Diş fırçası
Diş fırçası, dişleri temizlemek için kullanılan bir fırça türü.[1] Normal bir diş fırçasında kırk adet kıl demeti ve her demette ortalama 40-50 adet kıl bulunmaktadır. Geliştirildiği zamandan beri diş fırçalarında genellikle sentetik fiber kullanılmaktadır, fakat bazen yapımında hayvan kıllarından da faydalanılmaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarih öncesi dönemlerden itibaren ağız temizliği için çeşitli önlemler alınmaktadır. Ağız temizliğinde dal, kuş tüyü, hayvan kemikleri, kirpi dikenleri vb. araçlar kullanılmıştır. Tarihte bilinen ilk diş fırçası Eski Mısır'da MÖ 3000 yılında kalem boyunda ağaç dalları kullanılması ile yapılmıştır.[2] Roma'da diş fırçaları doğal maddelerden yapılan kürdanlardan oluşmaktaydı. İslam dünyasında Salvadora persica (misvak) ağacının dalları ile diş fırçaları yapılmıştır. Misvak kullanımı, kullanımına öncülük eden Peygamber Muhammed'in dönemine kadar gitmektedir. Sodyum bikarbonat ve tebeşir de diş temizlemede tarihte yaygın olarak kullanılmıştır.
Bugünün diş fırçasını andıran ilk diş fırçası, 1498 yılında Çin'de yapıldı.[3] Sibirya ve Çin'in soğuk iklimlerinde yaşayan domuzların boyunlarının arkalarından koparılmış kıllar, bambu ya da kemikten saplara bağlanırdı. Doğu'dan gelen tacirler, bu fırçaları Avrupalılara takdim etti ancak onlar domuz kıllarını çok sert buldu.[3] O dönem dişlerini fırçalayan Avrupalılar (ki bu pek yaygın değildi) daha yumuşak, at kılı fırçaları tercih etmekteydi. Ancak o dönemde çoğu insan yemekten sonra (Romalıların yaptığı gibi) dişlerini sert bir kuş tüyüyle temizler, pirinç ya da gümüş kürdanlar kullanırlardı. Bu durum, 1938'de ilk naylon kıllı diş fırçası bulunana kadar sürdü.[3]
İlk diş fırçasının patentini 1857'de H. N. Wadsworth Amerika Birleşik Devletleri'nde aldı (ABD Patent No. 18.653) ve 1885'ten sonra birçok Amerikan şirketi, toplu üretime geçti.[4]
Diş arası fırçalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Diş arası fırçalar, genelde arayüz fırçası olarak da söylenmektedirler.
| Fırça rengi | Fırça boyutu | Kıl boyutu | Geçiş delik çapı |
|---|---|---|---|
| Pembe | 0 | 0.4mm | |
| Turuncu | 1 | 0.45mm | ≤ 0.8mm |
| Kırmızı | 2 | 0.5mm | 0.9 mm-1.0 mm |
| Mavi | 3 | 0.6mm | 1.1 mm-1.2 mm |
| Sarı | 4 | 0.7mm | 1.3 mm-1.5 mm |
| Yeşil | 5 | 0.8mm | 1.6 mm-1.8 mm |
| Mor | 6 | 1.1mm | >1.9 mm |
| Gri | 7 | 1.3mm | |
| Siyah | 7 | 1.5mm |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "TDK". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2011.
- ^ Tüzüner, Perihan Özcan (21-27 Şubat 2006). "Onun da mucidi Çinliler". Yeni Aktüel. Cilt 32. ss. sayfa 9.
- ^ a b c "Diş fırçasını ilk kim buldu?". 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ "History of Dentistry and Dental Care". 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2011.
