Kita Çhenkeli
Kita "Petre" Çhenkeli (Gürcüce: კიტა "პეტრე" ჩხენკელი; Batı edebiyatında bilinen adıyla Tschenkéli (8 Kasım 1895 - 22 Ekim 1963), Almanya ve İsviçre'de yaşamış Gürcü dilbilimci ve sözlükbilimcidir. Herhangi bir batı diline çevrilmiş en kapsamlı Gürcüce sözlük kabul edilen Georgisch-Deutsches Wörterbuch'un yazarı olarak tanınmaktadır.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tschenkéli, o dönemde Rus İmparatorluğu'na bağlı olan Kutaisi'de doğdu. Tanınmış sosyal-demokrat politikacı Akaki Çhenkeli'nin küçük erkek kardeşiydi. 1913'ten 1917'ye kadar Moskova Devlet Üniversitesi'nde hukuk ve dünya edebiyatı eğitimi aldı. 1917 Rus Devrimi'nden sonra Gürcistan'a dönen Tschenkéli, 1920'de eğitimine Almanya'da devam etmek için devlet bursu alarak Halle ve Hamburg üniversitelerinde eğitim gördü. Gürcistan 1921'de Bolşevik işgaline uğradığı için anavatanına dönemedi. Sonraki yıllarda Hamburg Üniversitesi'nde ders verdi ve II. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte Zürih'e taşındı. Zürih'te Gürcüce ve Rusça dersleri verdi. 1961'de Zürih Üniversitesi'nden fahri doktora derecesi aldı. Zürih'te zatürreden öldü. Mezarı kayboldu.[2]
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Tschenkéli'nin Gürcü araştırmalarına başlıca katkısı, gramer kitabı (1958), krestomati (1958) ve ölümünden sonra 1965-1974 yılları arasında yayımlanan Gürcüce-Almanca sözlükten oluşur. Ayrıca Ruth Neukomm ile birlikte, Orta Çağ Gürcü destanları Visramiani (Visramiani: oder die Geschichte der Liebe von Wis und Ramin, 1957) ve Kaplan Postlu Şövalye'nin (Der Mann im Pantherfell, 1974) Almanca çevirilerine katkıda bulundu.[2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Whitby, Mary (ed., 2007), Byzantines and Crusaders in Non-Greek Sources, 1025-1204, p. 204. British Academy, 9780197263785.
- ^ a b ჩხენკელი კიტა (პეტრე) ივანეს ძე (Chkhenkeli, Kita)[ölü/kırık bağlantı]. Georgian Diaspora. The Office of the State Minister for Diaspora Issues. Accessed January 1, 2013.
