ya gitti, geriye sadece yerliler kaldı. Belediye, Salvador Escalante önderliğinde Francisco I. Madero'yu destekleyen ilk ayaklanmaya sahne olmuştur. Ancak kasaba ekonomik olarak o kadar gerilemişti ki bakırcılık geleneği Dr. Atl tarafından 1921 tarihli klasik eseri The Popular Arts of Mexico'da göz ardı edildi. 1932 yılında kasabanın adı Villa Escalante, belediyenin adı da Salvador Escalante olarak değiştirildi ancak her iki isim de halk arasında hiç kullanılmadı. 1946 yılında bir grup yerel zanaatkâr, bugüne kadar devam eden bir bakır fuarı düzenlemeye karar verdi. Bakır endüstrisi burada süslü testiler, vazolar, orta süsleri ve diğer eşyalar yaparak yeniden canlandı. Ancak, en yakın bakır madenleri 20. yüzyılın ortalarında tükenmiştir. Bugün Santa Clara'ya her hafta gelen 10.000 ton bakır, Meksika ve yurtdışındaki elektrik ve telefon şirketlerinden geri dönüştürülmüş bakır tel ve kablo olarak gelmektedir. 1981 yılında kasaba adını Santa Clara del Cobre olarak değiştirmiş ancak Salvador Escalante'yi belediyenin resmi adı olarak korumuştur.[9]
Kasaba[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasaba, çoğunlukla beyaza boyanmış ve kırmızı kiremitlerle çatılmış evler ve diğer binalarla kolonyal görünümünü büyük ölçüde korumuştur. Eski binaların kalın kerpiç duvarları vardır.[10] Buradaki evlerin çoğunda bakırdan yapılmış çan, saksı, kapı tokmağı gibi süslemeler bulunmaktadır.[11]
Kasabanın merkezi iki plazadan oluşmaktadır. Birinde bakır çatılı bir büfenin yanı sıra bakır görünümünde boyanmış banklar ve çöp kutuları bulunmaktadır. Bu meydanın karşısında bakır eşyalar satan çok sayıda dükkan bulunmaktadır. Bunun yanında, kasabanın iki ana kilisesi olan Santa Clara Kilisesi ve Chapel del Hospital'a bakan düz bir meydan vardır.[4] Kiosk meydanının hemen dışında Museo del Cobre (Bakır Müzesi) yer almaktadır. Müze, İspanyol öncesi dönemden günümüze kadar uzanan ve her yıl kasabada düzenlenen bakır festivalinin yanı sıra ulusal ve uluslararası yarışmalarda dereceye girenlerin el emeği bakır eşyalarından oluşan bir koleksiyona ev sahipliği yapmaktadır. Bir bölümde derslerin verildiği atölyeler yer almakta olup, aynı zamanda zanaatı korumak ve daha da geliştirmek amacıyla demircileri ve ürünleri akredite eden Unión de Artesanos'a (Zanaatkârlar Birliği) da ev sahipliği yapmaktadır.[8][10][12]
Santa Clara del Cobre'de Bakırcılık[değiştir | kaynağı değiştir]
Bakır bu bölgede İspanyol öncesi dönemlerden beri işlenmektedir ve yerli Purépecha o dönemin en gelişmiş demircileridir.[4] İspanyollar yeni teknikler getirmiş olsalar da, Avrupa tekniklerinden daha verimli olduğu için yerli tekniklerden biri olan eritme tekniği muhafaza edilmiştir. Bu nedenle burada görülen körükler Avrupa'dakilerden çok farklıdır.[3]
Kasaba nüfusunun %82'si bakır eşya yapımında çalışmaktadır. Kasaba ve çevresinde her yıl yaklaşık 450 ton bakır işleyen 250 kayıtlı atölye bulunmaktadır. Bu da yılda yaklaşık elli milyon peso gelir sağlamaktadır.[13] Yapılan bakır eşyaların çoğu faydacı niteliktedir - pişirme kapları, çeşitli kaplar, tencereler, tavalar, tabaklar, shot bardakları, saatler, mücevherler, vazolar, yataklar, masalar, sandalyeler, ışık düğmeleri, tezgahlar, lavabolar, hatta küvetler ve çok daha fazlası, hepsi bakırdan. Bununla birlikte, 1970'lerden bu yana bakır takılar ve diğer birçok gerekli olmayan eşya da burada üretilmektedir.[14] Buradaki atölyeler aile işletmesi olup, çocuklar zanaatı ebeveynlerinden öğrenmektedir. Ayrıca Vasco de Quiroga adında bakırcılığı öğreten bir kooperatif okul-atölyesi de bulunmaktadır.[8]
Parçaların tamamlanması, boyutuna, kalınlığına ve dekoratif özelliklerine bağlı olarak dört gün ila bir ay arasında sürmektedir. Ana meydanlardan birinde yer alan kasabanın köşkünün bakır çatısı buna bir örnektir. Bir atölyede bir parçanın yapımı için genellikle dört kişinin metali ısıtması, çevirmesi ve çekiçle şekillendirmesi gerekiyor.[12] Bu kasabadan parçalar dünyanın çeşitli yerlerindeki müzelerin yanı sıra özel Meksikalı ve uluslararası koleksiyoncular tarafından toplanmıştır. Bu durum, bu topluluktan yapılan ürünlerin ihracatının artmasına yol açmıştır.[13] Santa Clara del Cobre'nin çalışmalarını daha fazla tanıtmak için "Santa Clara del Cobre. Obras Maestras" (Santa Clara del Cobre Başyapıtları) gibi sergiler düzenlenmiştir. Bu özel sergide bakırdan yapılmış 200'den fazla eserin yanı sıra kasabadaki bakır işçiliğinin tarihi de ele alındı[15]
1970'lerden bu yana Santa Clara del Cobre'nin çalışmalarının gelişmesindeki en büyük güç Amerikalı James Metcalf ve eşi Meksikalı Ana Pellicer'in çabaları olmuştur.[16]
Her ikisi de Santa Clara del Cobre'ye yerleşmeden önce uluslararası alanda tanınan sanatçılardı. Metcalf 1968 Olimpiyat Oyunları için Olimpiyat meşalesini yapmakla görevlendirilmiş, Pellicer ise 100. yıldönümünde Özgürlük Heykeli'ni süsleyen mücevherleri tasarlamıştır.[3][14] İkili kasabada bir atölye kurarak bakır işlemeye yeni yaklaşımlar getirdi. Eski zanaatkâr loncasının kolektif yönlerini vurgulayan Casa de Artesana'yı 1972 yılında kurdular. Acapulco Kongre Merkezi ve Mexico City'deki Dış Ticaret Enstitüsü gibi yerleri süsleyen duvar resimlerinden kabartmalara kadar dev kamu eserleri üretildi. Bu eserler, bu kasabanın bakır işleme zanaatına yaygın bir ilgi çekmeyi başardı. Bu zamana kadar kadınlar, büyük parçaları dövmek için gereken üst vücut gücü nedeniyle bakır eşya yapımında yer almıyordu. Pellicer bakır takı yapımını tanıttı ve kadınlar artık gossamer zincirler ve küçük boncuklar yapıyordu. Çift, torna tezgahları, tesviye makineleri, elektrik motorları, keten tohumu cilaları, bilgisayar tasarımları gibi yeni teknolojilerin geleneksel yerel tasarımlarla bütünleşmesini sağlamıştır.[3][14]
Metcalf ve Pellicer, hükümet desteğiyle 1976 yılında kasabada bir sanat ve zanaat okulu kurarak yeni tekniklerin öğretilmesini, yeni aletlerin geliştirilmesini ve kültürel, teknik ve sanatsal çalışmaları üstlendi. Okul büyüdükçe Meksika hükümetinin katılımı da arttı ve okul Adolfo Best Maugard Yaratıcı Teknik ve Endüstriyel Eğitim Merkezi (CECATI No. 166) olarak tanındı ve şu anda Meksika'nın her yerinden gelen üçüncü nesil öğrencilerine eğitim veriyor. Guanajuato, Oaxaca ve Chiapas'ta da uydu kampüsleri bulunmaktadır.[3][14]
Belediye[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir belediye olarak Santa Clara del Cobre topluluğu, adı geçen 116 topluluğun yönetim merciidir. Belediyenin 38,502 olan toplam nüfusunun yaklaşık üçte biri Santa Clara del Cobre kasabasında yaşamaktadır.[17] Michoacán'ın merkezinde yer alan belediye, Pátzcuaro, Huiramba, Tacámbaro, Ario de Rosales, Zirahuén, Taretan ve Tingambato belediyeleri ile sınır komşusudur ve 487,98 km²'lik bir alana sahiptir. Trans-Meksika Volkanik Kuşağı üzerinde yer alır ve Santa Clara dağları ile San Miguel, El Zurapio Pelón, San Lorenzo ve El Guayamel dağlarını önemli zirveler olarak içerir. Başlıca nehirler Silencio ve Manzanillos olup, Turitán ve Agua Blanca gibi akarsular, Zirahuén Gölü ve tatlı su kaynakları yüzey suyunun geri kalanını oluşturmaktadır. Belediye, tropikal olarak kabul edilebilecek kadar alçak birkaç bölgeyle birlikte, yaz aylarında yağışlı bir mevsime sahip ılıman bir iklime sahiptir. Bitki örtüsünün çoğu karışık çam ve meşe ormanıdır ve en alçak bölgelerde tropikal bitki örtüsü bulunur. Hayvan yaşamı opossum, tilki, tavşan gibi küçük memeliler ile nehirlerde ve Zirahuén Gölü'nde alabalık gibi balıklardan oluşmaktadır.[9] Bu göl koyu mavi renktedir ve çoğunlukla çam ağaçlarından oluşan ormanlarla çevrilidir. Bölgede yürüyüş yolları, dağ bisikleti, ata binme, balık tutma ve kamp yapma olanakları bulunmaktadır.[12] Belediyenin manzaraları José Rubén Romero'nun "La vida inútil de Pito Pérez" adlı romanında yer almıştır.[18]
Bakır işlemeciliği, özellikle belediye merkezinde en önemli ekonomik faaliyettir, ancak tarım arazinin çoğunu kaplar. Yetiştirilen ürünler arasında mısır, patates, buğday, fasulye, böğürtlen ve arpa bulunmaktadır. Hayvancılık sığır, domuz, koyun, at ve katırları içerir. Buradaki diğer endüstriler arasında gıda işleme ve ahşap işleme, özellikle de mobilya yapımı yer almaktadır. Bakırcılık, yıllık bakır festivali, ormanlar ve Zirahuén Gölü turizmin ilgisini çekmektedir.[9] Diğer el sanatları belediye merkezi dışındaki topluluklarda uygulanmaktadır. Opopeo ve Casas Blancas gibi topluluklar tarafından sandalyeler, bez bebekler, ahşap eşyalar ve diğer nesneler yapılmaktadır. Bu zanaatkârların çoğu Fondo Nacional para el Fomento de las Artesanías aracılığıyla devlet desteği almaktadır.[19]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Santa Clara del Cobre" (İspanyolca). Morelia, Mexico: Universidad Michoacana de San Nicolás de Hidalgo. 3 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ "Enciclopedia de los Municipios de México Michoacán Morelia" (İspanyolca). Mexico: INAFED. 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c d e f g h Rose, Jennifer (4 Şubat 2007). "Santa Clara del Cobre & Erongaricuaro". Mexconnect. 7 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c d "Santa Clara del Cobre (Villa Escalante) (Michoacán)" (İspanyolca). Mexico City: Mexico Desconocido. 27 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Arriaga, Héctor (5 Mayıs 2005). "Santa Clara, donde el cobre se hace arte" [Santa Clara, where copper becomes art]. Terra (İspanyolca). Mexico City. 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Teresa Rivera (17 Haziran 2010). "Santa Clara del Cobre ya es `pueblo mágico´" [Santa Clara del Cobre now is a Pueblo Magico]. Cambio de Michoacán (İspanyolca). Morelia. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2010.
- ^ Soto Galvez, Arturo (23 Mayıs 2008). "El toque de Santa Clara del Cobre" [The touch of Santa Clara del Cobre]. El Universal (İspanyolca). Mexico City. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c d e f "Santa Clara del Cobre" (İspanyolca). Morelia, Mexico: Universidad Michoacana de San Nicolás de Hidalgo. 3 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c d "Enciclopedia de los Municipios de México Michoacán Morelia" (İspanyolca). Mexico: INAFED. 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b Soto Galvez (23 Mayıs 2008). "El toque de Santa Clara del Cobre" [The touch of Santa Clara del Cobre]. El Universal (İspanyolca). Mexico City. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Arriaga (5 Mayıs 2005). "Santa Clara, donde el cobre se hace arte" [Santa Clara, where copper becomes art]. Terra (İspanyolca). Mexico City. 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c "Santa Clara del Cobre" (İspanyolca). Mexico: Buen Viaje diario turístico on-line. 26 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b "Conova Santa Clara del Cobre a su XLIV Feria Nacional del Cobre" [Santa Clara del Cobre begins is 44th National Festival of Copper] (İspanyolca). Mexico: State of Michoacan. 31 Temmuz 2009. 23 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ a b c d "Ana Pellicer, de Nueva York a Santa Clara del Cobre" [Ana Pellicer, from New York to Santa Clara del Cobre] (İspanyolca). Mexico City: Mexico Desconocido. Sonbahar 2000. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Depto. Enlace Sectur (29 Haziran 2007). "Inauguran Exposición "Santa Clara Del Cobre. Obras Maestras"" [Exposition "Santa Clara del Cobre-Masterpieces" inaugurated] (İspanyolca). Mexico: State of Michoacán. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Dannatt (17 Şubat 2012). "James Metcalf: US sculptor who led a community of artists and artisans in Mexico". The Independent. 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
- ^ "INEGI Census 2005" (İspanyolca). 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Lopez Mendoza, Raul (31 Temmuz 2009). "Convoca Santa Clara del Cobre a su XLIV Feria Nacional" [Santa Clara del Cobre’s 44th National Festival begins]. Cambio de Michoacán (İspanyolca). Morelia, Mexico. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
- ^ Rivera (18 Kasım 2009). "Reciben apoyo económico artesanos de Santa Clara del Cobre" [Artisans from Santa Clara del Cobre receiving financial support]. Cambio de Michoacán (İspanyolca). Morelia Mexico. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
