Pyralis farinalis
| Pyralis farinalis | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Pyralis farinalis (Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Pyralis farinalis, Pyralis cinsine bağlı bir güve türüdür.[1] Kozmopolit bir türdür ve dünyanın her yerinde dağılım gösterir. Genel olarak tahılların bol olduğu alanlarda bulunduğundan[2] ve tahıllara zarar verdiğinden, tarım açısından zararlı böcekler arasındadır. Tarım açısından zararlı sayılsa da, türden farklı alanda faydalanan kültürler de bulunur. Çin'de Pyralis farinalisin çayı üretilmektedir ve kültivasyonu için türün hızlı gelişebilmesi amaçlı araştırmalar yapılmaktadır.
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kanat aralığı yaklaşık 18-30 cm (7,1-11,8 in) aralığındadır.[3][4] Kanatlar beyaz çizgi şeklinde şeritle üç yatay alana bölümlüdür. Başı sarımsı, toraks kahverengimsi ve abdomen kısmı kırmızımsı ve sarıdır.[5] Koyu renkleri farklı tonlarda kahverengi ve kırmızımsı karışık yansıma yaratırken, açık renkli kısımlar beyaz desenimsidir.[6] Tırtıl evresinde; beyazımsı, uçlara doğru koyu renkli ve kırmızımsı başlıdır.[6]
Yumurtalar eliptik şeklinde üzeri uzunlamasına buruşukluklara sahip, ağımsı desen görünümlü, grimsi beyaz ve 0,52±0,03 × 0,37±0,02 mm boyutlarındadır.[5]
Sistematik[değiştir | kaynağı değiştir]
Tür, Linnaeus tarafından 1758'de tanımlanmıştır. Pyralis cinsinin tip türüdür. Holotipi Londra'da bulunan Linnean Society koleksiyonunda tutulmaktadır.[7]
Dağılım ve habitat[değiştir | kaynağı değiştir]
Dünyanın her yerinde bulunan kozmopolit bir türdür.[8] Amerika'nın her yerinde bulunsa da yoğunluk olarak doğusundaki kıyı kesimlerinde, özellikle Kuzeydoğu bölgesinde yayılım gösterir.[9] Büyük Britanya, Falkland Adaları, Çin, Türkiye'de[10] ve Japonya'da[11] bulunur.[8][12]
Genel olarak un öğütme alanları ve samanlıklarda yaşasalar da; atık halindeki bozulmuş un ve tahılların olduğu alanları tercih ederler.[11] Tırtıl evresinde, ipeğimsi veya yemek artıkları veya da diğer malzemelerden oluşan, uzun borumsu veya tünelimsi yerlerde, dışarıdan soyutlanmış ve görülemeyecek şekilde yaşar.[6]
Ekoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaşam döngüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Trematerra'ya (1988) göre larva ve pupanın gelişmesinde; mantar, küf ve bakterilerin oluşumu düşüş yaratan etkenlerdendir. Curtis ve Landolt'un belirli bir diyetle ticari amaçlı üretim denemelerine göre; ortalama 9 günlük periyodda yumurtaların çatladığı gözlemlenmiştir.[13] Gelişimler, erkeklerin yetişkinliğinin yaklaşık 61 gün, dişilerin ise 64 gün sonrasında gerçekleştiği yönündedir. Çiftleşmiş yetişkinlerin ortalama ömürleri erkekler için 10 gün, dişiler için 9 gün olarak, dişilerin ağırlaştıkça daha fazla yumurtladıkları ve daha uzun yaşadıkları saptanmıştır.[13] Dişiler yaklaşık 1 haftalık ömrü içinde 200-400 arası yumurta yumurtlarken[14], sağlıklı dişilerde bu sayı ortalama 235'tir. Tırtıldan yetişkinliğe geçiş süresi yazın 6-8 haftadır.[8][13]
Pyralis farinalis ve Amyelois transitella türlerinin erkeklerinin diğer türün dişisine karşı çapraz etkileşim olduğu gözlemlenmiştir. Dişilerin kendi türlerinin erkeklerini çekmek için salgıladığı (Z,Z)-11,13-heksadekadienal çiftleşme feromonunun benzerlikler içerdiği düşünülmektedir.[15]
Besin kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]
Un, öğütülmüş tahıl, yiyecek, zarar görmüş tahıllar ve tohumları, saman ve ot saplarından beslenir.[11] Patatesten beslendikleri de gözlemlenmiştir.[6]
Etkenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Trichogramma japonicumun konakçısıdır.[11]
İletişim ve sosyal davranış[değiştir | kaynağı değiştir]
Tahıllara geniş ölçüde zarar verdiğinden dolayı tarım açısından zararlı kabul edilirler.[6][8]
Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Çin'de böcek çayı üretiminde kullanılır. Litsea coreana bitkisinde yaşaması ve konak olarak kullanması nedeniyle, türün kültivasyonunun yapılabilmesi için gereken optimum sıcaklık ve gelişim üzerine araştırmalar yapılmaktadır.[16]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gustafsson, B. (Lep) (2003) Catalogus Lepidopterorum Sueciae. Naturhistoriska riksmuseet, Stockholm, Excelfil hämtad från http://www.nrm.se/en/catalogus.html.se.
- Chown, S. L.; Convey, P. (2016). Antarctic Entomology. Annual Review of Entomology. 61(1): 119-137
- ASBOGAST, R.T, and BYRD, R,V., 1981. External morphology of the eggs of the meal moth, Pyralis farinalis (L.), and the murky meal moth, Aglossa caprealis (Hübner) (Lepidoptera:Pyralidae). Int. J. İnsect Morphol. Embryol., 10: 419-423
- Payne, N. M. 1925. PYRALIS FARINALIS, LINN. (LEPIDOPTER A ) AN ALFALFA HAY WORM in Kansas. Jour. Econ. Ent. 18 : 224-227, illus.
- Trematerra, P. (1988). Anthropod antagonists of Pyralis farinalis (L.) (Lepidoptera: Pyralidae) and visitors of its larval shelters. J. Appl. Entomol.
- Trematerra, P., and Galli, A. (1985). On the feeding habits of the larvae of Pyralis farinalis (L.). Acad. Nay. Ital. Ent.
- Peter J. Landolt "Trapping the Meal Moth, Pyralis farinalis L. (Lepidoptera: Pyralidae), with Acetic Acid and 3-methyl-1-butanol," Journal of the Kansas Entomological Society 78(3), 293-295, (1 July 2005). https://doi.org/10.2317/0412.29.1
- David J. Carter: Pest Lepidoptera of Europe with special references to the British Isles. 431 S., Dr. W. Junk Publishers, Dordrecht 1984, ISBN 90-6193-504-0.
- Karl Eckstein: Die Schmetterlinge Deutschlands 5. Band Die Kleinschmetterlinge Deutschlands. 222 S., K. G. Lutz Verlag, Stuttgart 1933
- Hans-Joachim Hannemann: Kleinschmetterlinge oder Microlepidoptera II. Die Wickler (s.l.) (Cochylidae und Carposinidae) Die Zünslerartigen (Pyraloidea). In: Friedrich Dahl: Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 50. Teil., VEB Gustav Fischer Verlag, Jena 1964
- Thomas Kaltenbach und Peter Victor Küppers: Kleinschmetterlinge. Verlag J. Neudamm-Neudamm, Melsungen 1987, ISBN 3-7888-0510-2.
- František Slamka: Die Zünslerfalter (Pyraloidea) Mitteleuropas. 2. Auflage. Bratislava 1997, ISBN 80-967540-2-5.
- Grabe, Albert (1942): Eigenartige Geschmacksrichtungen bei Kleinschmetterlingsraupen ["Strange tastes among micromoth caterpillars"]. Zeitschrift des Wiener Entomologen-Vereins 27: 105–109.
- Kimber, Ian (2010): UKMoths – Meal Moth.
- Savela, Markku (2009): Markku Savela's Lepidoptera and Some Other Life Forms – Aglossa.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "GBIF". Erişim tarihi: 27 Nisan 2024.
- ^ Carter (1984: S. 207/8)
- ^ "UK moths - Website von Ian Kimber".
- ^ Kaltenbach & Küppers (1987: S. 222)
- ^ a b Richard T. Arbogast und Richard van Byrd: External morphology of the eggs of the meal moth. Pyralis farinalis (L.), and the murky meal moth, Aglossa caprealis (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Insect Morphology & Embryology, 10(5/6): 419-423, 1981
- ^ a b c d e Howard, Leland Ossian; Marlatt, C. L. (1896). The Principal Household Insects of the United States (İngilizce). U.S. Government Printing Office.
- ^ Hannemann (1964: S. 244)
- ^ a b c d Subramanyam, Bhadriraju (1995). Integrated Management of Insects in Stored Products (İngilizce). CRC Press. ISBN 978-0-8247-9522-1.
- ^ "Meal Moth Pyralis farinalis Linnaeus, 1758 | Butterflies and Moths of North America". www.butterfliesandmoths.org (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.
- ^ KOÇAK, Özgür; ÇERÇİ, Barış. "LEPIDOPTERA FAUNA OF KARAMAN WITH TWO NEW RECORDS FOR TURKEY".
- ^ a b c d Slamka (1997: S. 13-58)
- ^ Wakeham-Dawson, Andrew (2009). "Lepidoptera of the Falkland Islands: (1) Pyraloidea". The Entomologist's Record and Journal of Variation. Cilt 121. ss. 137-143 – ResearchGate vasıtasıyla.
- ^ a b c Curtis, Charles E.; Landolt, Peter J. (1 Temmuz 1992). "Development and life history of Pyralis farinalis L. (Lepidoptera: Pyralidae) on an artificial diet". Journal of Stored Products Research. 28 (3). ss. 171-177. doi:10.1016/0022-474X(92)90037-Q.
- ^ Anonymous, 1986
- ^ Landolt, P. J.; Curtis, C. E. (1982). "Interspecific Sexual Attraction between Pyralis farinalis L. and Amyelois transitella (Walker) (Lepidoptera: Pyralidae)". Journal of the Kansas Entomological Society. 55 (2). ss. 248-252. JSTOR 25084280.
- ^ Mao, Xin; Kusstatscher, Peter; Li, Haoxi; Chen, Xiaoyulong; Berg, Gabriele; Yang, Maofa; Cernava, Tomislav (2020). "Microbiome-Guided Exploration of the Microbial Assemblage of the Exotic Beverage "Insect Tea" Native to Southwestern China". Frontiers in Microbiology. Cilt 10. s. 3087. doi:10.3389/fmicb.2019.03087. ISSN 1664-302X. PMC 7000658 $2. PMID 32063890.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Pyralis farinalis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Pyralis farinalis ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
