Dirili Surhay
| Dirili Surhay | |
|---|---|
| Doğum | Surhay Beyalı oğlu 1902 Hudayarlı, Cebrayıl Uyezdi, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1945 (42-43 yaşlarında) Hudayarlı, Cebrayıl, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Meslek | Halk ozanı |
| Milliyet | Azerbaycanlı |
Dirili Surhay ve ya Aşık Surhay Beyalı oğlu (d. 23 Mayıs, 1902; Hudayarlı, Cebrayıl Uyezdi, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu - ö. 14 Aralık, 1945; Hudayarlı, Cebrayıl, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti) — Azerbaycanın 20. yüzyılda yaşamış ünlü aşıklarından ve şairlerinden biri.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Dirili Surhay 10 Mayıs 1902 yılında Rus İmparatorluğu'nun Hudayarlı (şuan Hudaferin) köyünde Beyalı Bey ile Tükezban Hanım'ın ailesinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitimini köylerindeki molladan aldıktan sonra medreseni bitirmiş, yüksek eğitimini almak için Güney Azerbaycan şehri olan Tebrize gitmiştir. Burada Fars dilini mükemmel seviyede öğrendikmekle birlikte, klassik şiiriyatı da benimsemiştir. Buradakı eğitimini tamamladıktan sonra kendi köyüne dönmüştür. Köyüne döndükten sonra dini işlerle uğraşmayı bırakmış ve saz çalmaya, şiir yazmaya, şarkılar bestelemeye başlamıştır. Kısa süre sonra tüm Karabağda ve Azerbaycanda ünlenmiştir.[1][2][3]
Karabağ'ın ünlü aşıkları ile görüşüb bazı şeyleri öğrendikten sonra ünlü şarkılar bestelemiştir. Bu şarkılar sırasından "Terekeme", "Peri", "Diridağ", "Arazbar", "Qarçıqay", "Vatan" en ünlü olanlarıdır. Genel olarak sözlü edebiyatla uğraştığı için eserlerinin birçoğu henüz yayımlanmamıştır ve ailesinde durmaktadır.[4][5][6]
Dirili Surhayın şiirlerinde Azerbaycanın Kızılbaş edebiyatı temsilcilerinden Dirili Kurbaniın çok etkisi olmuştur. Dirili Kurbaninin şiirlerinden etkilenen Surhay kendisini onun varisi olarak tanıtmaktaydı.[6]
Surhay 1945 yılında vefat etmiş ve kendi köyünde de defn edilmiştir.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Savalan Fərəcov (18 Ağustos 2010). "Dirili Aşıq Surxay". Kültür Bakanlığı (Azerbaycan). 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ Çingizoğlu 1998, ss. 33.
- ^ Çingizoğlu 2004, ss. 22.
- ^ Çingizoğlu 1998, ss. 34.
- ^ a b Çingizoğlu 2004, ss. 23.
- ^ a b Nəbioğlu 2010, ss. 41.
Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çingizoğlu, Anvar (1998). Qarabağın Aran ağzı-Arazbar. Baku: Ozan.
- Çingizoğlu, Anvar (2004). Yük üstü çadırlı, yük altı qatırlı oba: Xudayarlı. Baku: Soy.
- Nəbioğlu, Musa (2010). Ozan-aşıq dünyası. Baku: Nurlan.