Çakvistavi
Çakvistavi (Gürcüce: ჩაქვისთავი), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çakvistavi köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prensliklerinin idaresinde kalan bu yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Çakvistav (چاكوستاو) şeklinde kaydedilmiş olan bu yerleşim, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Batum kazasına bağlıydı. Bu yer adı salnamenin yeni basımında "Dakve" şeklinde okunmuştur. Salnameye göre köyün nüfusu 88 hanede yaşayan 195 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 529 keçi ve 1709 koyun kaydedilmiştir.[1]
Çakvistavi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Çakvistavi (Чаивиставн) olarak kaydettiği köy, bu tarihte Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Çakvistavi nahiyesinin tek köyü ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nüfusu, 85'i erkek ve 73'ü kadın olmak üzere, 33 hanede yaşayan 158 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" diye yazılmıştır.[2] On yıllık sürede, göçe bağlı olarak köyün nüfusunun iyice azaldığı görülmektedir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1877-1878 savaşının ardından gerçekleşen Gürcü göçününü ele aldığı kitabında Çakvistavi köyünden 1891 yılına değin 40 hanenin göç ettiğini yazmıştır.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Çakvistavi köyü, Çakvistzkali adının taşıyan derenin kıyısında, deniz seviyesinde yaklaşık 315 metre yükseklikte yer alır. Kobuleti kasabasına 32 kilometre, Çakvi kasabasına 17 kilometre uzaklıktadır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Çakvistavi köyünde 1911 yılında 405 kişi, 2002 yılında 74 ve 2014 yılında 60 kişi yaşıyordu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 348-349, ISBN 9789157871117.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" 1307.
- ^ Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 123.