Ngwenyama
iNgwenyama (çev. 'Aslan' , çoğul: tiNgewnyama, aynı zamanda Ingwenyama veya Inkosi[1] ), Afrika ülkesi Esvatini'nin erkek hükûmdarının unvanıdır. İngilizcede başlık bazen Esvatini Kralı olarak tercüme edilmektedir. iNgwenyama, iNgwenyama'nın annesi veya yüksek statüye sahip başka bir kraliyet kadını tarafından sahip olunan manevi liderlik pozisyonu olan Ndlovukazi ile birlikte hüküm sürüyor.[2][3]
Şu anki kral, 1986'dan beri hüküm süren III. Mswati'tir . Kral ve kraliyet ailesine ayrılan yıllık bütçe 61 milyon doları buluyor.[4][5]
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Ingwenyama, Swazi dilinde "Aslan" anlamına gelir[1] ancak libhubesi'nin aksine onursal bir anlamda, gerçek anlamda aslanlara atıfta bulunurdu. Başlık bazen "kral" anlamına gelen i- (çoğul ti-, tiNgweniyama) ön ekiyle Ingwenyama, iNgwenyama veya ingweinyama olarak yazılır.
Gücü[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekonomik[değiştir | kaynağı değiştir]
iNgweinyama, özel şirketlere ait olanlar dışında Esvatini'deki tüm madenlerin sahibidir. Madenciliğin diğer yönleri de iNgwenyama tarafından kontrol ediliyor.[6][7]
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
iNgwenyama, Esvatini Senatosu'na (maksimum 31 arasından) 20 senatör ve Esvatini Meclis Meclisi'ne (maksimum 76 içinden) 10 senatör atayabilir.[8][9] iNgwenyama aynı zamanda yargı sisteminin başı ve Svazi Ulusal Konseyi'nin başkanıdır.[10] Esvatini'nin yönetiminden sorumlu yerel yetkililer ya iNgwenyama tarafından atanır ya da üstleri tarafından atanır.[11]
Kültürel[değiştir | kaynağı değiştir]
iNgwenyama'nın diğer yetkileri arasında arazi tahsis etmek, ulusal toplantılar başlatmak, ulusal serveti dağıtmak, sosyal etkinlikler düzenlemek ve ritüellere katılmak yer alıyor.[2] iNgwenyama'da griot adı verilen kraliyet övgüsü şarkıcıları vardır. Griotlar halka açık etkinliklere katılıyor ve Ngwenyama'nın erdemleri hakkında şarkı söylüyor.[12] Ngwenyama veya Ndlovukati'ye veya onların mülklerine karşı yapılan herhangi bir suç, iğrenç bir suç olarak kabul edilir. Hükûmdarların kıyafetlerini giymek, ilaçlarını kullanmak veya onlara belirli bir mesafede bulunmak yasaktır. Ndlovukati ile zina ihanettir ve Ngwenyama herhangi bir vatandaşı herhangi bir nedenle sürgüne gönderebilir.
Dinî önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Incwala sırasında Ngwenyama, geçen yılın sonunu işaret etmek için kutsal suyu doğuya ve batıya böler. Incwala'nın ikinci gününde gençler özel dallar toplayıp onları özel bir sığınağa yerleştiriyorlar. Ngwenyama daha sonra kutsal alanda tebaasıyla birlikte şarkı söyleyerek onların sadakatini yeniden teyit eder. Daha sonra Ngwenyama ateş yakar. Festivalin amacı Esvatini Krallığının refahını güvence altına almaktır.[13] Ngwenyama'nın bazen şiddetli yağmurların nedeni olduğuna da inanılıyor.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Sobhuza, Esvatini'nin modernleşmesinde önemli bir rol oynadı. Geçmişte, kralcı Imbokodvo Ulusal Hareketi sürekli olarak sandalyelerin büyük çoğunluğunu kazanırken, siyasi partiler yasaldı ve böylece hükûmet üzerinde tam kontrol elde ediyordu.[12] iNgwenyama Mswati III, sistemin bazı kısımlarını modern Esvatini kurumlarıyla değiştirerek geleneksel tinkundla sisteminden ödün verdi.[14]
Halefiyet[değiştir | kaynağı değiştir]
iNgwenyama'nın yerine geleneksel olarak erkek oğullarından biri geçer. Varis annesinin erdemine göre seçilir.[11]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Marwick, Brian Allan (1966). The Swazi (İngilizce). CUP Archive.
- ^ a b Kuper, Hilda (1980 [1947]). An African Aristocracy. Rank Among the Swazi [facsimile reprint]. Africana Publishing Company for the International African Institute.
- ^ Andeweg, Rudy B.; Elgie, Robert; Helms, Ludger; Kaarbo, Juliet; Müller-Rommel, Ferdinand (30 Temmuz 2020). The Oxford Handbook of Political Executives (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-253691-4.
- ^ "amaBhungane - Cash splash for Swazi king's wings". 12 Ağustos 2018. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "King of impoverished Swaziland increases household budget to $61m". Agence France-Presse. 14 Mayıs 2014. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023 – www.theguardian.com vasıtasıyla.
- ^ Information Circular (İngilizce). 1925.
- ^ Ely, Northcutt (1970). Summary of Mining and Petroleum Laws of the World: Africa (İngilizce). U.S. Bureau of Mines.
- ^ "Swaziland: Constitution and Politics". The Commonwealth. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Publications, Europa (2003). Africa South of the Sahara 2004 (İngilizce). Psychology Press. ISBN 978-1-85743-183-4.
- ^ A Comparative Study of National Integrity Systems in 5 Southern African Countries (İngilizce). Transparency International Zimbabwe. 2007. ISBN 978-0-7974-3508-7.
- ^ a b Kuper, Hilda (16 Ağustos 2018). An African Aristocracy: Rank Among the Swazi (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-429-99796-9.
- ^ a b Dlamini, Hlengiwe Portia (25 Eylül 2019). A Constitutional History of the Kingdom of Eswatini (Swaziland), 1960–1982 (İngilizce). Springer Nature. ISBN 978-3-030-24777-5.
- ^ Potholm, Christian P. (8 Ocak 2021). Swaziland: The Dynamics of Political Modernization (İngilizce). Univ of California Press. ISBN 978-0-520-31731-4.
- ^ Rwelamila, Pantaleo D.; Abdul-Aziz, Abdul-Rashid (22 Aralık 2020). Improving the Performance of Construction Industries for Developing Countries: Programmes, Initiatives, Achievements and Challenges (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-000-28865-0.