Mir Muhsin Nevvab
| Mir Muhsin Nevvab | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Möhsün Nevvab 1833 Şuşa Azerbaycan Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1918 Şuşa, Azerbaycan DC |
| Meslek | Şair, yazar, ressam, hattat ve bilim insanı. |
| Milliyet | Azeri |
| Vatandaşlık | Rusya |
Mir Muhsin Nevvab (d. 1833, Şuşa - ö. 1918, Şuşa), Azeri şair, yazar, müzisyen, ressam, hattat, bilim insanı. Çok yönlü Nevvab aynı zamanda astronom, matematikçi, kimyacı, tarihçi, müzik tarihçisi ve marangozdur.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Babası Hacı Seyid Ahmet olan Muhsin Nevvab, 1833 yılında Azerbaycan'ın kültür ve medeniyet merkezi konumundaki Şuşa şehrinde doğdu. Tüm hayatını doğduğu şehirde geçirdi.[2] Ünlü müzikolog Firudun Şuşinski'ye göre, 19. yüzyılda bu küçük şehirde, 95 şair, 22 müzikolog, 38 profesyonel şarkıcı, 16 ressam, 5 astronom, 18 mimar ve 16 tıp doktoru yaşamıştır. Nevvab da Azerbaycan tarihindeki son simyacı ve müneccimlerden biri kabul edilir.
İlk eğitimini ruhani okulda alan Nevvab, Arapça, Farsça ve Türkçe dillerinde ustalaşmış ve daha sonra Abbas Sarıçalı Medresesinde astronomi, kimya, matematik ve diğer bilimlerin temellerini öğrenmiştir.
Nevvab, Ermeniler tarafından gerçekleştirilen 1905-1906 katliamlarına birincil kaynaklık eden ve anılarını kaleme alan Azeri aydınlarından biridir.[3]
1918 yılında Şuşa'da 85 yaşında hayatını kaybetti.
1994 yılında Ermenilerin Şuşa'yı işgali sırasında başka sanatçıların olduğu gibi Nevvab'ın eserleri de tahrip edildi.[4]
Edebi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha çok Vüzuhül-ərqam" ("Rakamlərın izahı") adlı Azerice yazılmış olan risalenin yazarı olan müzikolog oılarak tanınır.
Nevvab'ın eserleri arasında en ilgi çekeni Tezkireyi-Nevvab adlı bir derlemedir. 19. yüzyıl döneminde Karabağ'daki yüzden fazla şairin hayatı ve eserleri hakkında bilgi veren tezkire ilk olarak 1913 yılında Bakü'de basılmıştır.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Nasihətname, Bakü, Azerbaycan neşriyyatı, 2005, 56 s.
- 1905-1906 yıllarındə Ermeni-Müselman Davası, Bakü, Azerbaycan neşriyatı, 1993, 128 s.[5]
- Divan, Bakü, Şuşa, 1999, 192 s.
- Tezkireyi-Nevvab, Bakü, Azər¬baycan neşriyatı, 1998, 560 s.
- Avrupa İlköğretim Müzik Eğitimi ders kitabı. Bakü, 1995.
- Vüzuhul – Eşim, Bakü, Еlm, 1989, 84 s.
- Mir Möhsün Nevvab-Seçilmiş Eserleri-Baki-2006-110s[6]
Resimleri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Nevvab'ın Şabeh adlı tiyatro oyunundan sahneleri resimlediği kâğıt üzerine opak suluboya minyatür. (1873, Şuşa, Karabağ. Azerbaycan) -
Kuş minyatürü. -
"Kitabi-divani-farisi-Nəvvab Mir Möhsünn Ağa Mirzadə Qarabaği" el yazmasından bir kuş resmi. -
Çiçeklenen Çalılar. (1872) -
Emir Timur'un portresi. (1902) -
Nevvab el yazmasındaki resmi. -
(19. yüzyıl sonları, Şuşa, Karabağ) -
-
Navvab'ın konuk odasındaki duvar resimleri. (Sanatçı Dünyası, 19. yüzyıl, Şuşa.) -
İki resim ve diğerleri Bakü'deki Azerbaycan Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "MİR MÖHSÜN NƏVVAB VƏ ONUN ELMİ İRSİ" (Azerice). xezer.libmks.az. 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- ^ "Mir Möhsün Nəvvab" (Azerice). Teşebbüsler Merkezi. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- ^ Asker, Ali; Bozpolatayan, Serap (Kasım 2016). "3) Savaş ve Etnik Düşmanlık: Ermeni Sorununun İçyüzü". Savaş ve Toplum - Savaş Üzerine Yazılar. Eğitim Kitabevi. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018.
- ^ Documents: working papers, 26-30 April 2004 ordinary session (second part) (İngilizce). 4. Council of Europe: Parliamentary Assembly. 18 Nis 2005. s. 429. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- ^ Nevvab, Mir Möhsün. 1905-1906Ci Illərdə Erməni-Müsəlman Davası - Mir Möhsün Nəvvab (Azerice). Bakü. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ Nevvab, Mir Möhsün. Mir Möhsün Nevvab-Seçilmiş Eserleri (Azerice). Bakü. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Mir Muhsin Nevvab ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Karabağlı Mir Möhsün Nevvab" (Azerice). 7 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- "Qarabağın görkəmli şəxsiyyətləri: Mir Möhsün Nəvvab (1833-1918)". "Virtual Qarabağ" İKT Merkezinin resmi portalı (Azerice). virtualkarabakh.az. 2013. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
XIX. Yüzyıl Azerbaycan Şiiri Antolojisi, Bakü, "Doğu-Batı", 2005, 424 sayfa.
