Kullanıcı:Ilhan Kocyigit/Battle of Orbulaq

Orbulaq Muharebesi, 1643 yılında Cangir Han ile Huntaiji Erdeni Batur arasında gerçekleşmiş savaş. Erdeni Batur ordusunun, Özbek Semerkant Emiri'nin yardımıyla Jangir Sultan (sonraları Cengir Han) liderliğindeki Yalantuş Bahadur Kazakları tarafından yenilgiye uğratılmasıyla sonuçlandı. Kazak-Dzungar Savaşları dizisi sırasında meydana gelen muharebe, Kazakların 17. yüzyılda Cungar istilasına karşı kurtuluş savaşının ilk dönüm noktalarından biriydi.

Batı Moğolistan ve Sincan'da dolaşan dağınık Oirat kabileleri, 17. yüzyılın ilk yarısında Cungarya Hanlığı'nı kurarak tek bir devlet olarak birleşti. 17. yüzyılın ortalarından itibaren, Cungarya'ın stratejik hedefi, komşu hanlıkların topraklarına katılarak otlak alanlarını genişletmekti. Jetysu ve Orta Asya'ya yönelik saldırgan bir dış politika, Kazakistan-Cungarya ilişkilerini şiddetlendirdi ve bolca askeri çatışmalara yol açtı. Cungarlar ile mücadeleye Han Esim-Jangir Sultan'ın (1629-1680) oğlu önderlik etti. 1635'ten sonra Jangir Sultan, Cungar birlikleriyle çeşitli başarılarla dolu bir dizi muharebeye girişti. 1635'teki savaşlardan birinde Jangir yenildi ve yakalandı. Bir Chingissid (Cengizli, Cengiz Han'ın varisi) olan Jangir, Oirat huntaiji kampında ayrıcalıklı bir konumdaydı ve bazı kaynaklara göre, kızlarından biriyle bile evlendi. Esaretten döndükten sonra Jangir, Cungarlara karşı mücadeleye tekrar liderlik etti.

Cungarlar yalnızca Kazaklar için değil, Orta Asya halkı için de askeri bir tehditti. Cungar birliklerinin seferleri, yıldan yıla büyüyen saldırgan tehdit karşısında Kazak aşiret davalarının ve feodal çekişmelerin kötülüğünü gösterdi. Buna ek olarak, askeri açıdan Cungar Hanlığı, Kazak klanları için ciddi bir tehlike oluşturuyordu. Oklu savaşta ustalaşan bazı Asya halklarından farklı olarak, fitilli ve toplu ateşli silahlar, 17. yüzyılın sonlarında Cungar ordusunun hizmetinde ortaya çıktı. Kazaklarla yapılan savaş için Cungarlar, Rus silah ustalarından silah ve toplar satın aldı ve tutsak alınan İsveç topçu çavuşu İsveçli Johann Gustav Renat'ın yardımıyla onları fırlattı. Cungar'ın o sırada iki yüz bin süvari sayısına ulaşan büyük ve oldukça organize bir ordusu vardı.

1640 yılında, Kazak bozkırlarının ve Buhara Hanlığı'nın varcıl kentlerinin Cungarlı seferlerinin bir sonraki hedefi olarak seçildiği kötü şöhretli bir kurultay gerçekleşti. 1643 kışında, kısa bir hazırlıktan sonra, yeni huntaiji Erdeni-Batur, akrabası Orchita ve kayınbiraderi Ablai Taisha başkanlığındaki Cungarların keşif birlikleri Kazak bozkırlarına taşındı.

Savaşın seyri

Jangir Han'ın 600 askeri, Cungarya Aladağları'nın güneybatı eteklerindeki Orbulaq Nehri Vadisi'ne derinlemesine yerleşti ve bilinmeyen sayıda Dzhungar ordusu yolunda Kazakların ana kuvvetlerinin gelişini pusuda beklediler. yaklaşık elli bin kişi) Erdeni-Batur liderliğindedir. Savaşçıların yarısı yolda engel oluşturdu ve geri kalanı uçurumlara yayıldı ve böylece Cungarlara pusu kurdu. Bu savaşta, ateşli silahlar ilk kez Kazaklar tarafından yoğun bir şekilde kullanıldı ve savaşın ilk saatlerinde Cungarlar, silah ateşi nedeniyle avangardda yürüyen birçok kişiyi kaybetti. Daha sonra Semerkant Emiri Jalantos Batur liderliğindeki Buhara Hanlığı'nın yardım birlikleri, Cungarların arka birliklerini arkadan vurdu. Erdeni Batur, Cungarya'ya geri çekilmek zorunda kaldı. [[Kategori:Category:Cungar hanlığı]] [[Kategori:Category:Kazak Hanlığı]] [[Kategori:Category:Kazak Hanlığı Savaşları]] [[Kategori:Category:Kazaklar]] [[Kategori:Category:Kazakistan]]