Cemil Paşa Konağı
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Konak, kent müzesi |
Konum | Sur ilçesinde |
Şehir | Diyarbakır |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 37°54′30″K 40°14′01″D / 37.90833°K 40.23361°D |
Başlama | 1888 | )
Tamamlanma | 1902 | )
Yenileme | 2012-2014 |
Yenileme maliyeti | 5,5 m.₺[1] |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | kesme bazalt taş |
Cemil Paşa Konağı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir konaktır. Günümüzde yapılan restorasyon sonucu kent müzesi olarak kullanılmaktadır.
Tarihi ve mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Yemen valisi ve sonrasında Siirt mutasarrıfı olan Cemil Paşa tarafından 1888-1902 yılları arasında inşa edilmiştir.[2] İki bin metrekare üzerine kurulu konak, 17. yüzyılda konut olarak yapılmış mimari yapılarından biridir.[3] Harem ve selamlıktan oluşmakta ve geniş bir avlusu bulunmaktadır.[2] Haremlik kısmının kuzey tarafı kışlık, güney tarafı yazlık olarak kullanılmış; doğu ve batı kısımları da mevsimlik olarak kullanılmıştır.[2] Selamlık kısmında ise ahırlar, hizmetli odaları, kabul odaları, kahve odaları, mabeyn odası, dikdörtgen bir çerçeveye sahip elips bir havuz vardır.[2] İki girişi bulunan konağın yapımında kesme bazalt taş ve yapıya hareketlilik kazandırmak amacıyla "cıs" adı verilen malzeme kullanılmıştır.[2]
Cemil Paşa ve ailesi, 1927 yılına kadar konakta yaşamıştır.[4] Daha sonra ilköğretim okulu, ipek böcekçiliği ve dokumacılığın yapıldığı bir alana dönüştürülmüştür.[4] 1970'lerden sonra terk edilmiş durumda olan konak 1998 yılında Cemil Paşa ailesinin talebi üzerine Çekül Vakfı tarafından ilk rölöve çalışması başlatılmış ancak sonuçlanamamıştır.[4] 2010-2012 yıllarında Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Diyarbakır İl Özel İdaresi tarafından konağın varisleriyle anlaşılıp kent müzesine dönüştürülmesine karar verilmiş ve 2013 yılında rölöve, restitüsyon ve restorasyon süreci tamamlanmıştır.[4][5] Yaklaşık 3 yıl süren restorasyon çalışmalarından sonra konak, tarih ve kültür müzesi olarak 2014 yılında açılmış ve restorasyon yaklaşık 5,5 milyon liraya mal olmuştur.[1][6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b Diyarbakır, Hatice Kamer. "Diyarbakır: Cemil Paşa Konağı'da 'tarihi onarmak'". BBC News Türkçe. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
- ^ a b c d e Özçelik 2011, s. 39.
- ^ Aksu 2017, s. 166.
- ^ a b c d Aksu 2017, s. 167.
- ^ Değirmenci, Bircan. "Sürgün, Yorgun, Kaygılı ve Kırgın Konak: Cemilpaşa Konağı". Bianet. 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
- ^ "Tarihi Cemil Paşa Konağı Hizmete Açıldı". Haberler.com. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
- Genel
- Özçelik, Metin (2011). DİYARBAKIR MERKEZ MADDİ KÜLTÜR VARLIKLARI. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.
- Aksu, Recep (2017). DİYARBAKIR VE ÇEVRESİNDE KÜLTÜR TURİZMİ. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.