Gladys West

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gladys West
2018'de West
DoğumGladys Mae Brown
27 Ekim 1930 (93 yaşında)
Sutherland, Virginia, ABD
Mezun olduğu okul(lar)
Tanınma nedeniUydu jeodezisi
Evlilik
Ira West (e. 1957)
Çocuk(lar)3

Gladys Mae West (evlenmeden önceki soyadı Brown; d. 27 Ekim 1930[1]), Amerikalı matematikçidir. Dünya'nın şeklinin matematiksel modellemesine yaptığı katkılar ve daha sonra Küresel Konumlandırma Sistemi'ne (GPS) dahil edilen uydu jeodezisi modellerinin geliştirilmesi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.[2] West, 2018'de Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri Onur Listesi'ne alındı. West, uydu jeodezi modellerinin geliştirilmesinden dolayı Webby Yaşam Boyu Başarı Ödülü ile ödüllendirilmiştir.[3][4]

Erken dönem yaşamı ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gladys Mae Brown, Richmond'un güneyinde kırsal bir bölge olan Dinwiddie County'de Sutherland, Virginia'da doğdu.[2][5][6] Ailesi ortakçılardan oluşan bir toplulukta yaşayan Afro-Amerikan bir çiftçi ailesiydi. Çocukluğunun büyük bir kısmını ailesinin küçük çiftliğinde çalışarak geçirdi.[7][8] Çiftlikte çalışmanın yanı sıra annesi bir tütün fabrikasında, babası ise demiryolunda çalışıyordu.[6][9] West, eğitimi farklı bir hayata giden yol olarak gördü.[10]

West'in lisesinde, mezun olan her sınıftan ilk iki öğrenci, bir tarihsel olarak siyahi devlet üniversitesi olan Virginia State College'a (şimdiki Virginia Eyalet Üniversitesi) tam burslu olarak kabul edilirdi.[7] West 1948 yılında okul birincisi olarak mezun oldu ve burs kazandı.[6][10] VSU'da West, üniversitede çoğunlukla erkekler tarafından çalışılan bir konu olan matematik okumayı seçti.[7] Ayrıca Alpha Kappa Alpha kız öğrenci birliğine katıldı.[2] West 1952 yılında matematik alanında Bachelor of Science derecesiyle mezun oldu,[6] ve ardından Waverly, Virginia'da iki yıl boyunca matematik ve fen dersleri verdi.[6] West, Matematik Yüksek Lisansı derecesini tamamlamak için VSU'ya geri döndü ve 1955 yılında mezun oldu.[6][10] Daha sonra Martinsville, Virginia'da başka bir öğretmenlik pozisyonuna başladı.[6]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Gladys West tarafından GeoSat için veri işleme raporu[11]

West, 1956 yılında Dahlgren, Virginia'daki Donanma Deneme Sahası'nda (şimdiki Naval Surface Warfare Center, "Deniz Yüzey Harp Merkezi") çalışmak üzere işe alındı. Burada işe alınan ikinci siyahi kadın ve sadece dört siyahi çalışandan biriydi.[2][5][7] West, Dahlgren bölümü'nde bilgisayar programcısı ve uydu veri analizi için işleme sistemleri proje yöneticisiydi.[12] Aynı zamanda West, Oklahoma Üniversitesi'nden Kamu Yönetimi Yüksek Lisansı derecesi almıştır.[6]

1960'ların başında West, Plüton'un Neptün'e göre hareketinin düzenliliğini kanıtlayan ödüllü bir çalışmaya katıldı.[13] Daha sonra West, NASA'nın Geodetic Earth Orbiting programından gelen uydu altimetre verilerini analiz etmeye ve Dünya'nın şeklinin modellerini oluşturmaya başladı. Seasat için proje yöneticisi oldu. Okyanusları uzaktan algılama yapabilen ilk uydu olan radar altimetri projesi.[14][15] West'in çalışması ekibinin işlem süresini yarıya indirdi ve takdirname için önerildi.[16]

Gladys West ve Sam Smith 1985 yılında Dahlgren'de Küresel Konumlandırma Sisteminden alınan verileri inceliyor

West, 1970'lerin ortalarından 1980'lere kadar bir IBM 7030 Stretch bilgisayarını Dünya'nın şekli için giderek daha hassas hesaplamalar yapmak üzere programladı; geoid olarak bilinen ek dalgalanmalara sahip bir elipsoid.[8] Doğru bir jeopotansiyel modeli oluşturmak için West'in yerçekimi, gelgit ve Dünya'nın şeklini bozan diğer kuvvetlerdeki değişimleri hesaba katmak için karmaşık algoritmalar kullanması gerekiyordu.[9]

1986 yılında West, Naval Surface Weapons Center (NSWC) tarafından hazırlanan 51 sayfalık bir teknik rapor olan Geosat Uydu Radar Altimetresi için Veri İşleme Sistemi Özelliklerini ("Data Processing System Specifications for the Geosat Satellite Radar Altimeter") yayınladı. Bu raporda uydu jeodezisi'nin önemli bileşenleri olan jeoit yüksekliği ve dikey sapmanın doğruluğunun nasıl artırılacağı açıklanmıştır.[2] Bu, 12 Mart 1984'te yörüngeye giren Geosat uydusu üzerindeki radyo altimetresinden gelen verilerin işlenmesiyle başarılmıştır.[11]

West, Dahlgren'de 42 yıl çalışmış ve 1998 yılında emekli olmuştur.[7] 2000 yılında uzaktan eğitim yoluyla Virginia Tech'de Kamu Yönetimi alanında PhD yapmıştır.[13][17][18]

Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Gladys West 2018 yılında Hava Kuvvetleri Uzay ve Füze Öncüleri Onur Listesi'ne kabul edildi

West'in GPS teknolojisine yaptığı hayati katkılar, kız öğrenci birliğinin Alpha Kappa Alpha bir üyesinin West'in bir mezunlar etkinliği için sunduğu kısa biyografiyi okumasıyla fark edildi.[2]

West, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'ne kabul edildi Hava Kuvvetleri Uzay Komutanlığı (AFSPC-Air Force Space Command) tarafından verilen en yüksek onurlardan biri olan Onur Listesi'ne 2018 yılında girmiştir.[13][19] AFSPC basın açıklamasında, Margot Lee Shetterly tarafından yazılan ve Hidden Figures filmine uyarlanan 2016 yılında yayımlanan kitabına atıfta bulunularak, "elektronik sistemlerden önceki dönemde ABD ordusu için hesaplama yapan ekibin 'Gizli Rakamlar' bölümünden biri" olarak selamlandı.[20] Naval Surface Warfare Center Dahlgren Division komutanı Yüzbaşı Godfrey Weekes, West'in GPS'in geliştirilmesinde oynadığı rolü anlattı: "Rütbeleri yükseldi, uydu jeodezisi üzerinde çalıştı ve GPS'in doğruluğuna ve uydu verilerinin ölçülmesine katkıda bulundu. Gladys West kariyerine... 1956'da başladığında, muhtemelen çalışmalarının dünyayı on yıllar boyunca etkileyeceğini bilmiyordu."[21] West, "Her gün çalışırken, 'Bunun dünya üzerinde nasıl bir etkisi olacak' diye düşünmezsiniz. 'Bunu doğru yapmalıyım' diye düşünürsünüz."[2]

Virginia Eyalet Üniversitesi mezunu olan West, 2018 yılında Tarihi Siyahi Kolejler ve Üniversiteler Ödülleri'nde "Yılın Kadın Mezunu" ödülünü kazandı.[22]

West, BBC tarafından 2018'in 100 Kadın programının bir parçası olarak seçildi.[7] 2021'de Birleşik Krallık Kraliyet Mühendislik Akademisi tarafından en yüksek bireysel onur olan Prens Philip Madalyası ile ödüllendirildi.[23][24]

Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

West, kocası Ira ile kendisinin de matematikçi olarak çalıştığı Naval Surface Warfare Center Dahlgren Division'da tanıştı. O dönemde sadece dört siyahi çalışandan ikisi onlardı.[2] 1957 yılında evlendiler.[5][7] Üç çocukları (Carolyn, David ve Michael) ve yedi torunları vardır.[9] (Şubat 2018 (Şubat 2018) itibarıyla), West King George County, Virginia'da yaşamaktadır.[2]

West, işe alınmadan önce, başlangıçta konumu ve mülakat zorunluluğu nedeniyle işi reddetti. West'in arabası yoktu ve Dahlgren'i haritada bulamıyordu ve ırkından dolayı mülakattan sonra kendisini reddedeceklerine inanıyordu, bu yüzden diğer başvurulardan haber almayı beklemeye karar verdi. Ancak Dahlgren onunla tekrar iletişime geçerek mülakata gerek kalmadan işi teklif etti. İş, öğretmenlik pozisyonunun iki katı maaş teklif ediyordu. Sadece nitelikleri nedeniyle işe alınması ve sonunda ailesini geçindirmesine yardımcı olacak bir maaş alması, o dönemde siyahi bir kadın için nadir rastlanan bir durumdu.

1954 yılında Yüksek Mahkeme, Brown vs. Board of Education konusunda dönüm noktası niteliğinde bir karar vererek, devlet okullarında ırk ayrımını tesis eden Amerikan eyalet yasalarının anayasaya aykırı olduğuna hükmetmişti. Ancak, Yüksek Mahkeme hangi eyaletlerin yeni karara uygun olarak ırk ayrımcılığını yeniden tesis etmesi gerektiğini belirtmediği için Virginia'da ayrımcılık devam etmekteydi. Ku Klux Klan gibi gruplar hâlâ yaygındı ve güneydeki bir eyalette kırsal bir mahalleye taşınma ihtimali evli olmayan siyahi bir kadın için ürkütücüydü.

Üste çalıştığı dönemde Sivil Haklar hareketi tamamen devam ediyordu. Hareketi desteklemesine rağmen, bir devlet çalışanı olduğu için protestolara katılamıyordu. Üste evli insanların yaşadığı Boomtown'da, sivil haklar konularını tartışan siyahi kadınlardan oluşan bir kulübün parçasıydı.[25]:91 –92

West, kariyeri boyunca Afrikalı Amerikalılara yönelik ırkçılık nedeniyle pek çok zorlukla karşılaştı. Bunun en önemli örneklerinden biri, beyaz iş arkadaşları övgü ve ek ayrıcalıklara sahipken, West'in çalışırken takdir görmemesiydi. Biyografisi, seyahat ve teşhir içeren projelerin kendisine verilmemesinden duyduğu hayal kırıklığını açıkça ortaya koymaktadır.[25]:97, 105[26]

West, GNSS tabanlı navigasyon sistemleri[27] yerine kağıt haritaları kullanmayı tercih etmeye devam ediyor ve şöyle diyor: "Ben iş yapan, uygulamalı bir insanım. Yolu görebiliyorsam, nereye döndüğünü ve nereye gittiğini görebiliyorsam, daha emin oluyorum."[8]

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • West, Gladys B. (1979). "Smoothing of Geos 3 satellite radar altimeter data". Journal of Geophysical Research. 84 (B8). American Geophysical Union (AGU). s. 4055. Bibcode:1979JGR....84.4055W. doi:10.1029/jb084ib08p04055. ISSN 0148-0227. 
  • West, Gladys B (May 1981). SEASAT Satellite Radar Altimetry Data Processing System. Dahlgren, VA: Naval Surface Weapons Center. NSWC TR 81-234, Şablon:DTIC – Defense Technical Information Center vasıtasıyla. 
  • West, Gladys B. (10 Temmuz 1982). "Mean Earth ellipsoid determined from SEASAT 1 altimetric observations". Journal of Geophysical Research: Solid Earth. 87 (B7). American Geophysical Union (AGU). ss. 5538-5540. Bibcode:1982JGR....87.5538W. doi:10.1029/jb087ib07p05538. ISSN 0148-0227. 
  • West, Gladys B. Data Processing System Specifications for the GEOSAT Satellite Radar Altimeter. Dahlgren VA: Naval Surface Weapons Center. NSWC TR 86-149, Şablon:DTIC – Defense Technical Information Center vasıtasıyla. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Gladys West | Biography, Accomplishments, Hidden Figure, GPS, Mathematician, & Facts | Britannica". 23 Ekim 2023. 20 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024. 
  2. ^ a b c d e f g h i Dyson, Cathy (19 Ocak 2018). "Gladys West's work on GPS 'would impact the world'". The Free Lance Star, Fredericksburg.com. 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018.  Also printed as: Stamford Advocate 22 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Washington Post 2018-02-01 7 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "WINNERS ANNOUNCED FOR THE 25TH ANNUAL WEBBY AWARDS" (Basın açıklaması) (İngilizce). Webby awards. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022. 
  4. ^ Grein, Paul (18 Mayıs 2021). "BTS, Dua Lipa & More Lead 2021 Webby Awards Winners". Billboard (İngilizce). 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2022. 
  5. ^ a b c Hayes, Jaron (19 Haziran 2015). "Boomtown Discussion Draws Crowd for Dahlgren Museum Series". South Potomac Pilot. s. 1. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  6. ^ a b c d e f g h Kinkade, Daniel (3 Mayıs 2019). "Destination on Right: the Influence of Dr. Gladys West". Gideons International. 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  7. ^ a b c d e f g Butterly, Amelia (20 Mayıs 2018). "Gladys West – the 'hidden figure' of GPS". BBC News Online. BBC 100 Women 2018. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2024. 
  8. ^ a b c Mohdin, Aamna (19 Kasım 2020). "Gladys West: the hidden figure who helped invent GPS". The Guardian (İngilizce). 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  9. ^ a b c West, Gladys B.; Jackson, M.H. (2020). It began with a dream. King George, Virginia: IGWEST Publishing. ss. 55-138. ISBN 978-0-578-67638-8. 
  10. ^ a b c Lane, Derrick (18 Aralık 2018). "Dr. Gladys West: The Black Woman Behind GPS Technology". BlackDoctor.org. 28 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2019. 
  11. ^ a b West, Gladys B. (Haziran 1986). "Data Processing System Specifications for the Geosat Satellite Radar Altimeter" (PDF). Naval Surface Weapons Center, Report NSWC TR 86-149. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  12. ^ "Forum to Recount Impact of the War Years on Dahlgren and Region". Dahlgren Museum. 11 Haziran 2015. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  13. ^ a b c Air Force Space Command Public Affairs (7 Aralık 2018). "Mathematician inducted into Space and Missiles Pioneers Hall of Fame". Air Force Space Command (İngilizce). 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2019. 
  14. ^ "Seasat". www.jpl.nasa.gov. 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  15. ^ "NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  16. ^ Riley, Ricky (9 Şubat 2018). "Celebrate Black History Month: When you use your GPS, remember Gladys West". The Atlanta Voice | Atlanta GA News. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  17. ^ "Meet Gladys West: One of the 'Hidden Figures' behind the creation of GPS System". Because of Them, We Can. 8 Şubat 2018. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2018. 
  18. ^ Hayes, Luke; Jefferies, Dawn (25 Ekim 2023). "Mathematician Gladys West '00 paves the way for GPS". Virginia Tech News. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  19. ^ "Hidden Figure | Mathematician who helped develop GPS technology inducted into Air Force hall of fame". Colorado Springs Gazette (İngilizce). 19 Aralık 2019. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2019 – 9News vasıtasıyla. 
  20. ^ Glorfeld, Jeff (14 Ekim 2019). "Science History: Gladys West maps the future". Cosmos. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  21. ^ Capt. Godfrey Weekes, 2017'de Black History Month ile ilgili bir mesajında, Dyson (2018) tarafından aktarıldığı gibi.
  22. ^ Report, Contributed. "VSU finalist in nine HBCU Award categories". The Progress-Index (İngilizce). 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  23. ^ Ship, Chris (10 Haziran 2021). "Princess Anne remembers 'inquisitive' Prince Philip on day he would have been 100". ITV News. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021. 
  24. ^ "'Hidden Figure' whose mathematical modelling enabled GPS becomes first woman to win the Prince Philip Medal". Royal Academy of Engineering (İngilizce). 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021. 
  25. ^ a b West, Gladys B. (17 Haziran 2020). It Began With a Dream (İngilizce). M. H. Jackson. King George: IGWEST. ISBN 978-0-578-67638-8. OCLC 1193325232. 
  26. ^ Nelsen, R. Arvid (2017). "Race and Computing: The Problem of Sources, the Potential of Prosopography, and the Lesson of Ebony Magazine". IEEE Annals of the History of Computing. 39 (1). ss. 29-51. doi:10.1109/MAHC.2016.11. 
  27. ^ Kenney, Tanasia (4 Şubat 2018). "Meet Gladys West, The Black Female Engineer Who Played a 'Pivotal' Role In Developing the GPS". Atlanta Black Star (İngilizce). 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2019. 

Konuyla ilgili okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gladys_West&oldid=32474164" sayfasından alınmıştır