Gine (madeni para)
Gine (/ˈɡɪniː/ ; genellikle gn. veya çoğul halde gns. olarak kısaltılır),[1] 1663 ile 1814 yılları arasında Büyük Britanya'da basılan ve yaklaşık çeyrek ons altın içeren bir madeni paraydı.[2] İsmi, paraların yapımında kullanılan altının büyük bir kısmının temin edildiği Batı Afrika'daki Gine bölgesinden gelmekteydi.[3] İngilizlerin makine ile bastığı ilk altın sikkesi olan gine, başlangıçta sterlin cinsinden 20 şiline, yani bir pounda eşit bir değeri temsil ediyordu.[2] Ancak altının gümüşe göre fiyatının yükselmesi, ginenin değerinin artmasına neden oldu ve zaman zaman otuz şiline kadar çıktı. 1717'den 1816'ya kadar değeri resmi olarak yirmi bir şilin olarak sabitlendi.
1816'daki Büyük Para Yenileme sürecinde, gine tedavülden kaldırıldı ve yerine nominal değeri bir sterlin (1 £) olan ve 0,2354 ons saf altın içeren bir İngiliz altın parası "sovereign" getirildi. Büyük Para Yenileme'nin ardından, madeni paralar artık kullanılmamasına rağmen "gine" sözcüğü günlük dilde veya özel bir terim olarak kullanılmaya devam etti; gine terimi ayrıca bazı alanlarda bir hesap birimi olarak varlığını sürdürdü. Dikkat çekici kullanımlar arasında, genellikle gine cinsinden faturalandırılan profesyonel ücretler (tıbbi, hukuki, vb.), at yarışı ve tazı yarışı [2] ve koç satışı yer alıyordu. Her durumda bir gine, bir pound ve bir şiline (21 şilin, ondalık gösterimde £1.05) eşit bir miktarı ifade ediyordu.[a]
Kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk gine 6 Şubat 1663) üretildi; 27 Mart 1663 tarihli bir bildirge, madeni paraları yasal para birimi haline getirdi. Bir troy pound11⁄12 (0,9133) saf altın (ağırlıkça 22 ayar veya %0,9167 saflıkta)441⁄2 gine,[4] her biri teorik olarak 129,438 grain (8,385 gram taç altını, 7,688 gram saf altın veya 0,247191011 ozt (troy ons) saf altın) ağırlığındadır.
Madeni paranın değeri başlangıçta yirmi şilin (bir pound) idi, ancak Kral II. Charles döneminde altın fiyatlarındaki artış, piyasada primle işlem görmesine neden oldu. Altının fiyatı, özellikle sıkıntılı dönemlerde artmaya devam etti ve 1680'lere gelindiğinde sikkenin değeri 22 gümüş şilin seviyesine ulaştı. Nitekim Samuel Pepys, 13 Haziran 1667 tarihli günlük kayıtlarında 1 ginenin fiyatının 24 ila 25 şilin civarında olduğunu kaydetmiştir.[5]
Madeni paranın 1 in (25,4 mm) olan çapı II. Charles'ın saltanatı boyunca devam etti ve ortalama altın saflığı da (bir önceki yıl üretilen madeni paraların örnekleri üzerinde 1773'te yapılan bir analize göre) 0,9100 idi. "Gine" madeni paranın resmi adı değildi, ancak erken dönem madeni paraları üretmek için kullanılan altının çoğunun geldiği, Batı Afrika kıyılarında Gine Körfezi boyunca uzanan bölgenin geleneksel adına (büyük ölçüde modern Gana) atfen "Gine" olarak anılıyordu.[3]
Madeni para 1663 ile 1684 yılları arasında her yıl üretildi. 1663'ten 1665'e kadar ve 1668'de bazı madeni paraların üzerinde bir fil figürü yer alıyordu. 1674 veya 1675'ten itibaren basılan diğer madeni paralarda ise üzerinde howdah (fil sırtına yerleştirilen taşıma sepeti) bulunan bir fil figürü bulunuyordu.[6] Fil figürü, howdah'lı veya howdah'sız olarak, Kraliyet Afrika Şirketi'nin (RAC) amblemiydi. Bu şirket, 1672'den 1698'e kadar Afrika ile yapılan İngiliz ticaretinde köle, altın ve diğer mallar üzerinde tekel hakkı almıştı. RAC tarafından Afrika'dan ithal edilen altından yapılan madeni paralarda, hükümdarın başının altında fil amblemi yer alıyordu.[7]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
William ve Mary -
I. George (çeyrek gine) -
II. George (iki gine) -
II. George -
II. George (yarım gine) -
III. George -
III. George, "Spade" basımı, 1798 -
III. George (yarım gine) -
III. George (yarım gine) -
III. George (üçüncü gine)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Angel (madeni para), ginenin yerini alan madeni paradır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 2021 değerleriyle 1815 guinea'nın alım gücü yaklaşık 83.-£'dur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Oxford Dictionary of Abbreviations. Oxford University Press. 1998. ISBN 0-1928-0003-5.
- ^ a b c Roberts, Chris (2006). Heavy Words Lightly Thrown: The Reason Behind Rhyme. Thorndike Press. ISBN 0-7862-8517-6.
- ^ a b Chambers, Robert, Domestic Annals of Scotland. Edinburgh: W & R Chambers, 1885. p. 259.
- ^ Stride, H. G. (1955). "The Gold Coinage of Charles II" (PDF). British Numismatic Journal. 28: 386-393. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ Wikisource:Diary of Samuel Pepys/1667/June
- ^
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Guinea". Encyclopædia Britannica. 12 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 697.
- ^ Margolin, Sam (13 Aralık 2010). "Guineas". Katz-Hyman, Martha B. (Ed.). World of a Slave: Encyclopedia of the Material Life of Slaves in the United States. ABC-CLIO (2010 tarihinde yayınlandı). s. 259. ISBN 9780313349430. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2015.
The coins were named because much of the gold used to produce them came from the Gold or 'Guinea' Coast of West Africa and was provided by the Royal African Company, which had been granted a monopoly of the Africa trade from 1672 until 1698. Coins produced from African gold bore the company's distinctive emblem below the monarch's head: an elephant or elephant and a castellated howdah, an ornate canopied seat used for riding on elephants and camels.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Guinea, Coin Type from United Kingdom". Online Coin Club. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.