Five Nights at Freddy's (video oyunu)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Five Nights at Freddy's
GeliştiriciScott Cawthon
YayımcıScott Cawthon
TasarımcıScott Cawthon
SeriFive Nights at Freddy's
MotorClickteam Fusion 2.5
PlatformlarMicrosoft Windows
Android
iOS
PlayStation 4
Xbox One
Nintendo Switch
ÇıkışMicrosoft Windows
  • : 8 Ağustos 2014
Android
  • : 27 Ağustos 2014
iOS
  • : 11 Eylül 2014
TürHayatta kalma-korku oyunu
ModTek oyunculu oyun Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Five Nights at Freddy's, Scott Cawthon tarafından geliştirilen hayatta kalma-korku oyunudur. Oyuncu, "Freddy Fazbear's Pizza" adlı pizza restoranında gece güvenlik görevlisi olan Mike Schmidt rolünü üstlenir. Schmidt, geceleri restoranda dolaşan katil animatronik karakterlerle karşı karşıya gelmeden vardiyasını tamamlamalıdır. Oyuncunun vardiya boyunca animatronikleri izlemek için güvenlik kameralarına ve karakterleri kilitleyebilen bir dizi çelik kapıya erişimi vardır. Kameraları ve kapıları kullanmak oyuncunun sınırlı elektriğini tüketir ve tüm gücün tükenmesi bu araçların çalışamaz hâle gelmesine neden olur.

Cawthon, Five Nights at Freddy's fikrini bir önceki oyunu Chipper & Sons Lumber Co. hakkındaki eleştirilere dayanarak tasarladı. Eleştirmenler, animatroniklere benzettikleri ve istemsizce korkutucu buldukları karakterlerden şikayet ederek Cawthon'a kasıtlı olarak daha korkutucu bir deneyim yaratması için ilham verdi. Clickteam Fusion 2.5 oyun motoru kullanılarak altı ayda geliştirilen Five Nights at Freddy's, Desura ve Steam'de Ağustos 2014'te piyasaya sürüldü. Aynı yılın sonlarına doğru Android, iOS ve Windows Phone için de kullanıma sunuldu. Nintendo Switch, PlayStation 4 ve Xbox One sürümleri 2019'da yayımlandı.

Five Nights at Freddy's eleştirmenlerden genel olarak olumlu yorumlar aldı, birçoğu oyunu korkutucu buldu ve özgün bir korku oyunu olarak değerlendirdi. Eleştirmenler atmosferi, ses tasarımını ve oynanış mekaniklerini övdü, ancak bazıları jump scare'lerin tekrarlayıp durduğunu ve yeniden oynanabilirliğinin az olduğunu ifade etti. Oyun YouTube'daki popüler "Let's Play" videolarına konu oldu ve büyük bir hayran kitlesi kazandı. Oyunun başarısı, devam oyunları ve kitaplar da dahil olmak üzere bir medya serisinin başlatılmasına yol açtı. Oyunun popülerliği, oyunun taklitlerinin yapılmasına ve hayran oyunlarının çıkmasına neden oldu. Blumhouse Productions tarafından yapılan bir film uyarlaması 2023 yılında gösterime girdi.

Oynanış[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncu karakterinin ofisinin içini gösteren bir oynanış ekran görüntüsü. Duvarlarda animatroniklerin posterleri ve hatıra eşyaları asılıdır. Ofisteki masanın üzerinde bir dizi bilgisayar monitörü ve bir vantilatör bulunmaktadır. Odanın sağında açık bir koridor ve ofisin içine bakan antropomorfik sarı bir tavuk gibi tasarlanmış bir animatronik mevcuttur.
Sağ koridor penceresinde duran animatronik Chica ile oyuncunun ofisinin içini gösteren bir ekran görüntüsü

Five Nights at Freddy's, üzerine tıklamalı ögelerin olduğu bir hayatta kalma-korku oyunudur.[1] Oyuncu, bir pizza restoranında geceleri güvenlik görevlisi olarak çalışmakta ve tesiste bulunan dört animatronik robot tarafından jump scare'e maruz kalmadan gece yarısından sabah 6:00'ya kadar olan vardiyasını tamamlamak zorundadır.[2]

Ofiste yalnız olan oyuncuya restoranın çeşitli bölümlerinin görüntülerini sağlayan bir güvenlik kamerası ağına erişim izni verilir.[3] Bunlar, gece boyunca animatroniklerin hareketlerini izlemek için kullanılır. Her animatronik karakterin farklı hareket tarzı vardır ve bu hareketlerin çoğu ekran dışında gerçekleşir.[4][5] Kamera sistemi fazla aydınlatılmamıştır ve de karıncalıdır. Ayrıca mutfakta bulunan güvenlik kamerası yalnızca ses desteği sağlamaktadır. Kameralar oyuncunun hemen sağındaki ve solundaki iki koridoru kapsamaz. Bu da oyuncunun bu iki koridoru kapıların yanında bulunan ışık butonuna basarak kontrol etmesini gerektirir.[3] Oyuncu ofisten ayrılamaz, bu nedenle kendini savunmak için animatronikler koridorda göründüğünde kapıların yanındaki düğmelere basarak ofisin kapılarını kapatmalıdır.[2] Bütün bu cihazların kullanımı oyuncunun sınırlı olan elektrik gücünü tüketir; eğer güç tamamen tükenirse kameralar çalışmaz hâle gelir, kapılar artık kapatılamaz ve tüm ışıklar söner.[4][6] Daha sonra restoranın ana animatronik karakteri Freddy Fazbear "Toreador March"ın müzik kutusu uyarlamasını çalarken gözlerinde yanıp sönen ışıklarla sol kapıda görünür.[2] Bir süre sonra ise ofis zifiri karanlık olur ve Freddy oyuncuya jump scare yapar. Bu gerçekleşmeden önce saat sabah 6'ya gelmediyse oyun sona erer. Oyuncu herhangi bir animatronik robot tarafından jump scare'e maruz kalırsa gecenin başından yeniden başlaması gerekir.[3]

Oyunda ilerledikçe zorluk düzeyi artan beş gece (beş seviye) vardır.[2] Oyunu bitirmek zorluk düzeyi daha yüksek olan altıncı gecenin kilidini açar.[2] Bu da tamamlanırsa oyuncunun animatronik karakterlerin yapay zekâ zorluk düzeyini ayarlayabileceği yedinci gecenin (özel gece) kilidi açılır.[3]

Konu[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncu, "Freddy Fazbear's Pizza" adlı bir pizza restoranında gece güvenlik görevlisi olarak çalışan Mike Schmidt'i oynamaktadır.[7] Mike Schmidt’e her gece restoranın eski bir çalışanından (bu kişinin ismi bilinmediği için bu kişiye genellikle "phone guy" denilir) restoranın geçmişinin farklı yönlerinin açıklandığı bir sesli mesaj gelir.[4] Mesajda restoranın dört animatronik karakterinin (Freddy Fazbear, Bonnie, Chica ve Foxy) geceleri hareketli hâle geldiklerini çünkü çok uzun süre kapalı bırakılırlarsa servo motorlarının kilitleneceği açıklanır.[8] Eski çalışan, animatroniklerden biri bir insanla karşılaşırsa onu kostümsüz bir iç iskelet ile karıştıracağı ve onu yedek bir mekanik Freddy Fazbear kostümüne zorla dolduracağı, bu süreçte kişiyi öldüreceği konusunda Mike'ı uyarır.[9]

Oyun boyunca kamera görüntülerinde görülen gazete kupürleri ve sesli mesajlarda bahsedilen hikâyeler restoranın geçmişinde meydana gelen bazı kazalar hakkında bilgi vermektedir. Telefondaki kişi eskiden animatroniklerin gündüzleri de dolaşmasına izin verildiğini ancak "87 ısırığı" olayı meydana geldikten sonra yasaklandığını söyler.[10] Restoranın doğu koridor köşesindeki gazete kupürleri, animatronik kostümlü adamın bunu yem olarak kullanarak 5 çocuğu güvenli odaya çekerek öldürdüğünü ve olayın restoranda meydana geldiğini söyler. Daha sonra restoran, animatroniklerin gözlerinden ve ağızlarından kan ve sümük sızdığına ve kötü kokular yaymaya başladığına dair şikâyetler almıştır. Bir müşteri ise çocuk cesetlerinin animatroniklerin içine doldurulduğunu iddia etmiştir.[11]

Dördüncü gecede eski çalışan, mesajı kaydederken mesaj yarıda kesilir. Beşinci gecede ise sadece bozuk bir sesten ibaret olan mesaj çalar. Beşinci ve altıncı geceden sonra Mike maaş çeklerini alır. Yedinci geceyi (özel gece) tamamladıktan sonra animatronikleri bozmaktan kovulur.

Gelişimi ve dağıtımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha önce aile dostu bir kunduz hakkında bir oyun yapmıştım. Ama sonra birkaç seçkin yorumcu tarafından acımasızca eleştirildim. İnsanlar ana karakterin korkunç bir animatronik hayvan gibi göründüğünü söylediler. Bu beni çok üzmüştü ve oyunu yapmaktan vazgeçmeye karar vermiştim. Sonra bir gece kafamda bir şimşek çaktı ve kendi kendime ben bundan çok korkunç bir şey yapabilirim diye düşündüm.[5]

Oyunun kökeni Scott Cawthon'ın olumsuz yorumlar alan önceki oyunu Chipper & Sons Lumber Co.'ya dayanır. Scott Cawthon, bir röportajında oyunculardan ana karakterin (genç bir kunduz) "korkunç bir animatronik hayvan" gibi göründüğü şeklinde yorumlar aldığını söyledi. Önceleri daha çok Hristiyanlık odaklı oyunlar geliştirmiş olan Cawthon, daha korkutucu bir şey yapmak için bu durumdan ilham aldı.[5][12] Cawthon, oyunu Clickteam Fusion 2.5 oyun motorunu kullanarak altı ayda geliştirdi ve 3D grafikleri modellemek için Autodesk 3ds Max'i kullandı.[13]

Five Nights at Freddy's ilk olarak 8 Ağustos 2014'te Desura'da yayımlandı.[14] Daha sonra 18 Ağustos 2014'te Steam'da yayımlandı.[15][16] Oyunun Android sürümü 27 Ağustos 2014 Google Play'de yayımlandı.[17] 11 Eylül 2014'te oyunun iOS sürümü yayımlandı. Oyunun Windows Phone sürümü 5 Aralık 2014'te yayımlandı[18] ancak 10 Aralık 2014'te (5 gün sonra) mağazadan kaldırıldı.[19]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Five Nights at Freddy's eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı. İnceleme toplayıcı sitesi olan Metacritic PC sürümüne 100 üzerinden 78 puan verdi.[22]

Indie Game Magazine, Five Nights at Freddy'sin korku türündeki oyunlarda "tasarımdaki zekanın ve inceliğin korkunç bir deneyim yaşatmak için nasıl kullanılabileceğinin harika bir örneği" olarak tanımladı. Oyunun sanatsal ve işleyiş yönünden "şiddetli gerilim" duyguları hissettirdiğini belirtirken, açıldığında oyunun yüklenmesinin çok uzun sürmesini eleştirdi.[3]

PC Gamer'da Omri Petitte, Five Nights at Freddy's oyununa 100 üzerinden 80 puan verirken, diğer korku temalı oyunlardaki gerilimin yanı sıra, oyunun tasarımındaki "az çoktur" yaklaşımı ile, oyunda tehdit oluşma öncesinde verilen korku ve gerilimin tehdidin kendisinden daha fazla hissiyat oluşturarak yaratılmış atmosferi olduğu yorumunda bulundu. Buna rağmen, oyunun öğrenilmeye başladıktan sonrasında sürekli tekrara düşmesiyle oyuncuların "ömür süresi yönetimine ve kapıları çarpma sürelerinde dikkatli olmasından başka bir beklentiye gerek duyulmaması"nı eleştirdi.[2]

Game Revolution'da Ryan Bates oyuna 5 üzerinden 4,5 puan verirken, oyunun minimalist sunumu (özellikle ses düzenlemelerinin ve müziğin azlığı) ve tekrar derecesinin "gerilimi neredeyse Obsesif kompulsif bozukluk seviyesine erişmesi" olarak niteledi. Oyunun "korkusu doğru işlenmiş" olarak yorumlarken, çok kısa sürdüğünü düşündürdüğü fikrinde olduğunu da belirtti.[23]

Touch Arcadeden Shaun Musgrave oyuna 5 üzerinden 3,5 verirken, oyunun korku salan atmosfere çok dayandığını belirtirken, "atmosfer size duygu olarak erişemezse kırmızı ışık-yeşil ışıktan başka bir şeyi olmayan basit oyun" olarak yorumladı.[4]

Eurogamer'dan Jeffrey Matulef oyunu "müthiş yaratıcı" olarak nitelerken, oyundaki animatronik hayvanların kendilerine bakılmadığında hareket etmelerinin Ağlayan Meleklere benzediğini belirtti.[24]

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yayımlanmasıyla beraber büyük bir popülerlik kazanan Five Nights at Freddy's, hayranları tarafından kült hâline getirildi.[25][26] 12-18 Ağustos 2014 haftasında Desura'da en fazla satılan oyun oldu.[14] Bu popülariteyi büyük ölçüde YouTube'da yayımlanan "Let's Play" tarzı videolara borçluydu.[27] Oyunun başarısı üzerine aynı isme sahip bir oyun serisi ve medya franchise'ı oluşturuldu, bu serinin ilk parçası Kasım 2014'te yayımlayanan Five Nights at Freddy's 2 oyunuydu.[28] Franchise yalnızca video oyunlarıyla sınırlı kalmadı; bu kapsamda ilki 2015'te yayımlanan Freddy'nin Pizza Dükkanı'nda Beş Gece: Gümüş Gözler olmak üzere çeşitli yazılı eserler piyasaya sürüldü.[29] 2017'de imzalanan bir anlaşmayla Blumhouse Productions oyunun film uyarlamasını yapma hakkını elde etti.[30] Filmin çekimleri birkaç gecikmenin ardından[31] 2023'te başladı ve filmin 27 Ekim 2023'te gösterime girmesi planlanıyor.[32][33] Bunların yanında, oyunun muhtelif taklitleri yapıldı, hayranlar tarafından oyun temel alınarak çeşitli oyunlar geliştirildi.[34][35] Funko ve McFarlane Toys ise Five Nights at Freddy's temalı oyuncaklar üretti.[36]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Thier, Dave (11 Mayıs 2015). "'Five Night's At Freddy's' Case Could Be Huge For The Future Of The App Store". Forbes (İngilizce). 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  2. ^ a b c d e f g Petitte, Omri (25 Ağustos 2014). "Five Nights at Freddy's review". PC Gamer. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  3. ^ a b c d e Couture, Joel (7 Ağustos 2014). "Five Nights at Freddy's Review – Nightmares and Death at Chuck E Cheese's". Indie Game Magazine. 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2014. 
  4. ^ a b c d Musgrave, Shaun (10 Eylül 2014). "'Five Nights At Freddy's' Review - One, Two, Freddy's Going To Get You". TouchArcade (İngilizce). 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  5. ^ a b c Couture, Joel (3 Eylül 2014). "IGM Interviews – Scott Cawthon (Five Nights at Freddy's)". Indie Game Magazine. 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015. 
  6. ^ Conditt, Jessica. "All of the nightmares live in Five Nights at Freddy's". Engadget (İngilizce). 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  7. ^ Rouner, Jef (10 Şubat 2014). "4 Insane Theories About Five Nights at Freddy's". Houston Press. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  8. ^ Scott Cawthon. Five Nights at Freddy's. Phone Guy: So, just be aware, the characters do tend to wander a bit. Uh, they're left in some kind of free roaming mode at night. Uh... Something about their servos locking up if they get turned off for too long. 
  9. ^ Scott Cawthon. Five Nights at Freddy's. Phone Guy: They'll most likely see you as a metal endoskeleton without its costume on. Now since that's against the rules here at Freddy Fazbear's Pizza, they'll probably try to... forcefully stuff you inside a Freddy Fazbear suit. Um, now, that wouldn't be so bad if the suits themselves weren't filled with crossbeams, wires, and animatronic devices, especially around the facial area. So, you could imagine how having your head forcefully pressed inside one of those could cause a bit of discomfort... and death. 
  10. ^ Scott Cawthon. Five Nights at Freddy's. 
  11. ^ Rouner, Jef (10 Kasım 2014). "4 Insane Theories About Five Nights at Freddy's". Houston Press. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  12. ^ "Why Five Nights At Freddy's Is So Popular". Kotaku. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016. 
  13. ^ Lionet, François (4 Kasım 2014). "Interview of the author of a top paid game in AppStore". Clickteam (İngilizce). 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  14. ^ a b "PC download charts: 'Five Nights at Freddy's' tears up Desura". Yahoo! News. Agence France-Presse. 18 Ağustos 2014. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  15. ^ "Five Nights at Freddy's is nightmare fuel mixed with Chuck E. Cheese's". Destructoid. 20 Ağustos 2014. 5 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  16. ^ Conditt, Jessica (20 Ağustos 2014). "All of the nightmares live in Five Nights at Freddy's". Joystiq. AOL. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  17. ^ Priestman, Chris (27 Ağustos 2014). "Hit PC horror game Five Nights At Freddy's is now terrifying Android players". Pocket Gamer. Steel Media Limited. 29 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2014. 
  18. ^ "Five Nights at Freddy's 1 and 2 creep their way onto the Windows Phone Store". Windows Central. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016. 
  19. ^ "Five Nights at Freddys 1&2 unpublished from the Windows Phone Store". WMPowerUser. 15 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016. 
  20. ^ "Five Nights at Freddy's for PC". GameRankings.com. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2014. 
  21. ^ "Five Nights at Freddy's for iOS". GameRankings.com. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2014. 
  22. ^ a b "Five Nights at Freddy's on Metacritic". metacritic.com. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2014. 
  23. ^ a b Bates, Ryan (27 Ağustos 2014). "Five Nights at Freddy's Review". Game Revolution. Evolve Media, LLC. 1 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014. 
  24. ^ Matulef, Jeffrey (19 Ağustos 2014). "Five Nights at Freddy's brings horrifying animatronic animals to Steam". Eurogamer. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. 
  25. ^ Hernandez, Patricia (7 Şubat 2015). "Why Five Nights At Freddy's Is So Popular". Kotaku. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  26. ^ "The Best Games of the Decade (2010 - 2019)". IGN. 26 Ocak 2020. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2021. 
  27. ^ Brey, Betsy (2020). Clarke, M.J. (Ed.). Indie Games in the Digital Age. New York: Bloomsbury Publishing. s. 82. ISBN 978-1501356438. 
  28. ^ Prescott, Shaun (10 Kasım 2014). "Five Nights at Freddy's 2 is now available on Steam". PC Gamer. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2015. 
  29. ^ Matulef, Jeffrey (17 Aralık 2015). "Five Nights at Freddy's creator releases spin-off novel". Eurogamer. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2015. 
  30. ^ Barkan, Jonathan (28 Mart 2017). "Five Nights at Freddy's Movie Being Produced by Blumhouse". Dread Central. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017. 
  31. ^ Welsh, Oli (17 Mayıs 2023). "The Five Nights at Freddy's movie looks exactly like the games". Polygon (İngilizce). 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023. 
  32. ^ Eddie, Makuch (2 Şubat 2023). "Five Nights At Freddy's Movie Finally Starts Filming". GameSpot (İngilizce). 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023. 
  33. ^ Murphy, J. Kim (5 Nisan 2023). "'Five Nights at Freddy's' to Debut Simultaneously in Theaters and on Peacock in October". Variety. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023. 
  34. ^ Brey, Betsy (2020). Clarke, M.J. (Ed.). Indie Games in the Digital Age. New York. s. 74. ISBN 978-1501356438. 
  35. ^ Blake, Vikki (23 Ağustos 2020). "Scott Cawthon is working with fans to bring the best Five Nights at Freddy's fan games to life". Eurogamer. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  36. ^ Macy, Seth (13 Şubat 2016). "Build Your Own 8-Bit Five Nights at Freddy's Figures". IGN. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]