Otomobil ön düzen açıları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kumanda edilen ön tekerleklerin konumu büyük ölçüde taşıtın hareketine etki etmektedir. Tekerlere olabildiğince düzgün bir hareket verebilmek için birbirlerine göre paralel olarak değil farklı tekerlek düzlemlerinde eğik durumda yapılmışlardır. Tekerlek konumu direksiyon emniyeti ve lastik aşınmasının azaltılması bakımından önemlidir. Nedir ön düzen açıları:

  • toe in açısı tekerleklerin hareket yönünde üstten bakılınca ön kısımları ile arka kısımları arasındaki ölçü farkıdır.(toe İngilizce ayak parmağı demektir) Toe açısıyla tekerleklerin tutunması iyileştirilir, tekerlekler sarsıntıları azaltılır, mafsal boşluğu alınır.
  • kamber açısı tekerleklerin yere basan alt kısmının üst kısmına göre daha açık (negatif) veya kapalı (pozitif) olmasıdır. Bu açı sayesinde tekerlek somununun yükü azalır, küçük yuvarlanma yarıçapı sayesinde daha az direksiyon momentine ihtiyaç duyulur.
  • dingil pimi (king pim) açısı dingil piminin düşeye göre eğimi olup, bundaki amaç da daha az direksiyon momentidir.
  • kaster açısı dingilin tekerlek düşey ekseni ile yaptığı açı olup, tekerleklerin tiremesini önlemek için yapılır.

Ön düzen açılarını düzenlemeye kısaca rot ayarı denmektedir.

Balans ayarı ise tekerleğin dikey veya yatay eksene göre dengesiz yük dağılımıdır. Rot ve balans ayarını şimdi de aynı tanım içinde verecek olursak; rot ayarı her iki tekerleğin de aynı eksende ve doğrultuda çekiş yapması için, balans ayarı da tekerleklerin ağırlık merkezi kaçıklıklarının bu ayara uyması ve tekerlekleri dengesiz aşındırmaması için yapılır. Aksi halde yüksek hızlarda meydana gelen direksiyondaki titreşimler veya tekerleklerin yolu iyi kavrayamamasından kaynaklanan sorunlar başa bela olur. O derece önemli ayarlardır ki, düzgün olmazsa, yüksek süratli dönülen virajlarda savrulmaya kadar varabilecek tehlikeler ortaya çıkabilir, fren performansında sapmalar da olabileceği gibi, araç düz gider gibi görünürken her iki yöne doğru ayrıca çekebilir. Aşırı ağırlık yüklemesi, çukurlara sert ve hızlı girme vb. durumlar rot balansın bozulmasına neden olabilir.