Makine çağı
| Teknoloji tarihi |
|---|
Makine Çağı [1][2][3] 20. yüzyılın başlarından ortalarına kadar olan dönemi, bazen de 19. yüzyılın sonlarını da kapsayan bir dönemdir. Yaklaşık bir tarihlendirmede bulunacaj olursak bu süre 1880 ile 1945 arası olacaktır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasındaki dönemde zirveye ulaştığı kabul edilen Makine Çağı, İkinci Sanayi Devrimi'nin (Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1914'te sona eren) son dönemleriyle örtüşerek ve 1945'e kadar devam eder. 1940'lar, modern fiziğin atom bombası,[4] ilk bilgisayarlar,[5] ve transistör gibi yeni uygulamaları gördüğü Atom Çağı'nın başlangıcına tanık olmuştur.[6] Bilişim Çağı, makine çağının mekanikte temellenen entelektüel modelini sona erdirerek yeni, daha karmaşık bir yüksek teknoloji modelinin habercisi olmuştur. Bilişim çağı, zihinsel görevleri yerine getiren makinelere olan ilginin de artmasıyla İkinci Makine Çağı olarak adlandırılmıştır.
Evrensel kronoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gelişmeler
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Makine Çağının eserleri şunları içermektedir:
- Pistonlu buhar makinesinin yerini gaz türbinleri, içten yanmalı motorlar ve elektrik motorları almıştır.
- Büyük hidroelektrik ve termik elektrik üretim santralleri ve dağıtım sistemlerine dayalı elektrifikasyon gerçekleştirildi.
- Özellikle otomobil olmak üzere hareketli montaj hatlarında yüksek hacimli malların seri üretimi yapılmıştır.[7]
- Özellikle çelik hadde makineleri, köprü parçaları imalatı ve araba gövdesi presleri gibi metal üretimi ve işlenmesi için kullanılan devasa üretim makineleri üretildi
- Güçlü İş makineleri
- Çok yüksek çelik çerçeveli binalar (gökdelenler [8] )
- Radyo ve pikap teknolojisi
- Düşük maliyetli gazete ve kitlesel pazar dergilerinin üretimini sağlayan yüksek hızlı baskı makineleri
- Elektrikli süpürgeler ve çamaşır makineleri gibi, kesirli güçlü elektrik motorları kullanan, kitlesel pazara yönelik düşük maliyetli cihazlar
- Demiryolları, otomobiller ve uçaklarla uzun mesafeli hızlı ve konforlu yolculuk
- Tanklar, uçaklar, denizaltılar ve modern savaş gemileri gibi modern savaş makinelerinin geliştirilmesi ve kullanılması
- Uçak tasarımından esinlenerek araba ve trenlerdeki tasarımları kolaylaştırılması
Sosyal etki
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kitlesel pazar reklamcılığının ve Tüketim toplumunun yükselişi
- Yerel sanat ve zanaatların yerini alan ürünlerin ülke çapında markalaşması ve dağıtımı
- Filmlere ve radyo yayınlarına maruz kalma nedeniyle ülke çapında kültürel eşitleme
- Basılı, sesli ve hareketli görüntüler aracılığıyla kitlesel olarak üretilen propaganda
- Vasıflı zanaatların düşük vasıflı işgücü ile değiştirilmesi
- Malzeme ve ekipman edinimi, üretim ve dağıtımda ölçek ekonomilerinden yararlanma becerileri sayesinde güçlü şirketlerin büyümesi
- Şirketlerin emeği sömürmesi, karşıt bir güç olarak güçlü sendikaların kurulmasına yol açması
- Tek partili devletlere paralel olarak ağırlıklı oy hakkı veya yalnızca erkeklerin oy hakkı olan aristokrasinin yerini genel oy hakkı olan demokrasi almıştır
- Birinci dalga feminizm
- Beş yıllık planlar, bayındırlık hizmetleri ve ülke çapında zorunlu askerlik ve karnelendirme de dahil olmak üzere ara sıra savaş ekonomisi dahil olmak üzere artan ekonomik planlama uygulamaları
Çevresel etki
[değiştir | kaynağı değiştir]- Doğal kaynakların ekolojik sonuçlarına pek aldırmadan sömürülmesi; 19. yüzyıl uygulamalarının devamı, ancak daha büyük ölçekte.
- Sentetik boyaların, yapay tatlandırıcıların ve toksik maddelerin olumsuz sağlık etkileri test edilmeden tüketim akışına bırakılması.
- Petrolün stratejik bir kaynak olarak yükselişi
Uluslararası ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Enerji kaynaklarına (özellikle petrol) ve ulusal kendi kendine yeterliliği sağlamak için gerekli olan maddi kaynaklara (özellikle demir ve alaşımlandığı çeşitli metaller) erişim konusunda uluslararasındaki çatışmalar. Bu tür çatışmalar iki yıkıcı dünya savaşına katkıda bulunmuştur.
- Yeni Sömürgeciliğin Doruk Noktası ve Sömürgecilikten Kurtulmanın Başlangıcı
Sanat ve mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Makine Çağı'nın aşağıdakileri etkilediği düşünülmektedir:
- Charlie Chaplin'in Modern Zamanları ve Fritz Lang'ın Metropolis'i dahil olmak üzere distopik filmler
- Akışkan çizgisel cihaz tasarımı ve mimarisi
- Bauhaus tarzı
- Steampunk
- Dieselpunk
- Modern Sanat
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mentality and freedom By William Armstrong Fairburn. Page 219.
- ^ The Playground, Volume 15 By Playground and Recreation Association of America
- ^ Public libraries, Volume 6
- ^ "1944: Princeton builds the A-bomb". 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ "Archived copy". 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011.
- ^ "The First Transistor Invented in 1947". 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ "Industrialization of American Society". Engr.sjsu.edu (College of Engineering, San José State University). 19 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013.
- ^ "The Plan Comes Together - Encyclopedia of Chicago". Encyclopedia.chicagohistory.org. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013.