Francesco Saverio Nitti
| Francesco Saverio Nitti | |
|---|---|
| |
| Nitti (1920) | |
| İtalya başbakanı | |
| Görev süresi 23 Haziran 1919 - 15 Haziran 1920 | |
| Hükümdar | III. Vittorio Emanuele |
| Yerine geldiği | Vittorio Emanuele Orlando |
| Yerine gelen | Giovanni Giolitti |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 19 Temmuz 1868 Melfi  İtalya Krallığı
|
| Ölüm | 20 Şubat 1953 (84 yaşında) Roma  İtalya
|
| Partisi | Tarihsel Aşırı Sol (1880ler-1904) Radikal Parti (1904-1922) Liberal Parti (1922-1926) Bağımsız (1926-1953) |
Francesco Saverio Nitti (19 Temmuz 1868 – 20 Şubat 1953) İtalyan bir ekonomist ve politik figürdür. Radikal Parti'den, 1919 ve 1920 yılları arasında İtalya başbakanı olarak görev yaptı.
Catholic Encyclopedia'ne göre ("Aşırı Nüfus Teorileri"), Nitti (Population and the Social System, 1894) İngiliz iktisatçı Thomas Robert Malthus ve onun Nüfus İlkesi'nin sıkı bir eleştirmeniydi. Önemli bir meridyenistti ve İtalya'nın birleşmesinden sonra ortaya çıkan Güney İtalya sorunlarının kökenlerini inceledi.[1][2][3]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Melfi, Basilicata'da doğan Nitti, Napoli'de hukuk okudu ve daha sonra gazeteci olarak aktif oldu. Gazzetta piemontese ("Piedmontese Gazetesi") muhabiri ve Corriere di Napoli ("Napoli Kuryesi") editörlerinden biriydi. 1891'de Il socialismo cattolico ("Katolik Sosyalizmi") adlı eseri yazdı. 1898'de henüz 30 yaşındayken Napoli Üniversitesi'nde finans profesörü oldu.
Nitti, 1904'te Radikal Parti'den İtalyan Parlamentosu'na milletvekili seçildi. 1911'den 1914'e kadar Başbakan Giovanni Giolitti'nin tarım, sanayi ve ticaret bakanıydı. 1917'de Vittorio Orlando'nun maliye bakanı oldu ve 1919'a kadar bu görevi sürdürdü.
23 Haziran 1919'da Nitti başbakan ve içişleri bakanı oldu. Bir yıl sonra, aynı zamanda kolonilerin bakanıydı. Kabinesi, Versay Barış Antlaşması konusunda büyük bir toplumsal huzursuzluk ve memnuniyetsizlikle uğraşmak zorunda kaldı. Gabriele D'Annunzio tarafından yönetilen Fiume üzerindeki ajitasyon özellikle rahatsız ediciydi. Nitti, komünistler, anarşistler ve faşistlerden oluşan son derece farklı siyasi hizipler arasındaki düşmanlık yüzünden yönetimi işler durumda tutmakta büyük zorluk yaşadı. Hükûmet başkanı olarak bir yıldan kısa bir süre sonra istifa etti ve yerine 16 Haziran 1920'de kıdemli Giolitti geçti.
Sosyal politikada, Nitti hükûmeti işsizlik, malullük ve yaşlılık için zorunlu sigorta sağlayan bir yasa çıkardı.[4]
Hâlâ İtalyan Parlamentosu üyesi olan Nitti, faşizmin yeni doğmakta olan gücüne direniş gösterdi ve Benito Mussolini'yi açıkça hor gördü. 1927 tarihli Bolşevizm, Faşizm ve Demokrasi adlı kitabında, İtalyan faşizmini komünizmle ilişkilendirdi: "İkisi arasında çok az fark vardır ve bazı açılardan Faşizm ve Bolşevizm aynıdır".[5]
924'te Nitti göç etmeye karar verdi, ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya'ya döndü. Önce Ulusal Blok'taki İtalyan Liberal Partisi ve ardından Bağımsız Sol için Senato'ya seçildi. seküler ve din karşıtı biri olarak Hristiyan Demokrasiye ve NATO üyeliğine şiddetle karşı çıktı.
20 Şubat 1953'te Roma'da öldü. Kariyeri boyunca komünist ya da faşist her türlü diktatörlüğe karşı çıktı.
Önemli çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Population and the Social System (1894)
- Catholic Socialism (1895, reprinted 1908)
- Eroi e briganti (Heroes and brigands) (1899; reprinted by Osanna Edizioni, 2015) - 8881674696, 9788881674695)
- L'Italia all'alba del secolo XX (1901)
- Principi di scienza delle finanzie (1903, 1904; 5th ed., 1922). Fransızca çevirisi: Principes de science des finances, (1904)
- Peaceless Europe (1922)
- The Decadence of Europe (1922)
- The Wreck of Europe (1923)
- Bolshevism, Fascism and Democracy (1927)
- diğer çalışmaları çevri içi here (archive.org)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Francesco Saverio Nitti, L'Italia all'alba del secolo XX, Casa Editrice Nazionale Roux e Viarengo, Torino-Roma, 1901
- ^ Francesco Saverio Nitti, Domenico De Masi, Napoli e la questione meridionale, Guida, Napoli, 2004
- ^ La scienza della finanza 1903-1936
- ^ Democracy and Social Policy by Yusuf Bangura
- ^ Francesco Saverio Nitti (1927), Bolshevism, Fascism and Democracy, New York: NY: Macmillan Co., s. 130
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Francesco Saverio Nitti çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Internet Archive'daki Francesco Saverio Nitti tarafından oluşturulan ya da hakkındaki eserler
- Newspaper clippings about Francesco Saverio Nitti in the 20th Century Press Archives of the ZBW
.svg)
