Klorpromazin sayfasının kaynağını görüntüle

{{Kaynaksız|tarih=Mart 2024}}
{{İlaç
<!---------- Resimler ----------->
| Resim1 = Chlorpromazine-2D-skeletal.png
| Resim2 = Chlorpromazine-3D-balls.png 
| Boyut = 150px 
| Resim açıklama = Klorpromazin moleküler yapısı
<!-------- Sistematik ad -------->
| IUPAC adı = 3-(2-chloro-10''H''-phenothiazin-10-yl)-''N'',''N''-dimethyl-propan-1-amine
<!----- Kimlik belirteçleri ----->
| CAS numarası = 50-53-3
| ATC kodu = {{ATC kodu|N05|AA01}}
| PubChem sayısı = 2726
| DrugBank kodu = APRD00482
<!----- Kimyasal özellikler ----->
| Kimyasal formül = [[Karbon|C]]<sub>17</sub>[[Hidrojen|H]]<sub>19</sub>[[Klor|Cl]][[Nitrojen|N]]<sub>2</sub>[[Kükürt|S]]
| Moleküler ağırlık = 355.3 g/mol (Hidrojen klorür [[HCl]] olarak)
| Eş anlamlar = 
<!----- Fiziksel özellikler ----->
| Yoğunluk = 
| Ergime noktası = 
| Ergime-not = 
| Kaynama noktası = 
| Kaynama-not = 
| Çözünürlük = 
| Spesifik rotasyon = 
| SED (yanma) = 
<!-- Farmakokinetik özellikler -->
| Biyoyararlanım = Oral, %30 ila 50 (kişiler arası varyasyon %10–70)
| Proteine bağlanma = 
| Metabolizma = [[Karaciğer|Hepatik]], çoğunluka [[CYP2D6]]
| Yarılanma ömrü = 16 ila 30 saat
| Atılma = Safra ve [[böbrek|renal]]
<!------ Tedavi bilgileri ------->
  <!--- Gebelik kategorisi --->
| GK-ABD = 
| GK-Avustralya = 
| GK-diğer = 
  <!------ Yasal durum ------->
| Yasal durum = 
  <!----- Uygulama yolu ------>
| Uygulama yolu = Oral, rektal, intramusküler enjeksiyon(IM), intravenöz infüzyon (IV)
}}

'''Klorpromazin''' (kısaltması: '''CPZ'''), [[antipsikotik]] (nöroleptik) ilaçlar grubuna ait [[ilaç]]tır. '''Largactil''', '''Thorazine''' gibi ticari adlarla satılmaktadır. Klorpromazin, geliştirilen ilk antipsikotik ilaçtır. Moleküler yapısı '''2-kloro-10-(3-dimetilaminopropil)-fenotiazin''' şeklindedir.

[[Fenotiyazin]]in propil amino türevi olan klorpromazin; [[vagolitik]], [[sedatif]] ve [[antiemetik]] özellikleri olan bir nöroleptiktir.

Klorpromazin, LSD'nin kuvvetli [[halüsinasyon]] ve vücudu hızlandırıcı etkisini 25&nbsp;mg'da 1/2 oranında düşürür ve kalp ritmini dengeler fakat [[refleks]] ve zihin alanında pek de indirgenlik yapamaz. Genel olarak katı tüketilir. Kolay bulunmayan bir tıbbi üründür.

Oral veya [[parenteral]] uygulama sonrası hızla absorbe olarak vücut doku ve sıvılarında dağılır, ayrıca plazma proteinlerine yüksek oranda bağlanır. [[Plasenta]]dan tama yakın ve emziren kadınlarda süte az miktarda geçtiğinden [[Hamilelik|gebelikte]] ve emziren kadınlarda yarar/zarar oranı göz önünde bulundurulmalıdır. [[Karaciğer]]de bilhassa [[CYP2D6]] enzimleri ile metabolize edilir. Bu [[sitokrom ailesi]]ni aktive veya inaktive eden durumlarda ilacın dozu buna göre ayarlanmalıdır. Atılım yolu ise [[safra]] ve [[idrar]] iledir.

1950 yılında tesadüfen etkisi fark edilen klorpromazin [[nöroleptik]] grubu ilaçların ilk temsilcisidir. Kullanımı [[psikiyatri]]de önemli bir kilometre taşı olarak kabul edilmekte olup, önemli sayıda kronik psikiyatri hastasının hastaneler dışında veya evde bakımlarını olanaklı hale getirmiştir. Tipik (klasik) nöroleptiklerdendir. Bilhassa [[şizofreni]]nin tedavisinde kullanılmaktadır. Klorpromazin, [[şizofreni]]nin pozitif semptomlarına ([[deliryum]], [[halüsinasyon]]) daha etkilidir. Klorpromazin yani [[tipik nöroleptik]]ler negatif semptomlarda pek de etkili olmadığından, 2. jenerasyon nöroleptikler yani [[atipik nöroleptik]]ler üretilmiştir.

Diğer kullanım alanlarına [[ajitasyon]] durumları, [[hipomani]] ve [[Mani (tıp)|maniler]], [[deliryum]] örnek verilebilir. Psikiyatri dışında başka alanlarda da kullanımı vardır.

Diğer [[antipsikotik]]ler (nöroleptik) gibi temel etki mekanizması [[dopamin]] [[reseptör]] antagonizmasıdır.

{{Farma-taslak}}

[[Kategori:Tipik antipsikotikler]]
[[Kategori:Fenotiyazinler]]
[[Kategori:Antiemetikler]]
[[Kategori:Klorlu aromatik hidrokarbonlar]]
[[Kategori:Hepatotoksinler]]
[[Kategori:Dünya Sağlık Örgütü temel ilaçları]]