Elektronik sigara

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gerçek sigaraya benzetilmiş bir e-sigara
Farklı elektron sigaralar

Elektronik sigara (kısaca e-sigara), sigarayı bırakmada rolü ve yeterince güvenli olup olmadığı halen tartışılmakta olan, kullanıcıya taşıyıcı aerosol bir sistem içinde nikotinli veya nikotinsiz buhar sunan elektronik bir alettir.[1] Diğer bir türü olan ısıtılmış tütün ürünü tütünü geleneksel sigaralardan daha düşük bir sıcaklıkta ısıtır.

E-sigaranın sigara içmekten kaçınmadaki etkinliğine dair mevcut kanıtlar kesin değildir.[kaynak belirtilmeli] Bununla beraber, sigara tüketimini anlamlı şekilde düşürmekte ancak hem sigara hem elektronik sigara kullanan dual içicilerin[2] doğmasına neden olmaktadır.

Çalışma prensibi[değiştir | kaynağı değiştir]

E-sigara, dumansız, buharlaştırıcı bir cihazdır. Hava sensörü, sigaranın bir ucundan hava çekildiğinde bunu algılar ve entegre devreye bildirir. Devre derhal gücü açar ve cihazın "atomizer" adı verilen bölümündeki yüksek frekanslı titreştirici kısmı devreye sokar. Bu kısımda bulunan tugsten - wolfram teli derhal ısınır ve temas halindeki alkaloit sıvısını buharlaştırır. Oluşan soğuk buhar, çekilmekte olan hava ile birleşir.

Kartuşun içindeki alkoloit sıvısı oranları tercihe göre değişmekle beraber Gliserin, Propilen Glikol, aroma verici ve isteğe bağlı olarak nikotin'den oluşmaktadır. Bu kimyasalların hepsi sigarada da bulunmakla beraber, elektronik sigara sıvılarında sadece suda çözünen aroma vericiler kullanılır. Aroma vericilerin kanseroen olduğu bilinen aldehit üretiminden sorumlu olabileceği iddia edilmiştir[3].

Cihaz tütün mamüllerinde bulunan kanserojen maddeleri %97 oranında daha az içerir.[4] Verdiği etki olarak normal sigaralardan farklı olmamakla birlikte, sigara markası değiştirmiş izlenimi uyandırabilir.

İçerisindeki kartuşlar, nikotin seviyesine göre sınıflandırılmıştır. Sigara kullanım oranına göre belirlenen seviyeden başlanıp, sıfır nikotine doğru azaltarak kullanılan kartuşlar sayesinde vücut sigara bağımlılığından kurtulur. Ve istenirse sıfır nikotinle sigara içme alışkanlığına sıfır zararla devam edilebilir.

Avantajları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Normal sigarada bulunan ve insan vücudu için zararlı kanserojen maddeler %97 oranında daha az.[4][5]
  • Duman üretmediği için karbon monoksit gibi 4000 e yakın kimyasal içerikli ve zararlı maddeleri etrafa vermez.[1] 27 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Etraftakiler ve çevre için zararsızdır. Hatta bir çalışmada insan nefesinden daha temiz olduğu[6] ölçülmüştür.
  • Yangın çıkarma tehlikesi azdır.

Dezavantajları ve dikkat edilmesi gereken hususlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Cihaz düzgün tasarlanmadığında problem çıkabilmektedir. Propilen glikol, sadece ve sadece buharlaştırıldığında zararsız bir kimyasaldır. Rezistans, olması gerekenden fazla ısı ürettiğinde değişime uğrayacak olan propilen glikol, kanserojen etki gösterebilir.
  • Pasif içiciler için kısmen bir tehlike yaratmaz. Dışarı verilen buhar içerisinde bir miktar nikotin bulunmaktadır. Nikotin ve buhar, havada asılı kalmayacağından, gerçek sigara dumanının aksine bir süre sonra yok olur, eser miktarda çözünmüş nikotin kalır.
  • Sigara içilmesi yasak yerlerin çoğunda kullanılabilir. Bu cihazlar zaman zaman sensör arızası yapabilmekte, kısa süreli bu arızalarda atomizer sürekli aktif olmakta ve cihaz aşırı ısınabilmektedir.

Nefes darlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 yılında Atina Üniversitesinde yapılan bir çalışmada 10 dakika e-sigara kullanımının nefes alıp-verme esnasında hava yolu direncini (nefes darlığını), sigara kullanmayanlarda %182'den %206'ya, sigara kullananlarda %176'dan %220'ye çıkardığı görülmüştür.[7]

Patlama ve yangın riski[değiştir | kaynağı değiştir]

E-sigaraların gerek kullanım gerekse şarj esnasında patlamaları sonucu, zaman zaman, çeşitli yangın ve yaralanma ile sonuçlanan olaylar meydana gelmektedir.[8][9]

Diğer endişeler[değiştir | kaynağı değiştir]

E-sigara karşıtı bazı gruplar, e-sigaranın toplumda sigaraya karşı oluşmuş negatif bakış açısını olumlu yönde değiştireceği, sigarayı yeniden "normalleştireceği" endişesini dile getirmektedir.[10] Ayrıca aromalı e-sigaraların çocukları sigaraya alıştıracağından endişe edilmektedir.[10] British Medical Association (Britanya Sağlık Birliği) halka açık yerlerde e-sigara kullanımının yasaklanmasını istemektedir.[10]

Sigarayı bırakma[değiştir | kaynağı değiştir]

E-sigara sigarayı bırakmak isteyenlerin el, dudak alışkanlığını ortadan kaldırmadan, koku ve duman gibi özelliklerini de kullanarak üretilmiş bir tür sigara simülatörüdür. Dışarıya su buharı verdiği için pasif içiçilik düzeyi azalmakta, sadece nikotin alındığı için ise sigaranın bazı olumsuz etkilerinden uzak tutmaktadır.

Elektronik sigara, sadece bir simülatör olup, tamamen sigaranın yerini alabilecek bir ürün (replacement) değildir. 2012-2013 yıllarında Catania Üniversitesinde 300 gerçek sigara kullanıcısı ile yapılan bir çalışmada 12 ay e-sigara kullanımı sonunda deneklerin yüzde dokuzunun sigarayı bıraktığı gözlenmiştir.[10]

USPSTF tarafından yapılan bir bilimsel araştırma ile ise geleneksel sigara bağımlılığını bırakmada e-sigara'nın yararından çok zararı gözlenmiştir. Bu çalışma sonucu deneklerin yüzde 28'inde günlük sigara tüketiminin arttığı görülmüştür.[11]

İç bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Türkiye Eczacılar Birliği Yayını/Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi". ISSN: 1303-2550. Türkiye Eczacılar Birliği. Kasım 2015. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  2. ^ "Are Some E-Cigarette Users "Blowing Smoke"?: Assessing the Accuracy of Self-Reported Smoking Abstinence in Exclusive E-Cigarette Users". PMC-PubMed Central. 2018. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  3. ^ "Flavoring Compounds Dominate Toxic Aldehyde Production during E‑Cigarette Vaping". ACS Publications. 2016. 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  4. ^ a b "Elektronik sigara içmek 'çok daha güvenli'". BBC News Türkçe. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  5. ^ "Elektronik Sigara Bilimsel Makaleler". 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Comparison of select analytes in exhaled aerosol from e-cigarettes with exhaled smoke from a conventional cigarette and exhaled breaths". 2014. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  7. ^ Electronic Cigarettes Harm The Lungs 8 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Medicalnewstoday.com
  8. ^ Electronic cigarette explodes in man's mouth, causes serious injuries 27 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. cbsnews.com. 16 Şubat 2012. Erişim: 21 Kasım 2013.
  9. ^ Boy, 3, suffers second-degree burns after mom's e-cigarette explodes in charger and his car seat catches fire 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. dailymail.co.uk. 23 Eylül 2013. Erişim: 24 Kasım 2013.
  10. ^ a b c d E-cigarettes: Is a smoking alternative being choked by regulation? 31 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC.co.uk. 6 Temmuz 2013. Erişim: 28 Ekim 2013.
  11. ^ Elektronik Sigara Sigarayı Bırakmada Etkili Mi? 27 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim: ilacweb.com 19 Ocak 2016
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elektronik_sigara&oldid=29266580" sayfasından alınmıştır