Kaya İlhan
Kaya İlhan (1927, Isparta- 2013, İstanbul), Türk balerin, eğitmen.
Türkiye’nin ilk bale sanatçılarındandır. Türkiye'de bale eğitiminin gelişmesine katkıları ile hatırlanır. MSGSÜ İstanbul Devlet Konservatuvarı Sahne Sanatları Bölümü'nün Modern Dans Ana Sanat Dalı'nın kurucularındandır.[1]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1927 yılında Isparta'a doğdu. Babası edebiyat öğretmeni Hayrettin Bey annesi Nimet Hanım'dır. İlköğrenimini İstanbul'da Ortaköy 23. ilkokulu'nda, lise öğretimini Fevzi Ati Lisesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Filolojisi bölümünden mezun oldu.[2]
Bale eğitimine İstanbul'da Alman balerin Anna Uns'tan ders alarak başladı. İlk sahne deneyimi 1944 yılında Eminönü Halk Evi yararına gerçekleşen “Büyük Bedri Raks” temsili idi. 1948 yılında açılan Yeşilköy Bale Okulu'nun ilk öğrencileri arasında yer aldı.[3] Profesyonel olarak ilk kez 1950’de Ses Tiyatrosu’nda, Nazım Hikmet'in Yaşamaya Dair şiiri eşliğinde, koreografisini kendisinin yaptığı “Yaşamak” adlı eserde dans etti.
Muhsin Ertuğrul’un daveti ile İstanbul’dan Ankara’ya giderek Devlet Opera ve Balesi’ne katıldı.[2] 1956 yılında burslu olarak bir yıl boyunca Londra’da Royal Akademi'de eğitim aldı.1950 yılında Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde Deli Dumrul ile başladığı koreografi çalışmalarını sürdürürken Almanya’da bilgi-görgü araştırmalarına bu alanda devam etti.[2]
1961 yılında ABD’ye gitti ve dokuz yıl boyunca bu ülkede sahneye çıktı. Uzun yıllar evli kaldığı Eralp Akkoyunlu ile birlikte NewYork’ta dokuz yıl çalışarak tekneleri 'Yosun' u ortaya çıkardılar.
1992’den itibaren kurucu eğitmenlerinden biri olduğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin Modern Dans Programı ile İstanbul Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi'nde dersler verdi. 1995 yılında Eminönü Halk Eğitim Merkezinde oluşturduğu Sahne Sanatları Hareket Laboratuarı'nda 2007 yılına kadar sanatçı yetiştirmeyi sürdürdü.
2008 yılındaki 16. İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali’nde sekiz öğrencisinin sunduğu[4] “Sonsuza İskele” projesi koreograf olarak çalıştığı son eser idi. 2013 yılında İstanbul'da öldü.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sahne Sanatları Bölümü". Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi web sitesi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ a b c "Cumhuriyet tarihinin ilk bale sanatçılarından Dansçı, Eğitmen ve Koreograf Kaya İlhan Yaşamını Yitirdi". Evetbenim.com. 4 Ekim 2013. 9 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ Türkmut Dere, Ece. "Pera'dan Günümüze Türk Balesi". Tiyatrohane. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Haydi, Festival'e!!!". Şalom Gazetesi. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ Bilgili, Sinan (7 Ekim 2013). "'İlk balerin'e veda". Hurriyet.com.tr. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.