Peko

Peko (Fince yazımı Pekko, Pekka, Pellon Pekko) eski bir Estonya ve Fin ekin tanrısı. Özellikle arpa ve bira üretimi için anılmıştır. Seto dili konuşan Setoların yaşadığı Estonya ve Rusya arasındaki Setumaa bölgesinde, Peko kültü, 20. yüzyıla kadar yaşamaktaydı. Bugün Seto halkı (ülkenin güneydoğusundaki etnik bir Estonyalı grup) Peko'ya ulusal kahramanları ve lideri olarak saygı duymaya devam ediyorlar. İsim ve figür ulusal bir sembol olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.

Efsane[değiştir | kaynağı değiştir]

Finlandiya'da Peko, Pellon Pekko (halk arasında Peko) olarak bilinir. İlk olarak 1551 yılında Karelyalılar tarafından bira koruyucusu olan tarım tanrısı olarak tanımlandığına ait bilgiler vardır.

Peko bazen Estony'da Pikne (Pitkne), Baltık bölghesinde Perkunas ve hatta Hristiyan Aziz Peter ile ilişkilendirilir .^{[kaynak belirtilmeli]}

Gelenekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Pentekost şenliklerinde şafak sökmeden önce, genç Seto erkekleri ilk kan damlası akana kadar ritüel bir kavga düzenlerler. Kanayan kişi, bir sonraki yılın şölenine ev sahipliği yapar. Peko'nun tahta idollerine saygı göstermek için siyah mumlar yakılır. İnsanlar "Peko, Peko, gel birayı iç" sloganları atarlar.

Peko'ya adanan ikinci bayram, hasattan sonra yapılır. Peko, Candlemas ve Yaz Ortası bayramlarında da anılır. Peko'nun oyulmuş idolleri yıl boyunca tahıl ambarlarında saklanırdı. İdolün başında mum için delikler bulunmaktadır.

4 Ağustos civarında Setomaa halkının yerel marşlar söylediği, müzik yarışmasına ev sahipliği yaptığı ve Peko'nun bir sonraki temsilcisini (ülebtsootska, "kral yardımcısı" olarak bilinir) seçtiği üçüncü bir tatil düzenlenir. Bu kutlamalar askeri bir geçit töreni ile biter.^[1]

Modern yaşam[değiştir | kaynağı değiştir]

Seto halk şarkıcısı Anne Vabarna, destansı "Peko Şarkıları"nı yaratmıştır. Bu şarkılarda Peko mağarada ebedi uykudadır. Birisi adını andığında yağmuru tarlalara getirir. İnsanlar çok çalışırlarsa Peko onlara bol mahsul gönderir. Peko, ülkeyi özgürleştiren bir savaşçı, köylülere ayı derisi veren bir avcı ve ziyafetlerin onur konuğu olarak övülür. Ayrıca insanlara çok fazla içki içtiren kötü ruhlara karşı koruduğu düşünülür. Peko'nun ruhu da bir kelebek gibi etrafta uçabilir.

Peko'nun sözde mezarı, Pskovo-Pechersky Manastırı yakınlarındaki eski bir meşe ağacının altında bulunmaktadır.

Fin bir folk metal grubu olan Korpiklaani'nin bir şarkısına da adını vermiştir. Şarkı "Pellonpekko" olarak bilinir ve Spirit of the Forest albümlerinde yer almaktadır.