Nguyễn Ngọc Loan
General Nguyễn Ngọc Loan (d. 11 Aralık 1930, Hué, Fransız Çinhindi (Şimdi Vietnam) – ö. 14 Temmuz 1998, Burke, Virginia, ABD), Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi. 1968'de Viet Kong'lu olduğundan şüphelendiği Nguyễn Văn Lém'i AP muhabiri Eddie Adams'ın ve NBC kameramanı Vo Suu'nun gözü önünde yakın mesafeden silahla başından vurarak öldürmüştür. Muhabir Adams bu anı fotoğraflamış ve bu fotoğraf savaş karşıtlığı ile ilgili akımları hareketlendirmiştir. Adams ayrıca fotoğrafı sayesinde 1969 yılında Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüştür.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nguyen Ngoc Loan, Vietnam Cumhuriyeti Ordusu'nda eski bir Tuğgeneraldi. Başından vurarak öldürdüğü Nguyễn Văn Lém'in resminin çekildiği birkaç ay sonrasında, bacağının kesilmesine neden olan bir makineli tüfek ateşi sonucu ağır şekilde yaralandı.
Nguyễn 1975 yılında, Saygon'un düşüşü sırasında Güney Vietnam'a kaçtı. Daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve Virginia'nın Burke banliyösünde Washington'da, Rolling Valley Mall'da bir pizza restoranı açtı. 1991 yılında kimliği ortaya çıkınca emekli olmak zorunda kaldı. Fotoğrafçı Eddie Adams, pizza dükkanına yaptığı son ziyarette, tuvaletin duvarında Senin kim olduğunu biliyoruz, pislik şeklinde bir yazı olduğunu söylemiştir.
Nguyễn Ngọc Loan, Chinh Mai Nguyen ile evlendi. 5 çocuğu vardı. Nguyễn Ngọc Loan, Virginia, Burke'da 14 Temmuz 1998 tarihinde kanserden öldü.
Tutuklunun İnfazı
[değiştir | kaynağı değiştir]"General Nguyen Ngoc Loan'ın Saygonda Bir Viet Konglu Mahkûmu İnfaz Edişi", 1 Şubat 1968 de Eddie Adams tarafından çekilen bir fotoğraftır. Güney Vietnam Polis Şefi Nguyễn Ngọc Loan'ı Saygon'da Tet Taarruzu sırasında Viet Konglu mahkûmu infaz ederken göstermektedir. Olay NBC Haber tarafından da görüntülenmiştir ancak Eddie Adams'ın fotoğrafı tanımlayıcı görüntü olarak kalmıştır.
Ayrıca fotoğrafta infaz edilmekte olan adamın kimliği hakkında da bazı tartışmalar vardır. Fotoğraftaki kişinin Nguyễn Văn Lém veya kendisi de Viet Kong üyesi olan ve Tet Taarruzu sırasında ölen benzeri bir görünüşe sahip, Le Cong Na olduğu iddia edilmektedir. İki adamında aileleri fotoğraftaki Viet Konglunun kendi akrabalarına çok benzediğini iddia etmiştir. Ancak iki aile de emin olamamıştır.
Lém yakalanıp, o zaman Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi olan, Tuğgeneral Nguyễn Ngọc Loan'a götürülmüştür. General Nguyễn kendi beylik tabancası ile Lém'i AP fotoğrafçısı Eddie Adams ve NBC televizyon kameramanı Vo Suu'nun önünde derhal infaz etmiştir. Savaş karşıtı akımı hareketlendiren fotoğraf ve film dünya çapında yayınlanmıştır; Adams fotoğrafıyla 1969 Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır.
Güney Vietnamlı kaynaklar Lém'in bir Viet Kong ölüm mangasını komuta ettiğini, o gün Güney Vietnam Ulusal Polis memurlarını veya polis memurlarının ailelerini katlettiklerini ifade etmiştir. Aynı kaynaklar Lém'in içinde otuz dört bağlanmış ve vurulmuş polis ve polis yakınlarının cesetlerinin olduğu hendeğin yakınlarında ele geçirildiğini söylemiştir. Cesetlerden bazıları General Nguyễn'ın yardımcısının ve yakın arkadaşının ailesine, altısı Nguyễn'in vaftiz çocuklarına aitmiş. Fotoğrafçı Adams sadece infaz yerinde bulunmasına rağmen, Güney Vietnamlıların beyanını doğrulamıştır. Lém'in dul eşi, kocasının Viet Kong üyesi olduğunu ve onu Tet Taarruzu başladıktan sonra görmediğini teyit etmiştir.İnfazdan kısa bir süre sonra, infaz sırasında bulunmayan bir Güney Vietnamlı memur Lém'in sadece politik eylemci olduğunu söylemiştir.
Fotoğraf, Adams'a Spot Haber Fotoğrafı dalında 1969 Pulitzer Ödülü kazandırmıştır, gerçi daha sonra kendisi fotoğrafın yaratmış olduğu etkiden pişmanlık duyduğunu söylemiştir. Resim savaş karşıtı ikona dönüşmüştür. General Nguyễn ve ünlü fotoğrafı ile ilgili olarak, Eddie Adams Time'da şöyle demiştir:
“ General Viet Kongluyu öldürdü; Ben de kameramla generali öldürdüm. Fotoğraflar hala dünyadaki en güçlü silahlardır. İnsanlar onlara inanır, ama manipülasyon olmasa bile fotoğraflar yalan söyler. Onlar sadece yarı gerçeklerdir ... Fotoğrafın söylemediği, ' Birkaç Amerikan askerini öldüren meşhur kötü birini yakaladığın öyle bir sıcak bir yerde ve zamanda sen general olsan ne yapardın. ”
Adams daha sonra General Nguyễn ve ailesinden namlarına vermiş olduğu zarardan dolayı şahsen özür dilemiştir. General Nguyễn Virginia'daki evinde kanserden öldüğünde, Adams onu: "Adam bir kahramandı. Amerikanın ağlaması lazım. Onun bu şekilde, kimse hakkında hiçbir şey bilmeden, gitmesinden nefret ediyorum.", diyerek methetmiştir.
Loan Sempatisi
[değiştir | kaynağı değiştir]2010 kitabı, This Time We Win: Revisiting the Tet Offensive (Bu sefer Biz Kazandık: Tet Taarruzunun Yeniden Tahlili), Loan'ı Saygon'un zorlu güvenlik durumunu düzelten ve dengeleyen, nispeten dürüst ve bozulmamış bir subay olarak tasvir eden detaylı ve sempatik bir görüntüsünü sunmaktadır. Ayrıca kitaba göre kendi bölgesi içinde Amerikalılara farklı davranmayı reddeden sadık bir Güney Vietnam milliyetçisiydi. Örneğin, bir Vietnamlı binbaşının Amerikan askeri polisi tarafından tutuklanmasını kabul etmemiş, bir Güney Vietnamlı vatandaşı sadece Güney Vietnamlı otoritelerin tutuklayabileceğini ve alı koyabileceğini diretmişti. Ayrıca Amerikalı sivillerin, gazeteciler dahil Saygon'da oldukları sürece Güney Vietnam yargı yetkisi dahilinde olduğunda ısrarcıydı. Loan'ın uzlaşmaz tutumu Johnson yönetimi tarafından onun bir baş-belası olarak görülmesine neden olmuştu. Loan ayrıca gizli Viet Kong altyapısına saldırıp yok etme amaçlı ABD CIA destekli Phoenix Programı konusunda şüpheciydi.
Loan'ın adamları Güney Vietnamlıların haberi olmaksızın Amerikalı görevlilerle barış müzakerelerine girişmiş iki NLF'li eylemcinin tutuklanması olayına karışmıştı. Onun böyle bir "gizli" anlaşma karşındaki tutumu ve komünist müzakerecilerden birinin serbest bırakılmasına karşı oluşu, söylendiğine göre Amerikalıları öfkelendirmiş ve onun ve Güney Vietnamlıların kendi ülkelerini ilgilendiren diplomatik anlaşmalar konusunda daha iyi bilgilendirilmeleri konusunda zorlamıştı. Loan tuğgeneralliğe yükseltilmeden önce 1967 de Bo Duc'taki Viet Kong güçlerine karşı bir hava saldırısına liderlik etmiş oldukça iyi bir pilottu. Amerikalılar onu terfisinden memnun değildi ve Loan kısa bir süre sonra istifasını sunmuştu. 2010 kitabına göre: "Yaygın olarak Loan'ın Amerikalıların Viet Kong ile olan anlaşmalarını ifşa etmesinden dolayı Amerikalılar tarafından dışlandığına veya ABD'nin hükûmeti Viet Kong elçisi Sau Ha'nın salıverilmesine zorladığı için tavır aldığına inanılıyordu." Sonrasında Güney Vietnam Hükûmeti Loan'ın istifasını kabul etmedi. Sonraları Nixon yönetimindeki ABD, Kuzey ile Güney Vietnamdaki komünist birlikleri iyi bir taktik pozisyonda bırakan ve Güney Vietnamlılar tarafından zımmen kabule zorlanan ayrı bir anlaşmayı müzakere edecekti. Amerikan Kongresinin sonraki hamlesi 1975 teki son kuzey fethi sırasında Güney Vietnama yardımı kesmek olacaktı.