Henryk Wieniawski

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Henryk Wieniawski ([vʲɛˈɲafskʲi]; 10 Temmuz 1835 Lüblin Polonya- 31 Mart 1880 Moskova Rusya), tarihin en büyük kemancıları arasında kabul edilen Polonyalı bir virtüöz kemancı, besteci ve pedagogdu. Küçük kardeşi Józef Wieniawski ve yeğeni Adam Tadeusz Wieniawski de başarılı müzisyenlerdi.

Henryk Wieniawski

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Birthplace of Henryk Wieniawski in Lublin

Henryk Wieniawski, Kongre Polonyası'nın (Rus İmparatorluğu) Lüblin mahallesinde doğdu. Babası Tobiasz Pietruszka (Wolf Helman), Wieniawa'nın Yahudi Lublin mahallesinden Herschel Meyer Helman adlı Yahudi bir berberin oğluydu. Tobiasz Pietruszka olarak da bilinen Wolf Helman, Polonya ortamına daha iyi uyum sağlamak için mahallesinin adını alarak adını Tadeusz Wieniawski olarak değiştirdi. Tıp diplomasını almadan önce Katolikliğe geçmişti. Varşovalı tanınmış bir Yahudi doktorun kızı olan Regina Wolff ile evlendi ve bu evlilikten Henryk doğdu.

Henryk'in keman çalma yeteneği erken fark edildi ve 1843'te Lambert Massart tarafından öğretilen Paris Konservatuvarı'na kabul edildi, burada Fransız olmadığı ve sadece sekiz yaşında olduğu için onu kabul etmek için özel istisnalar yapıldı. 1843'ten 1846'ya kadar Konservatuvar'a katıldı ve 1849'da geri döndü. Mezun olduktan sonra, yoğun bir şekilde gezdi ve birçok resital verdi, burada genellikle kardeşi Józef'e piyanoda eşlik etti. 1847'de ilk eseri olan Grand Caprice Fantastique'i yayınladı ve 24 eser sayısından oluşan bir kataloğun başlangıcı oldu.

Isabella Hampton'la olan nişanına ebeveynleri karşı çıkınca Wieniawski, Op. 17'de Légende'yi yazdı; Bu çalışma ebeveynlerinin fikirlerini değiştirmelerine yardımcı oldu ve çift 1860'ta evlendi.

Anton Rubinstein'ın daveti üzerine Wieniawski, 1860-1872 yılları arasında yaşadığı St. Petersburg'a taşındı, birçok keman öğrencisine ders verdi ve Rus Müzik Derneği'nin orkestra ve yaylı çalgılar dörtlüsüne liderlik etti. 1872'den 1874'e kadar Wieniawski, Rubinstein ile Amerika Birleşik Devletleri'ni gezdi. Wieniawski, 1875'te Conservatoire Royal de Bruxelles'de keman profesörü olarak Henri Vieuxtemps'in yerini aldı.

Brüksel'deki ikameti sırasında Wieniawski'nin sağlığı bozuldu ve sık sık konserlerinin ortasında durmak zorunda kaldı. 1879'da Rusya turuna başladı, ancak tamamlayamadı ve bir konserden sonra Odessa'da bir hastaneye kaldırıldı. 14 Şubat 1880'de Pyotr İlyiç Çaykovski'nin hamisi Nadezhda von Meck onu evine aldı ve tıbbi yardım sağladı. Arkadaşları da ailesinin geçimini sağlamak için bir yardım konseri düzenledi. Birkaç hafta sonra Moskova'da kalp krizinden öldü ve Varşova'daki Powązki Mezarlığı'na defnedildi.

Ölümünden bir yıl önce Brüksel'de doğan kızı Régine Wieniawski de besteci oldu. İlk eserlerini "Irène Wieniawska" olarak yayınladı, ancak Sir Aubrey Dean Paul ile evlendikten ve İngiliz uyruklu olduktan sonra "Poldowski" takma adını kullandı. Bir diğer kızı Henriette, 1904'te Joseph Holland Loring ile evlenecekti ama Titanik faciasının kurbanları arasındaydı.

Wieniawski, Londra'daki Beethoven Quartet Society'nin bir üyesiydi ve burada viyola da çaldı.

İş Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Henryk Wieniawski, çok yetenekli bir kemancı olarak kabul edildi ve keman repertuvarında, ikincisi (D minör, 1862) ilkinden daha sık çalınan, teknik olarak zorlu iki keman konçertosu da dahil olmak üzere çok önemli eserler yazdı. L'École moderne: 10 Études-caprices, hevesli kemancılar için çok iyi bilinen bir eserdir ve Paganini Caprices'in zorluğunu aşan en eski etüt setidir. Polonez Brillante, Op. 4, Scherzo-Tarantelle, Op. 16 ve Legend, Op. 17 de sıkça yapılan eserlerdir. Ayrıca sol el pizzicato, armonikler, büyük sıçramalar ve çift duraklar gibi teknikleri kullanarak piyano eşliğinde keman için birkaç mazurka yazdı.

Kompozisyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çalınmış eserleri, Opus numaraları ile[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Grand Caprice Fantastique, Op. 1
  • Allegro De Sonate, Op. 2
  • Souvenir de Posen, Mazurka, Op. 3
  • Polonaise de Concert No. 1, Op. 4
  • Adagio Elegique, Op. 5
  • Souvenir de Moscow, 2 Russian Romances, Op. 6
  • Capriccio-Valse, Op. 7
  • Grand Duo Polonaise For Violin and Piano, Op. 8
  • Romance sans Paroles et Rondo Elegant, Op. 9
  • L'Ecole Moderne, 10 Etudes-Caprices For Violin Solo, Op. 10
  • Le Carnaval Russe, Improvisations and Variations, Op. 11
  • 2 Mazurkas De Salon, Op. 12
  • Fantasie Pastorale, Op. 13
  • Concerto No. 1 In F# Minor, Op. 14
  • Theme Original Varie, Op. 15
  • Scherzo-Tarantelle, Op. 16
  • Légende, Op. 17
  • Etudes-Caprices Na Dwoje Skrzypiec, Op. 18
  • 2 Mazurkas, Obertasse et Le Menetrier, Op. 19
  • Fantasie Brillante sur Gounod's "Faust", Op. 20
  • Polonaise Brillante, Op. 21
  • Concerto No. 2 In D Minor, Op. 22
  • Gigue in E Minor, Op. 23
  • Fantasie Orientale, Op. 24

Yayınlanmayan eserleri, Opus numarası olmayan eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • WARIACJE NA TEMAT WŁASNEGO MAZURKA (ok. 1847)
  • ARIA Z WARIACJAMI E-DUR (przed 1848)
  • FANTAZJA I WARIACJE E-DUR (1848)
  • NOCTURNE POUR VIOLON SEUL (1848)
  • ROMANCE (ok. 1848)
  • RONDO ALLA POLACCA E-MOLL (1848)
  • DUO CONCERTANT NA TEMAT Z OPERY "ŁUCJA Z LAMMERMOORU" DONIZETTIEGO (ok. 1850)
  • DUO CONCERTANT NA TEMAT HYMNU ROSYJSKIEGO A. LWOWA (ok. 1850)
  • DUO CONCERTANT NA TEMAT ROSYJSKIEJ MELODII LUDOWEJ (ok. 1850)
  • FANTAZJA NA TEMAT Z OPERY "PROROK" MEYERBEERA (ok. 1850)
  • MAZUR WIEJSKI (ok. 1850)
  • FANTAZJA NA TEMAT Z OPERY "RYSZARD LWIE SERCE" GRETRY'EGO (ok. 1851)
  • DUET NA TEMATY FINLANDZKICH PIEŚNI (ok. 1851)
  • DWA MAZURKI (1851)
  • MARSZ (1851)
  • WARIACJE NA TEMAT HYMNU ROSYJSKIEGO (ok. 1851)
  • WARIACJE NA TEMAT "JECHAŁ KOZAK ZZA DUNAJU" (ok. 1851)
  • KUJAWIAK A-MOLL (1853)
  • WARIACJE NA TEMAT HYMNU AUSTRIACKIEGO (1853)
  • ROZUMIEM, pieśń na głos z fortepianem (1854)
  • SOUVENIR DE LUBLIN, polka koncertowa (ok. 1855)
  • FANTAZJA NA TEMAT Z OPERY "LUNATYCZKA" BELLINIEGO (ok. 1855)
  • WSPOMNIENIE Z SAN FRANCISCO (ok. 1874)
  • KUJAWIAK C-DUR
  • POLONAISE TRIOMPHALE
  • REVERIE FIS-MOLL NA ALTÓWKĘ I FORTEPIAN
Henryk Wieniawski - 100 Złoty, 1979