Portokale Deniz Muharebesi
| Portokale Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
 Küçük Hüseyin Paşa | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
 / Rum korsanlar | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Küçük Hüseyin Paşa Mustafa Paşa |
/ Lambros Katsonis | ||||||
| Güçler | |||||||
|
10 kalyon 10 kırlangıç | 16 yelkenli | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Yok denecek kadar az | 16 yelkenli, 100+ asker, 115 top esir | ||||||
Portokale Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.
Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya lehine Ege ve Akdeniz'de korsanlık faaliyeti yürüten Rum Lambros Katsonis komutasındaki filoyu Manya Burnu'ndaki Portokale mevkii açıklarında imha etti.[1]
Muharebe öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]
1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı 10 Ocak 1792'de imzalanan Yaş Antlaşması'yla sona ermesine rağmen; savaş boyunca Rusya adına Akdeniz ve Ege'de Osmanlılara karşı korsanlık faaliyeti icra eden Rum denizci Lambro bu faaliyetlerine barış döneminde de Mora'nın güneyindeki Manya Burnu'nda Portokale'de kurduğu üsten devam etti. Osmanlı İmparatorluğu Rusya'ya Lambros Katsonis'in halen Rusya adına savaşı savaşmadığını diplomatik yollarla sordu. Rusya'dan barışın teyidine ve Lambros'un artık Rus himayesinde olmadığına dair yanıtın alınması üzerine, III. Selim Lambros’un bertaraf edilmesi için yeni Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa ve Mora Valisi Mustafa Paşa'yı görevlendirdi.[2]
Mustafa Paşa karadan Manya Burnu'na ilerleyerek Portokale üzerine yürüdü. Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ise 10 Haziran 1792'de Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Midilli'ye uğradı. Midilli civarındayken Nakşa ve Berre civarına gönderdiği Halil Bey komutasındaki 6 gemilik Osmanlı filosu Lambros’un maiyetindeki Karakaçan adlı korsanın filosunu Çamlıca'da yakaladı. Ertesi gün ana Osmanlı donanmasının da bölgeye gelmesinin ardından meydana gelen Çamlıca Deniz Muharebesi'nde Rum filosu imha edildi.[3] Ardından Manya Burnu'na hareket eden Osmanlı donanması Portokale yakınlarındaki Cinbova limanına demirledi.
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı donanması 16 Haziran'da Portokale'ye yöneldi ve limanına abluka kurduğu gibi karaya da asker çıkardı. 17 Haziran'daki çarpışmada Osmanlı donanması Rum filosunu kesin mağlubiyete uğrattı ve 11 gemi ile 65 askeri esir aldı. 18 Haziran'da çarpışmalar sürdü ve Osmanlı donanması kalan 5 gemiyi de zaptederken, karaya çıkarılan askerler de Rum korsanların sahil kenarında inşa ettikleri bina ve istihkâmları da yıktığı gibi, çeşitli boyutlarda 115 topu ele geçirdi. Rum korsan Lambros Katsonis ise 19 Haziran gecesi karanlığında kaçmayı başardı.[4]
Muharebe sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu zaferin ardından Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 25 Eylül 1792 tarihinde esir aldığı 18 gemi ve yüzlerce korsanla İstanbul’a girdi. 26 Eylül'de zafer top atışlarıyla kutlandı. 29 Eylül'de ise Küçük Hüseyin Paşa III. Selim'in huzuruna kabul edildi ve samur kürk giydirilerek kıymetli taşlarla işlenmiş bir hançer hediye edildi.[5]
Osmanlıların Venedik Cumhuriyeti'ne sığındığı anlaşılan Lambros Katsonis'in iadesine yönelik diplomatik girişimleri ise sonuçsuz kaldı.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa'nın Devlet Hayatı", Ebru Hakyemez, Ordu Üniversitesi (2022), s.43-45
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, C, ZB, 18, 896 (29/Şevval/1206-20/Haziran/1792)
- ^ "1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Akdeniz’de Rus Korsanlığı", Şenay Özdemir, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c.9, sy.44, Haziran 2016, s.480
- ^ "III. Selim’in Sırkâtibi Ahmed Efendi Tarafından Tutulan Ruznâme", Sema Arıkan, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul (1988), s. 111
- ^ "Kapudan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa", Nejad Göyünç, Tarih Dergisi, c.II, Sy.3-4, s.38
- ^ "1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Akdeniz’de Rus Korsanlığı", Şenay Özdemir, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c.9, sy.44, Haziran 2016, s.481