Fuat Uzkınay
Fuat Uzkınay | |
|---|---|
 Fuat Uzkınay | |
| Doğum | Ali Fuat[1] 1888  Üsküdar, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Mart 1956 İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Yönetmen, Yapımcı, Görüntü Yönetmeni |
| Etkin yıllar | 1914-1956 |
Fuat Uzkınay (1888, Üsküdar - 29 Mart 1956 - İstanbul), ilk Türk sinemacısı.
İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da tamamladı. İstanbul Sultanisi'ni bitirdikten sonra İstanbul Dar - ül Fünun'un fizik-kimya bölümüne girdi. Türkiye'de Sinemaya olan ilginin artmasıyla birlikte Uzkınay'ın da dikkatini çeken sinema sanatı, onun dahiliye müdürlüğü yaptığı okulda öğrencilere sinemayı tanıtan ve öğreten dersler vermesini sağladı. Şehzadebaşı'nda Milli Sinema adı verilen ve daha sonra "Ali Efendi Sineması" adını alan ilk Türk sinemasının 19 Mart 1914 tarihinde açılımasında Uzkınay'ın büyük emeği geçmiştir. Türkiye'de sinemayı halka ilk tanıtan Sigmund Weinberg'den sinema oynatıcısının kullanılmasını öğrendi.
Askerliğini yaparken 14 Kasım 1914 Cumartesi günü Ayastefanos'taki Rus Abidesi'nin yıkılışını 150 metrelik filme çekerek, Türk sinemasında ilk kez film çeken kişi oldu. Bir yıl sonra (1915) Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle Merkez Ordu Sinema Dairesi (MOSD) kurulunca, Türkiye'de sinemayı tanıtma konusunda büyük katkıları olan Sigmund Weinberg de bu kurumun başına getirilir. Yardımcısı da Fuat Uzkınay'dır. 1916'da MOSD'un başına getirildi. Almanya'da filmcilik konusunda eğitim gördü. İlk konulu film olan Himmet Ağa'nın İzdivacını büyük zorluklarla bitirebildi. Ordudan 1954'te emekli olan Fuat Uzkınay, 1956'da öldü.
Ankara'da bulunan Kara Kuvvetleri Foto Film Merkezi'nin bir stüdyosuna hizmetlerinden dolayı Uzkınay'ın adı verilmiştir.
Filmografi
Yönetmen
- İzmir Zaferi / İstiklal - 1942
- Zafer Yollarında - 1923
- Himmet Ağa'nın İzdivacı - 1918
- Leblebici Horhor Ağa - 1916
- Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı - 1914
Yapımcı
- Bican Efendi Mektep Hocası - 1921
- Bican Efendi'nin Rüyası - 1921
- Binnaz - 1919
- Mürebbiye - 1919
- Himmet Ağa'nın İzdivacı - 1918
- Bican Efendi Vekilharç - 1917
Görüntü yönetmeni
- Boğaziçi Esrarı / Nur Baba - 1922
- Bican Efendi Mektep Hocası - 1921
- Bican Efendi'nin Rüyası - 1921
- Binnaz - 1919
- Mürebbiye - 1919
- Tombul Aşığın Dört Sevgilisi - 1919
- Himmet Ağa'nın İzdivacı - 1918
- Bican Efendi Vekilharç - 1917
- Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı - 1914
Eser
- Zafer Yollarında - 1923