Iran Aseman Airlines'ın 6895 sefer sayılı uçuşu
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Mayıs 2023) |
 Uçağın enkazı | |
| Özet | |
|---|---|
| Tarih | 24 Ağustos 2008 |
| Olay türü | Pilotaj hatası netincesinde kontrollü uçuşta yere çarpma |
| Bölge | Manas Uluslararası Havalimanı, Bişkek, Kırgızistan |
| Koordinatlar | 43°4′42.2″K 74°21′47.5″D / 43.078389°K 74.363194°D |
| Hava taşıtı | |
 Kazadan dört gün önce çekilen EX-009 | |
| Kalkış | Manas Uluslararası Havalimanı, Bişkek, Kırgızistan |
| Destinasyon | İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı, Tahran, İran |
| Yolcu sayısı | 85 |
| Mürettebat | 5 |
| Ölü sayısı | 65 |
| Kurtulanlar | 25 |
| Hava taşıtı modeli | Boeing 737-219 Advanced |
| İşletmeci | Iran Aseman Airlines adına Itek Air |
| IATA sefer No. | EP6895 |
| ICAO sefer No. | IRC6895 |
| Kuyruk numarası | EX-009 |
Iran Aseman Airlines'ın 6895 sefer sayılı uçuşu, Iran Aseman Airlines adına Itek Air tarafından işletilen ve 24 Ağustos 2008 günü Manas Uluslararası Havalimanı'ndan İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'na gitmesi planlanan bir Boeing 737-200 yolcu uçağının teknik arıza nedeniyle Manas Uluslararası Havalimanı'na geri dönmeye çalışırken kaza yapması ile sonuçlanan bir uluslararası charter yolcu uçuşudur. Kaza sonucunda uçakta bulunan 90 kişiden 65'i öldü.
Bu kaza, Kırgızistan'da gerçekleşen en ölümcül havacılık kazasıdır.
Uçak[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazaya karışan uçak Itek Air'a ait iki adet Pratt & Whitney JT8D turbofan motoru ile donatılmış bir Boeing 737-219 Advanced idi (seri numarası 22088). İlk uçuşunu 16 Haziran 1980'de yapan uçak, 4 Temmuz 1980'de Air New Zealand tarafından işletilmek üzere ZK-NAS kuyruk numarasını, 22 Haziran 1995'te COPA Airlines tarafından işletilmek üzere N318CM kuyruk numarasını. Mart 2003'te AVE.com'a satıldı ve EX-009 kuyruk numarasını aldı. 23 Nisan 2004'te ise aynı kuyruk numarası ile Itek Air tarafından işletilmeye başlandı.[1][2]
85 yolcunun bulunduğu uçakta 1 Çin, 52 İran, 2 Kanada ve 3 Kazakistan, 24 Kırgızistan ve 1 Türkiye vatandaşının ve bir okul voleybol takımının 17 üyesinin bulunduğu açıklandı.[3][4]
Uçuş ve kaza[değiştir | kaynağı değiştir]
24 Ağustos 2008'de 20.30'da 6895 sefer sayılı uçuşa Manas Uluslararası Havalimanı'nın 08 numaralı pistinden kalkış izni verildi. 20.36'ta uçak 3.000 m (9.800 ft) irtifadaydı ve tırmanıyordu. Bu sırada kabin basınç uyarısı muhtelemen çaldı, zira mürettebat kabin basıncıyla ilgili sorun bildirdi. Mürettebat Bişkek'e dönmeye karar verdi ve 08 numaralı piste görerek yaklaşma talebinde bulundu. Talepleri onaylandı ve uçak piste doğru sağa dönüş yaptı. 20:41:40'ta mürettebat pisti gördüklerini raporladı. Yaklaşık 20.42.30'da uçak, pistten 12 km uzaktaydı ve zeminin 400 m (1.300 ft) üzerinde, 460 km/sa (250 kn) hava süratiyle uçuyordu. İnişe 5 km mesafe kalmasına rağmen hızın ve irtifanın iniş için çok yüksek olduğunu fark eden mürettebat, sola doğru bekleme paternine girmek için izin aldı. Dönüş sırasında uçak alçalmaya ve hava sürati düşmeye devam etti. Uçağın sol kanadı piste 7,5 km kala yere çarptı ve uçak düştü.[2]
Araştırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Devletler Arası Havacılık Komitesi (MAK), ağır hasar görmüş enkazdan uçuş veri kaydedici (FDR) ve kokpit ses kaydedici (CVR) verilerini kurtarmaya çalıştı. Uçuş veri kaydedici 13 saniyelik bir kayıp veriyle kurtarıldı. Kokpit ses kaydedicinin ise uçuşta doğru çalışmadığı tespit edildi.[5]
Komitenin yayınladığı final raporuna göre basınç uyarısının nedeni sıkışmış bir conta yüzünden ön sol kabin kapısı tamamen kapanmamış olmasıydı. MAK, bunun kazaya katkısı olmadığını belirtti. Uçak beklemeye girmek üzere dönüş gerçekleştirirken minimum manevra irtifasının altına inildi, mürettebat irtifayı düzgün bir şekilde izleyemedi ve arazi yakınlığıyla ilgili otomatik uyarıları (TAWS) görmezden geldi. Uçak yere çarptığında iniş takımları inik, flaplar 15 derecede, 300 km/sa (160 kn) hızla 10 derece sola dönüş halindeydi.[5]
MAK, pilotların uygun lisanslara sahip olmasına rağmen, mürettebatın görerek yaklaşmalar için uygun şekilde eğitilmedikleri sonucuna vardı.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Itek Air EX-009 (Boeing 737 - MSN 22088)". Airfleets.com (İngilizce). 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ a b "ASN Aircraft accident Boeing 737-219 EX-009 Bishkek-Manas International Airport (FRU)". Havacılık Güvenlik Ağı (İngilizce). 19 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ Francis, Damien (24 Ağustos 2008). "Kyrgyzstan: Tehran-bound airliner crashes, killing 68 passengers". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ Saralayeva, Leila (25 Ağustos 2008). "68 die, 22 survive airliner crash in Kyrgyzstan". Associated Press (İngilizce). 30 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
- ^ a b c "Devletler Arası Havacılık Komitesi Kaza İnceleme Komisyonu Nihai Rapor EX-009" (PDF), Devletler Arası Havacılık Komitesi (Rusça), 12 Mayıs 2009, 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 14 Mayıs 2023
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kaza sahasının videosu 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Associated Press Arşivi