Mastodon (yazılım)
_new_hue.svg) | |
 | |
| Orijinal yazar(lar) | Eugen Rochko[1] |
|---|---|
| Geliştirici(ler) | Mastodon gGmbH[2] |
| İlk yayınlanma | 16 Mart 2016)[3] |
| Güncel sürüm | 4.2.8 / 23 Şubat 2024 |
| Önizleme sürümü | 4.0.0rc4 / 14 Kasım 2022) |
| Programlama dili | Ruby on Rails, JavaScript (React.js, Redux) |
| İşletim sistemi | Cross-platform |
| Platform | iOS, Android, Linux, BSD, Sailfish OS, macOS, Microsoft Windows |
| Erişilebilirlik | 93 dil[4] |
| Tür | mikroblog |
| Lisans | AGPLv3+[5] |
| Resmî sitesi | Resmî site  |
| Kod deposu | |
Mastodon, kendi kendine barındırılan sosyal ağ hizmetlerini çalıştırmak için ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılımdır. Her biri kendi davranış kuralları, hizmet şartları, gizlilik seçenekleri ve modernasyon politikaları olan, örnek olarak bilinen çok sayıda bağımsız çalışan düğüm tarafından sunulan Twitter hizmetine benzer mikroblog özelliklerine sahiptir.[6][7][8]
Her kullanıcı, birleşik bir sosyal ağ olarak birlikte çalışabilen ve farklı örneklerdeki kullanıcıların birbirleriyle etkileşime girmesine izin veren belirli bir Mastodon örneğinin (sunucu olarak da adlandırılır) üyesidir. Bunun amacı, kullanıcılara politikalarını tercih ettikleri bir düğümü seçme esnekliği vermek ancak daha geniş bir sosyal ağa erişimlerini sürdürmektir. Mastodon ayrıca, kullanıcıların PeerTube ve Friendica gibi diğer uyumlu platformlardaki [9] kullanıcılarla etkileşim kurmasına izin veren paylaşılan protokoller kullanan Fediverse sunucu platformları topluluğunun bir parçasıdır. Mastodon, kitlesel fonlamayla desteklenir ve reklam içermez.
Mastodon maskotu, bazen bir tablet veya akıllı telefon kullanılarak tasvir edilen, bir mastodon veya mamuta benzeyen gövdesi olan bir hayvandır. Yazılım kullanılarak gönderilen mesajlar halk arasında "toots" olarak bilinir.[10] Mastodon, Eugen Rochko tarafından oluşturulmuştur. ve Ekim 2016'da Hacker News'te duyuruldu.[11]
Teknoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Mastodon, herkesin kod ekleyebileceği ve dilerse kendi sunucu altyapısında çalıştırabileceği veya başka kişiler tarafından yönetilen [12] federal ağ içindeki sunuculara katılabileceği birleşik mikroblog için özgür ve açık kaynaklı bir yazılım (FOSS) olarak yazılmıştır.[13] Sunucu tarafı teknolojisi Ruby on Rails ve Node.js tarafından desteklenmektedir ve ön ucu React.js ve Redux ile yazılmıştır.[14] Veritabanı yazılımı PostgreSQL'dir .[15] Hizmet, aralarında ActivityPub protokolünü kullanan merkezi olmayan sosyal ağlar ve platformlarla birlikte çalışabilir.[16] 3.0 sürümünden bu yana Mastodon, OStatus için önceki desteği bıraktı.[17][18]
Mastodon API ile etkileşime giren mobil cihazlar, masaüstü bilgisayarlar ve web tarayıcıları için istemci uygulamaları Windows, macOS, Linux, Android ve iOS dahil olmak üzere çeşitli işletim sistemleri için piyasaya sürülmüştür.[19][20]
Finansman[değiştir | kaynağı değiştir]
Mastodon, kitlesel fonlamayla desteklenir ve reklam içermez. 2021'den beri kâr amacı gütmeyen ("gemeinnützige GmbH") olarak tescil edilmiştir. Kasım 2022 itibarıyla 3500 kişi tarafından desteklenmiştir.[21]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Lekach, Sasha (6 Nisan 2018). "The coder who built Mastodon is 24, fiercely independent, and doesn't care about money". Mashable. 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2019.
- ^ "The company behind Mastodon". joinmastodon.org. 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "v0.1.0". 16 Mart 2016. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019 – GitHub vasıtasıyla.
- ^ English plus 92 translations listed in "Mastodon translations in Crowdin". Crowdin. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022.
- ^ "mastodon/mastodon". Mastodon. 5 Kasım 2022. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Chan, Wilfred (2 Kasım 2022). "Mastodon gained 70,000 users after Musk's Twitter takeover. I joined them". The Guardian. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022.
- ^ Farokhmanesh, Megan (7 Nisan 2017). "A beginner's guide to Mastodon, the hot new open-source Twitter clone". The Verge (İngilizce). 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ Wong, Joon Ian (6 Nisan 2017). "How to use Mastodon, the Twitter alternative that's becoming super popular". Quartz (İngilizce). 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ "Mastodon launches their ActivityPub support, and a new CR!". ActivityPub.rocks. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.
- ^ "Mastodon Has Officially Retired the 'Toot,' Its Version of the Tweet". Gizmodo (İngilizce). G/O Media Inc. 15 Kasım 2022. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ "Show HN: A new decentralized microblogging platform". 5 Ekim 2016. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022.
- ^ "Mastodon Instances — The Fediverse Network". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022.
- ^ Rochko, Eugen (1 Nisan 2017). "Welcome to Mastodon". Hacker Noon. 12 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018.
- ^ "Installation". joinmastodon.org. 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.
- ^ tootsuite/mastodon, Mastodon, 4 Şubat 2021, 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Şubat 2021
- ^ "Release v1.6.0". GitHub. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2017.
- ^ Your self-hosted, globally interconnected microblogging community: tootsuite/mastodon, TootSuite, 4 Ekim 2019, 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Ekim 2019
- ^ "Mastodon to drop OStatus support". wedistribute.org. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019.
- ^ "How To Get Started on Mastodon and Leave Twitter Behind". PCMAG (İngilizce). 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
- ^ "List of apps". joinmastodon.org. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ Glanz, Berit. "Twitter-Alternative: Wer steckt eigentlich hinter Mastodon?". FAZ.NET (Almanca). ISSN 0174-4909. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.