Orta yaş
Orta yaş, bir insanın hayatının genç yetişkinliğin ötesinde, ancak yaşlılığın başlangıcından önceki dönemidir.[1] Kesin aralık akademik olarak tartışılmaktadır ancak terim genellikle yaklaşık 40-45 ile yaklaşık 60-65 yaş aralığını belirtmek için kullanılır[2][3] ancak daha erken başlayıp daha geç de bitebilir. Yaşamın bu aşaması, bireylerde yaşlandıkça kademeli olarak fiziksel, bilişsel ve sosyal gerileme ile birliktedir.
Orta yetişkinlik[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu zaman aralığı genellikle "orta yaş" olarak adlandırılır ve cinsiyete de bağlı olarak yaklaşık 40+ ile yaklaşık 60+ yaş arasındaki süre olarak tanımlanabilir.[2][3][4][5][6] Genç yetişkinlik ile bu aşama arasında birçok değişiklik olabilir.[7][8][9][10][11][12][13] Merriam-Webster ve Oxford English Dictionary gibi bazı sözlüklerde tanımlama yaklaşık 45 yaşında başlar. Bazılarında 50 yaşına kadar geç başlayabilir. Orta yaşın tam tanımının ne olduğu konusunda evrensel bir fikir birliği yoktur ancak genel özellikler arasında doğurganlığın hızlı düşüşü, saçların beyazlaması ve fırsatların azalması yer alır. Amerikan Psikoloji Derneği, "orta yetişkinliği" 35 veya 36 yaşta başlar olarak tanımlar ve aralık 60 veya 65'e kadardır.[14] Lancet orta yaşı 40 yaşından itibaren kabul eder.[15] Modern sosyal bilimciler genellikle orta yaşın 35 ila 40 yaşlarında başlayıp 55 ila 60 yaşlarında sona erdiği konusunda hemfikirdirler[16]
Bu dönemde vücut yavaşlayabilir ve orta yaşlılar yemeye, madde kötüye kullanımına, strese ve dinlenmeye karşı daha duyarlı hale gelebilirler. Kronik sağlık sorunları, engellilik veya hastalıklarla birlikte görülmeye başlar.[17] Duygusal tepkiler ve geçmişe bakış kişiden kişiye değişir; örneğin ölümlülük, üzüntü ya da kayıp duyguları bu yaşta sık görülen duygulardır.[18]
Orta yetişkinlik veya orta yaştakiler, ilişkiler geliştirmeye ve ilişkilerdeki değişikliklere uyum sağlamaya devam ederler. Bu tür değişiklikler, büyümekte olan veya yetişkin çocuklar ile yaşlanan ebeveynler arasındaki olgunlaşan ilişkilerde oldukça belirgindir. Topluluk katılımı, devam eden kariyer gelişimi gibi yetişkinliğin bu aşaması için oldukça tipiktir.[18]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "APA PsycNet". psycnet.apa.org. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016.
- ^ a b "Middle Age: definition of middle age in Oxford dictionary (American English) (US)". Oxforddictionaries.com. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2016.
- ^ a b "Definition of MIDDLE AGE". www.merriam-webster.com. 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ The Life Cycle Completed. extended. New York: W. W. Norton & Company (1998 tarihinde yayınlandı). 1997. ISBN 978-0-393-34743-2.
- ^ "APA Dictionary of Psychology". dictionary.apa.org. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ "middle age | psychology | Britannica". www.britannica.com. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ The Aging Auditory System. Springer Science & Business Media. 3 Mayıs 2010. ISBN 9781441909947. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Middle%20age | Search Online Etymology Dictionary". 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022.
- ^ "Chambers – Search Chambers". 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022.
- ^ "The American Heritage Dictionary entry: Middle%20age". 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022.
- ^ Infurna (2020). "Midlife in the 2020s: Opportunities and Challenges". The American Psychologist. 75 (4): 470-485. doi:10.1037/amp0000591. PMC 7347230 $2. PMID 32378943.
- ^ Lachman (2015). "Mind the Gap in the Middle: A Call to Study Midlife". Research in Human Development. 12 (3–4): 327-334. doi:10.1080/15427609.2015.1068048. PMC 4734389 $2. PMID 26848288.
- ^ Zare (2015). "General Health in the Elderly and Younger Adults of Rural areas in Fars Province, Iran". International Journal of Community Based Nursing and Midwifery. 3 (1): 60-66. PMC 4280558 $2. PMID 25553335.
- ^ "APA Dictionary of Psychology". 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022.
- ^ Hammoudeh (Şubat 2018). "Age of despair or age of hope? Elderly Palestinian women's perspectives on health in midlife". The Lancet. 391: S9. doi:10.1016/S0140-6736(18)30334-9. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hedgeman (2018). "Perceived stress across the midlife: Longitudinal changes among a diverse sample of women, the Study of Women's health Across the Nation (SWAN)". Women's Midlife Health. 4. doi:10.1186/s40695-018-0032-3. PMC 6027744 $2. PMID 29973982.
- ^ "Osteoporosis Tests and Diagnosis". Healthline. 10 Kasım 2017. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
- ^ a b Theodore (2016). Massachusetts General Hospital comprehensive clinical psychiatry. Londra: Elsevier. ISBN 978-0-323-29507-9.
