Offshore dengeleme (uluslararası ilişkiler)
Offshore dengeleme, uluslararası ilişkilerde realist teoride kullanılan stratejik bir kavramdır. Büyük bir gücün, potansiyel olarak düşman güçlerin yükselişini kontrol etmek için tercih edilen bölgesel güçleri kullandığı bir stratejiyi tanımlar. Bu strateji ABD’deki baskın büyük strateji olan liberal hegemonya ile zıttır. Offshore dengeleme, büyük bir gücün karadaki pozisyonlarından çekilmesi ve offshore kabiliyetlerini dünyanın üç kilit jeopolitik bölgesine odaklamasını gerektirir: Avrupa, Basra Körfezi ve Kuzeydoğu Asya.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Christopher Layne, 1997 tarihli makalesinde “offshore dengeleme” teriminin ortaya çıkışını kendisine atfetmektedir.[1][2] John Mearsheimer,[3] Stephan Walt,[4] Robert Pape,[5] Andrew Latham,[6] Patrick Porter[7] ve Andrew Bacevich gibi birçok strateji uzmanı da bu yaklaşımı benimsemiştir. Bu düşünürler, denizaşırı dengelemenin tarihsel köklerinin İngilizlerin Avrupa’ya ilişkin büyük stratejisine dayandığını ve bu stratejinin daha sonra ABD ve Japonya tarafından da tarihlerinin çeşitli dönemlerinde benimsenip izlendiğini savunmaktadırlar.[8]
Siyaset bilimci John Mearsheimer’a göre Chicago Üniversitesi’nde verdiği “Amerikan Büyük Stratejisi” dersinde, offshore dengelemesi ABD tarafından 1930’larda ve 1980-1988 İran-Irak Savaşı’nda kullanılan bir stratejiydi. Mearsheimer, ABD’nin 1940’larda İngiltere’ye Ödünç Verme-Kiralama yardımı yaptığında ABD’nin demokrasi için savaşan değil, demokrasinin cephaneliği rolünde olarak offshore dengeleme yaptığını savunmaktadır.
Bu, offshore dengelem ile tutarlıdır çünkü ABD başlangıçta Avrupa’daki çatışmaya Amerikalı askerleri adamak istememiştir. ABD, İran-Irak Savaşı’nda kaybeden tarafı (Irak) destekleyerek nihayetinde Amerikan nüfuzunu tehdit edebilecek bölgesel bir hegemonun gelişmesini engellemiştir. Dahası, 1930’larda olduğu gibi uluslararası ilişkilerde güç dengesinin bozuk olduğu durumlarda offshore dengeleme izolasyonizm gibi görülebilir. Ayrıca offshore dengeleme, ABD ve Sovyetler Birliği arasındaki Soğuk Savaş sırasında sıkça kullanılan bir stratejiydi.
Teori[değiştir | kaynağı değiştir]
“Offshore dengeleme” büyük stratejisi, büyük bir gücün dünya çapında büyük askeri konuşlanmaların maliyeti olmadan gücünü korumasına izin verir. Bu strateji, imparatorluklardaki federalizmin gayriresmi imparatorluklardaki benzeri olarak görülebilir (örneğin Britanya İmparatorluğu’nun son dönemlerindeki İmparatorluk Federasyonu önerisi). Offshore dengelemesi, adından da anlaşılacağı üzere sadece Avrasya’nın kenarlarındaki ada devletleri ve ABD gibi izole büyük güçler tarafından izlenebilecek büyük bir stratejidir.
Strateji, bu devletlerin dünyanın üç kilit jeopolitik bölgesinde güç dengesini korumalarını öngörmektedir: Avrupa, Basra Körfezi ve Kuzeydoğu Asya. Bu üç bölge odak noktasıdır çünkü Avrupa ve Kuzeydoğu Asya dünyanın başlıca sanayi merkezleridir ve diğer tüm büyük güçleri barındırır, Basra Körfezi ise küresel petrol piyasasındaki önemi nedeniyle buradadır. Bu bölgelerin dışında, bir offsohre dengeleyecisi gelişmeler konusunda endişelenmemelidir. Ayrıca, offshore dengelemesi peşinde olan bir devlet öncelikle sorumluluğu yerel güçlere bırakmaya çalışmalı ve ancak tehdit bölgedeki diğer güçlerin başa çıkamayacağı kadar büyükse müdahale etmelidir.[4]
Offshore dengelemenin önemli düşünürleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Christopher Layne
- John Mearsheimer
- Stephen Walt
- Robert Pape
- Barry Posen
- Michael Lind
- Andrew Bacevich
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Layne, Christopher (26 Nisan 2012). "The End of Pax Americana: How Western Decline Became Inevitable". The Atlantic (İngilizce). 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ Layne, Christopher (1997). "From Preponderance to Offshore Balancing: America's Future Grand Strategy". International Security (İngilizce). 22 (1). ss. 86-124. doi:10.1162/isec.22.1.86. ISSN 0162-2889. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024.
- ^ Mearsheimer, John J. (16 Aralık 2010). "Imperial by Design". The National Interest (İngilizce). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ a b Mearsheimer, John J.; Walt, Stephen M. (14 Ağustos 2019). "The Case for Offshore Balancing". Foreign Affairs: America and the World (İngilizce). ISSN 0015-7120. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ Pape, Robert Anthony (2012). Cutting the fuse : the explosion of global suicide terrorism and how to stop it. Pbk. Feldman, James K. (James Kendrick), Chicago Project on Security and Terrorism. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-64565-0. OCLC 793208206.
- ^ Latham, Andrew (October 2021). "The U.S. Grand Strategy of Liberal Internationalism Is Dead" (İngilizce). 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024.
- ^ "Losing Struggle". Losing Struggle (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ Kennan, George (2012). American Diplomacy Sixtieth-Anniversary Expanded Edition. Chicago and London: The University of Chicago Press. ss. xi-xvi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Christopher Layne (1997). "From Preponderance to Offshore Balancing: America's Future Grand Strategy". International Security.
- John J. Mearsheimer (December 2008). "A Return to Offshore Balancing". Newsweek.
- Stephen Walt (November 2011). "Offshore Balancing: An idea whose time has come". Foreign Policy.
- Zachary Keck (February 2014). "Stephen Walt is Not Obama's George Kennan". The Diplomat.
- Hal Brands (September 2015). "The Limits of Offshore Balancing". Strategic Studies Institute. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Mearsheimer, Walt (June 2016). "The Case for Offshore Balancing" (PDF). Foreign Affairs.
İleri okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Walt, Stephen (2018). The Hell of Good Intentions: America's Foreign Policy Elite and the Decline of U.S. Primacy 978-0374280031
- Walt, Stephen (2005). Taming American Power: The Global Response to U.S. Primacy 978-0393052039
- Mearsheimer, John (2014). The Tragedy of Great Power Politics, Chapter 6, The Offshore Balancers 978-0-393-34927-6
- Layne, Christopher (2007). The Peace of Illusions: American Grand Strategy from 1940 to the Present 978-0-393-34927-6
Makaleler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Layne, Christopher (2002). Offshore Balancing Revisited (The Washington Quarterly, Spring 2002)