Parotit
Parotit, insanlarda yüzün her iki yanında bulunan büyük tükürük bezleri olan parotis bezlerinin birinin veya her ikisinin iltihaplanmasıdır. Parotis bezi inflamasyondan en sık etkilenen tükürük bezidir.
Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Dehidrasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Dehidrasyon: Bu, parotitin yaygın, bulaşıcı olmayan bir nedenidir. Yaşlılarda veya ameliyat sonrasında ortaya çıkabilir.[1]
Bulaşıcı parotit[değiştir | kaynağı değiştir]
Akut bakteriyel parotit: Çoğunlukla Staphylococcus aureus'un bakteriyel enfeksiyonundan kaynaklanır, ancak herhangi bir ortak bakteriden de kaynaklanabilir.[2] Parotit, çene açısında şişlik olarak kendini gösterir. Bakteriyel parotit, bezin şiştiği ve hassaslaştığı ve genellikle Stensen kanalında irin ürettiği tek taraflı bir şişlik olarak ortaya çıkar. Yaygın neden olan bakteriler Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes ve E coli'dir. Kötü ağız hijyeni ile ilişkilidir. Enfeksiyon sepsise neden oluyorsa semptomlar ateş, dehidrasyon, titreme, hızlı kalp atışı ve nefes almayı içerir. Antihistaminikler ve diüretikler gibi ilaçlar predispozan faktörler olabilir. Tedavi genellikle antibiyotiktir.[3]
Otoimmün nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Sjögren sendromu: Tükürük bezlerinin kronik iltihabı, Sjögren sendromu olarak bilinen bir otoimmün hastalık da olabilir. Hastalık en sık 40-60 yaş arası kişilerde görülür, ancak küçük çocukları da etkileyebilir. Sjögren sendromunda kadınlarda erkeklere göre parotit prevalansı yaklaşık 9:1'dir. İlgili parotis bezi zaman zaman büyümüş ve hassaslaşmıştır. Nedeni bilinmemektedir. Sendrom genellikle gözler, ağız, burun, vajina ve ciltte aşırı kuruluk ile karakterize edilir.[2]
Tıkanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana parotis kanalının veya dallarından birinin tıkanması sıklıkla akut parotitin birincil nedenidir ve bakteriyel süperenfeksiyona ikincil olarak daha fazla iltihaplanma görülür.
Nedeni belirsiz hastalıklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kronik spesifik olmayan parotit: Bu terim genellikle kesin bir neden bulunamayan hastalar için kullanılır.
Teşhis[değiştir | kaynağı değiştir]
Parotitin ilk haftasında serum ve idrar amilazı yükselir.
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tedavi laboratuvar inceleme raporuna göre yapılır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "UpToDate on parotitis". UpToDate. UpToDate. 9 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017.
- ^ a b [1] 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Templer JW, MD, Professor of Otolaryngology, University of Missouri Medical Center at Columbia. Parotitis: Overview, Accessed 03/04/2009
- ^ Mallon, W.K (1995). "Tuberculosis as the Cause of Diffuse Parotitis". Annals of Emergency Medicine. 26 (3): 376-379. doi:10.1016/S0196-0644(95)70089-7. PMID 7661432. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)