Meliorizm
Meliorizm (Latince melior, daha iyi), ilerlemenin dünyanın gelişmesine yol açan gerçek bir kavram olduğu fikridir. İnsanların, aksi takdirde doğal olacak süreçlere müdahaleleri yoluyla, yukarıda bahsedilen doğal olanın üzerinde bir gelişme olan bir sonuç üretebileceğini savunur.
Bir kişi ve toplum anlayışı olarak meliorizm, çağdaş liberal demokrasinin ve insan haklarının temelinde yer alır ve liberalizmin temel bir bileşenidir.[1]
Meliorist geleneğin bir başka önemli anlayışı da Amerikan Pragmatik geleneğinden gelmektedir. Lester Frank Ward, William James ve John Dewey'in eserlerinde bu konuda bir şeyler okunabilir . Bununla birlikte, James'in eserlerinde meliorizm, ilerlemecilik ve/veya iyimserliği tam olarak belirtmez. James'e göre,[2] iyimserlik ve kötümserlik arasında ortada durur ve dünyanın kurtuluşunu bir kesinlik veya imkansızlıktan çok bir olasılık olarak ele alır. Meliorist bir praksis söz konusu olduğunda, Pragmatistlerin aktivist çağdaşı Jane Addams, ilerici idealleri herhangi bir seçkinci ayrıcalıktan arındırdı ve endişesi doğrudan sıradan insanlarla olan bir "yanal ilerleme" çağrısında bulundu.[3]
Meliorizm, Arthur Caplan tarafından, koşullar uzun süredir mevcut olsa bile (örneğin, yaygın hastalıkların tedavi edilmesinden yana olmak, ciddi yaşlanmayı geciktirmekten yana olmak) acıya neden olan koşulların iyileştirilmesinden yana olan biyoetik konumlarını tanımlamak için de kullanılmıştır. terapiler geliştirildikçe).
Jean-Jacques Rousseau ve Marquis de Condorcet tarafından tartışılan yakından ilişkili bir kavram, insanın mükemmelleştirilebilirliğidir .
Condorcet'in "Yaptığım çalışmanın amacı budur; bunun sonucu, akıl yürütme ve olgulardan yola çıkarak, insan yetilerinin gelişimine hiçbir sınır konmamış olduğunu; insanın mükemmelleştirilebilirliğinin kesinlikle belirsizdir; bundan böyle ona engel olacak her gücün kontrolünün ötesinde olan bu kusursuzluğun ilerlemesinin, doğanın bizi üzerine yerleştirdiği kürenin süresinden başka bir sınırı yoktur."[4] James'in meliorizmini tahmin ediyor.
Rousseau'nun yaklaşımı biraz daha zayıf.[5]
Bu gelenekteki modern düşünürler, Hans Rosling ve Max Roser'dir. Roser, Our World in Data'nın görev bildiriminde melioristik bir konum ifade etti.[6] Her üç ifadenin de aynı anda doğru olduğunu söyleyen Erdoğan, “Dünya çok daha iyi. Dünya korkunç. Dünya çok daha iyi olabilir."[7] Kendisinden önceki William James gibi Rosling de, insanlığın dünyalarını iyileştirme kapasitesini vurgulayan, iyimserlik ve kötümserlik arasında bir orta yol tuttu.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Shaver, S. (July 1996). "Liberalism, gender and social policy" (PDF). Social Policy Research Centre. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. r
|ad2=eksik|soyadı2=(yardım) - ^ William James. Pragmatism, 1978. Massachusetts: Harvard University Press. p.137. [1795]
- ^ Zalta, Edward N., (Ed.) (2019), "Jane Addams", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Summer 2019, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Ocak 2022 Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Marie-Jean-Antoine-Nicolas Caritat, Marquis de Condorcet, "Outlines of an historical view of the progress of the human mind" 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [1795]
- ^ Rousseau, J. J., (1754). "Discourse on the Origin of Inequality"(Translated by G. D. H. Cole) 16 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Why do we need to know about progress if we are concerned about the world's large problems?". Our World in Data. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ "The world is much better; The world is awful; The world can be much better". Our World in Data. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ "Factfulness | Hans Rosling | Macmillan". US Macmillan (İngilizce). 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.