Hâdi Maksudi
Hâdi Makudi Әхмәтһади Максуди | |
|---|---|
| Doğum | 28 Nisan 1868 Taşsu, Kazan Bölgesi, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Haziran 1941 (73 yaşında) Kazan, Tataristan |
| Milliyet | Tatar |
| Meslek | Pedagog, dilbilimci, yayımcı |
| Tanınma nedeni | Kazan'da "Yuldız" gazetesini çıkaran Tatar milliyetçisi |
| Aile | Sadri Maksudi'nin ağabeyi |
Ahmet Hâdi Maksudi (d. 1868 - ö. 1941), pedagog, dil bilimci, yayıncı.
Tanınmış bir Tatar milliyetçisi olan Hadi Maksudi, Kazan'da "Yuldız" gazetesini çıkarmış ve çeşitli okul kitapları yayımlamıştır. Sadri Maksudi'nin ağabeyidir.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazan'a bağlı Taşsu köyünde molla ailesinde 1868 yılında dünyaya geldi.[1] Türkiye'nin ilk yıllarındaki çeşitli hizmetleri ile tanınmış olan Sadri Maksudi'nin ağabeyidir.
Kazan'da Kulboyu Medresesi'nde öğrenim gördü. 1894 yılında İstanbul’a gitti; öğrenimine altı yıl daha devam etti.
Dönüşünde bir süre Kırım'da kaldı; Bahçesaray’da bulunan Zincirli Medrese'nde Arap Edebiyatı okuttu. Burada İsmail Limanov'tan (1871-1942) Rusça dersi aldı; Limanov'a da Osmanlı (Türk) dili dersi verdi.[1] 1902 yılında Kazan'a geri döndü.
1906-1918 yıllarında "Yuldız" (Yıldız) gazetesini yayınladı ve başyazarlığını sürdürdü. Rusça, Fransızca ve Arapça öğretmek üzere ders kitapları hazırladı. 1927-1928 yıllarında Rusça-Arapça-Tatarca terimler sözlüğü "Fenni Kâmus" isimli 500 sayfalık kitabı basıldı.
1941'de Kazan'da hayatını kaybetti.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Törkiçe (Tatarça) İmla Kagıydeleri, Kazan, 1910.
- Türkî Sarfı, Kazan, 1910.
- Türkî Nahvi, Kazan, 1910.
- Türkîçe mla Kaideleri, Kazan, 1910.
- Fennî Kâmus-Rusça, Garepçe hem Törkîçe FennîMejmugalar Teg’rif Kılıngan Fennî, Edebî ve Sıynagıy İstıylhlar Kâmusı, Kazan, 1927.
- Fizika Atamaları, Kazan, 1927.
- Usûl-i Savtiyye Buyınça Türkî Elifba, Kazan, (?).
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Ayşe Uslu Bayramlı, Sadri Maksudi'nin Ölümünün 50. Yılı Anısına: Sadri Maksudi'nin Hayatı ve Maksudi'nin Az Bilinen Maişet Romanı Hakkında, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, Haziran 2007" (PDF). 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Şubat 2012.
- ^ "Mustafa Toker, Tatar Türkçesi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 11, Bahar 2002" (PDF). 21 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2012.