İçeriğe atla

Kakuti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kakuti (Gürcüce: ქაქუთი), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kakuti köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Bronz Çağı'na ait köyde ortaya çıkarılmış ve Ozurgeti Tarih Müzesi'nde korunan bir balta buranın çok eski yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Kakuti adının "Kakutia" soyadını taşıyan ve bu bölgede sürü otlatan bir çobandan geldiği kabul edilmektedir. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri idaresinde yer alıyordu. Osmanlılar bu yerleşimi 18. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdiler. Osmanlı idaresinden önce başlamak üzere, bu bölge 17. yüzyılın ortalarından 1770'lere değin Tavdgiridze ailesinin mülküydü. Kakuti, Çoloki Nehri'nin iki yakasında yer alıyordu. 1828-29 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından bu nehir iki ülke arasında sınır olarak belirlenince, köy ikiye bölündü. Çürüksu (Kobuleti) tarafında kalan kısmı "Gağma Kakuti" (გაღმა ქაქუთი / Karşı Kakuti) ve Guria tarafında kalana da "Gamoğma Kakuti" (გამოღმა ქაქუთი / Beri Kakuti) denmiştir.

Kakuti köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde de Kakut (كاكوت) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada köy, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Çürüksu kazasına bağlıydı. Salnameye göre köyün nüfusu 16 hanede yaşayan 42 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 5 inek, 2 at ve 177 keçi kaydedilmiştir.[1]

Kakuti köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Kukuti (Кукути) şeklinde kaydettiği köy, Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Leğva nahiyesinin dört köyünde biriydi. Leğva nahiyesi, Kakuti dışında, idari merkez olan Leğva, Skura ve Tshrapona köylerinden oluşuyordu. Kakuti köyünün nüfusu, 88'i erkek ve 86'sı kadın olmak üzere, 24 hanede yaşayan 174 kişiden oluşuyordu. Köy halkı, Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" olarak kaydedilmiştir.[2]

Kakuti köyünün Rusya'ya bırakılmasının ardıdan iki ülke arasında karşılıklı göçü öngören İstanbul Antlaşması imzalandı. Buna bağlı olarak Müslüman Gürcülerin bölgeden göç ettiği bilinmektedir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1891 yılından önce köyden 30 hanenin göç ettiğini yazmıştır. Çiçinadze'nin verdiği bilgiye göre köyde bu tarihte 50 hane yaşıyordu. Köyün camisi ve imamı vardı.[3][4]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kakuti köyü, Mesheti Dağının batı yakasında, Çoloki Nehri'nin sol kıyısında, deniz seviyesinden yaklaşık 320 metre yükseklikte yer alır. Kobuleti kasabasına 20 kilometre uzaklıktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kakuti köyünde 1908 yılında 122 kişi, 2002 yılında 1.438 kişi, 2014 yılında 1.211 kişi yaşıyordu.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 364-365, ISBN 9789157871117.
  2. ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" 1287.
  3. ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 122.
  4. ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan’daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 13.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kakuti&oldid=33542583" sayfasından alınmıştır