I. Franz (Lihtenştayn Prensi)
| I. Franz | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Hermann Clemens Kosel tarafından yapılan Resmi portresi | |||||
| Lihtenştayn Prensi | |||||
| Hüküm süresi | 11 Şubat 1929 – 25 Temmuz 1938 | ||||
| Önce gelen | II. Johann | ||||
| Sonra gelen | II. Franz Joseph | ||||
| Doğum | 28 Ağustos 1853 Lihtenştayn Kalesi, Avusturya İmparatorluğu | ||||
| Ölüm | 25 Temmuz 1938 (84 yaşında) Valtice, Çekoslovakya | ||||
| Defin | Brno | ||||
| Eş(ler)i | Elisabeth von Gutmann | ||||
| |||||
| Hanedan | Lihtenştayn | ||||
| Babası | II. Aloys | ||||
| Annesi | Kontes Franziska Kinsky | ||||
| İmza |  | ||||
I. Franz (Franz de Paula Maria Karl August; 28 Ağustos 1853 - 25 Temmuz 1938), 11 Şubat 1929'dan 1938'de hayatını kaybedene kadar Lihtenştayn Prensiydi.
Erken yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Franz de Paula Maria Karl August, 28 Ağustos 1853'te II. Aloys ve eşi Wchinitz Kontesi Franziska Kinsky ve Tettau'nun çocuğu olarak Lihtenştayn Kalesi'nde dünyaya geldi. 1894'ten 1898'e kadar Avusturya-Macaristan'ın Rus İmparatorluğu Büyükelçisi olarak Kont Anton Graf von Wolkenstein-Trostburg'un yerine görev yapmadan önce Viyana Üniversitesi ve Prag Üniversitesi'nde eğitim gördü [1] Avusturya'daki Altın Post Nişanı'nın 1204'üncü Şövalyesiydi.[2]
1899'da Yahudilikten Roma Katolikliğine 1899 geçen Bethlenfalva'lı Baron Géza Erős'ün (1866-1908) dul eşi Elisabeth von Gutmann'a aşık oldu, ancak kardeşi Johann bu ilişkiyi onaylamadı ve buna izin vermedi. 1919'da Salzberg'de Gutmann'la gizlice evlendi ve Johann'ın 22 Temmuz 1929'daki ölümünün akabinde onunla yeniden evlendi.[3][4]
Saltanatı[değiştir | kaynağı değiştir]
11 Şubat 1929'da II. Johann vefat etti ve Lihtenştayn Prensi unvanını Franz'a devretti. Unvanı aldıktan birkaç hafta sonra Lihtenştayn ailesine ait 395.360 dönüm arazi Çekoslovakya tarafından el konuldu. Çiftçilerden oluşan bir heyet Lihtenştayn'da bir cumhuriyet kurulması için kendisine başvurmuş, ancak Lihtenştayn parasının hiçbir bölümünü ülkeye vermeyeceğini ve ülkeyi yalnızca vergilere dayanmak zorunda kalacağını söyleyince bu girişimler sona ermiştir.[5]
1937'de Başbakan Josef Hoop, Avusturyalı Otto von Habsburg'un, Belçika'nın Steenokkerzeel kentindeki eski ikametgahı yerine Avusturya'ya daha yakın olabilmek için I. Franz'ın konuğu olarak Lihtenştayn Kalesi'nde yaşadığını itiraf etmiştir.[6] Lihtenştayn ile Amerika Birleşik Devletleri arasında bir suçluların iadesi anlaşması da imzalanmıştır.[7]
Çocuğu olmadığından, kuzeni Prens Aloys bir sonraki sıradaydı, ancak Aloys kendisini 1923'te oğlu Franz Joseph lehine veraset listesinden çekildi, çünkü rolü üstlenmesi durumunda yaşı konusunda endişeliydi.[2][8]
31 Mart 1938'de, Avusturya'nın Anschluss'unun ardından ilk kuzeni II. Franz Joseph'i iki kez naip olarak görevden aldı. Onu naip yaptıktan sonra Çekoslovakya'nın Feldberg şehrine taşındı ve 25 Temmuz'da ailesinin kalelerinden biri olan Feldberg Kalesi'nde hayatını kaybetti ve Franz Joseph resmen Lihtenştayn Prensi olarak onun yerini aldı.[9][10]
Franz, yaşlılığı nedeniyle naipliği Franz Joseph'e verdiğini belirtmesine rağmen, Nazi Almanyası'nın işgali durumunda prensliğin kontrolünü elinde tutmak istememesinin başlıca nedeninin karısı Elisabeth von Gutmann'ın Yahudi kökenli olması olduğu tahmin ediliyordu.[4][11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Prince Franz Liechtenstein". The Times. 19 Ekim 1894. s. 3. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ a b "Prince Franz von Liechtenstein The Hall of Holography Collection".[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Intrigue Suspected in Royal Romance". Daily News. 12 Haziran 1938. s. 5. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ a b "Prince Franz of the 'Postage Stamp State' Retires". St. Louis Post-Dispatch. 1 Mayıs 1938. s. 76. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Prince Franz". The Evening Sun. 22 Mart 1938. s. 3. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Nearer to Goal". Pittsburgh Post-Gazette. 16 Aralık 1937. s. 4. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "U.S. And Liechtenstein Sign Extradition Pact". The Morning Post. 21 Mayıs 1936. s. 6. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ eejm (16 Haziran 2013). "Prince Aloys of Liechtenstein". Unofficial Royalty. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- ^ "Prince Franz to Return to Estate". Daily News. 1 Nisan 1938. s. 216. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "Oldest Former Ruler Succumbs". Kenosha News. 26 Temmuz 1938. s. 1. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi – Newspapers.com vasıtasıyla.
- ^ "NAZIS IN CABINET IN LIECHTENSTEIN; Prince Franz Joseph, the New Ruler, Names Them Though Pledging Independence HITLER MOVEMENT GAINS Its Growing Strength Was One Reason for Abdication of Franz 1, Old Sovereign". The New York Times. 1 Nisan 1938. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
 | ||
