Bursa sayfasının kaynağını görüntüle

{{Hakkında|şehir|İl|Bursa (il)|Başlığın diğer anlamları|Bursa (anlam ayrımı)}}
{{coor title dm|40|11|N|29|4|E}}
{{Yerleşim bilgi kutusu
|ad          = Bursa
|görüntü     = {{çoklu resim
| border                 = infobox
| total_width            = 280
| image_style            = border:1;
| perrow                 = 1/2/2/2
| image1                          = Hudavendigar_Park_in_Bursa_Turkey.jpg
| caption1                  = [[Nilüfer Çayı]]
| alt1                            = 
| image2                          = Teleferik, Uludağ.jpg
| caption2                   = [[Bursa Teleferik|Uludağ teleferik]]
| alt2                            = 
| image3                          = Yeşil camii bursa - panoramio (14).jpg
| caption3                    = [[Yeşil Cami (Bursa)|Yeşil Cami]]
| alt3                            = 
| image4                          = Bursa, Turkey (4505709750).jpg
| caption4                   = [[Koza Han]]
| alt4                            = 
| image5                          =Irgandı_köprüsü_bursa_-_panoramio.jpg
| caption5                  = [[Irgandı Köprüsü]]
| alt5                            = 
| image6                          = Cumhuriyet cd.Bursa - panoramio (3).jpg
| caption6                   = [[Cumhuriyet Caddesi (Bursa)|Cumhuriyet Caddesi]]
| alt6                            = 
}}
|görüntü_boyutu     = 250px
|görüntü_açıklaması = 
|takma_ad = 
|yerleşim_türü    = Şehir
|slogan           = 
|boş_sembol_resmi= Bursa şehir logosu.png
|boş_sembol_boyutu= 75px
|boş_sembol_türü= Bursa'nın tarihî merkezinin tanıtım logosu
|boş_sembol_açıklaması=Şehir logosu
|harita            = Latrans-Turkey location Bursa.svg
|harita_boyutu     = 250px
|harita_açıklaması = Bursa'nın [[Türkiye]]'deki konumu
|altbölüm_türü  = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
|altbölüm_adı   = [[Türkiye]]
|altbölüm_türü1 = [[Türkiye'nin illeri|İl]]
|altbölüm_adı1  = [[Bursa (il)|Bursa]]
|parts          = 
|önder_türü     = [[Bursa Büyükşehir Belediyesi|Belediye Başkanı]]
|önder_adı      = [[Mustafa Bozbey]]
|önder_parti    = [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]
|önder_türü1    =[[Bursa Valiliği|Vali]] 
|önder_adı1    =[[Erol Ayyıldız]] 
|yüz_ölçümü_magnitude = 
|yüz_ölçümü_toplam_km2 =  
|yüz_ölçümü_land_km2 = 
|yüz_ölçümü_su_km2 = 
|nüfus_as_of  
|nüfus_not    = 
|nüfus_toplam  = 
|nüfus_metro    = 
|nüfus_yoğunluğu_km2   = 
| zaman_dilimi     = [[Türkiye Saati|TRS]]
| utc_offset       = +03.00
| latd  = | latm  = | lats  = | latNS  = 
| longd = | longm = | longs =  | longEW = 
|rakım_m      = 155
|rakım_max_m  = 
|rakım_min_m  = 
|posta_kodu   = 16000
|alan_kodu    = 224
|plaka_kodu   = 16
|website      = [http://www.bursa.bel.tr/ Bursa Büyükşehir Belediyesi]
{{Belirleme listesi bilgi kutusu | embed = yes
| belirleme1 = WHS
| belirleme1_tür = Kültürel
| belirleme1_kriter = i, ii, iv, vi
| belirleme1_tarih = 2014 <small>(38. oturum)</small>
| belirleme1_parçası = [[Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu]]
| belirleme1_sayı = [http://whc.unesco.org/en/list/1452 1452]
| belirleme1_boş1ad = Ülke
| belirleme1_boş1değer = {{TUR}}
| belirleme1_boş2ad = Bölge
| belirleme1_boş2değer = [[Avrupa'daki Dünya Mirasları|Asya]]
}}
|görüntü_altyazısı=
}}
'''Bursa''' ({{dil|gr|Προῦσα}} ''Prussa'', {{dil|la|''Prusa''}}), tarihî olarak '''Prusa''', [[Türkiye]]'de [[Bursa (il)|Bursa ilinin]] merkezi olan şehirdir. Nüfus bakımından [[İstanbul]], [[Ankara]] ve [[İzmir]]'in ardından Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda [[Marmara Bölgesi]]'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.

Ekonomik açıdan [[Türkiye]]'nin en gelişmiş kentlerinden biri olan Bursa doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Bursa'da en çok [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun kuruluş dönemine ilişkin tarihî eserlerin bulunmasının nedeni ise, Bursa'nın Osmanlı Devletinin ilk [[başkent]]i olmasıdır. Bursa alışveriş merkezleri, parkları, müzeleri ve çarşısıyla bölgede öne çıkar. Ayrıca Bursa Marmara bölgesinin [[İstanbul]]'dan sonra gelen ikinci büyük kentidir. Türkiye'nin en önemli birkaç sanayi kentinden biridir. Şehir [[İstanbul]]'dan sonra en büyük ikinci ihracatı gerçekleştirmektedir. Kentin futbol takımı [[Bursaspor (futbol takımı)|Bursaspor]] 2009-10 sezonunda [[Süper Lig]] şampiyonudur.

Bursa, sanayi istatistiklerine göre Türkiye'nin en büyük sanayi kenti ve otomotiv üretim merkezidir. [[CNN International]] tarafından Türkiye'nin Detroit'i yakıştırması yapılmıştır. Tofaş-Fiat, [[Renault]], [[Peugeot]], [[Karsan]], [[Togg|TOGG]], [[Bosch]], [[Güleryüz (şirket)|Güleryüz]] ve Akia otobüs fabrikaları Bursa'da bulunmaktadır. Aynı zamanda binek ve ticari araçların yan sanayi ve yedek parça fabrikalarının büyük kısmı Bursa'dadır. Bursa'nın otomotiv sanayisi bakımından Türkiye tarihinde bıraktığı izler dolayısıyla [[TOFAŞ]] tarafından kent merkezine yapılan TOFAŞ Anadolu Arabaları Müzesi de kentin simgelerinden biri haline gelmiştir.

== Tarihçe ==
[[Dosya:Archaeological_Museum_6978.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Archaeological_Museum_6978.jpg|sol|küçükresim|upright=0.89|[[Athena]]'nın bronz bir heykeli (MS 2), [[Bursa Arkeoloji Müzesi]]]]
[[Dosya:View of Bursa from Tophane between 1880 and 1893.jpg|küçükresim|Bursa'nın Tophane semtinden görünümü (1880-1893 yılları)]][[Dosya:View of Bursa and the Sultan Bayezid I Camii between 1880 and 1893.jpg|küçükresim|Bursa'nın ve Sultan Bayezid I Camiinin  görünümü (1880-1893 yılları)]]
[[Dosya:Bursa.jpg|Bursa, 1890|küçükresim]]
[[Dosya:Bursa'daki Yıldırım Bayezid Camisi'nin mihrabı.jpg|küçükresim|Yıldırım Cami'nin Mihrabı]]
[[Dosya:Hat Örneği.jpg|küçükresim|[[Bursa Ulu Camii]]'deki ünlü hat örneklerinden biri]]
Bursa'da şimdilik bilinen en eski arkeolojik kalıntılar [[Yenişehir, Bursa|Yenişehir]] yakınlarındaki [[Menteşe Höyüğü]] ve [[Orhangazi]] yakınlarındaki [[Ilıpınar]]'dan bilinmektedir. Bu arkeolojik buluntu yerlerinin en eski tabakaları yaklaşık 7 bin yıllıktır. Bu tabakalardaki kültür, çanak çömleğin gelişmiş olarak ortaya çıktığı, mimarinin dörtgen planlı, bol miktarda ahşap destekli kerpiç kullanılarak inşa edilmiş yapılardan oluştuğu tabakalardır. Bursa'da David French, [[Mehmet Özdoğan]] ve Jacop Roodenberg'in arkeoloji ile ilgili çalışmaları tarih öncesiyle ilgili pek çok yeni bilgi ortaya koymuştur. {{kaynak belirt}}

Bursa'nın günümüzdeki konumuna ilişkin bilinen en eski insan topluluğu MÖ 5200 yıllarında [[Ilıpınar Höyüğü]]'nde yaşamıştı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Ilıpınar Excavations I|yer=the University of Michigan|yayıncı=Nederlands Historisch-Archaeologisch Institut in het Nabije Oosten te Istanbul|yıl=1995|ad=J. J.|soyadı=Roodenberg|isbn=9062580734}}</ref> Ardından bunu, [[Makedonya (antik krallık)|Makedonya]] Kralı [[V. Filippos|V. Philip]]'in MÖ 202'de [[Bitinya]] Kralı [[I. Prusias]]'a verilen [[Antik Yunanistan|antik Yunan]] şehri ''Cius'' (şu anda [[Gemlik]]) izledi. Kral Prusias, [[Roma Cumhuriyeti]] ile yapılan savaşı kaybettikten sonra Prusias'a sığınan [[Kartacalılar|Kartaca'lı]] general [[Hannibal]]'ın önerisi doğrultusunda şehri yeniden inşa etti ve şehri '''Prusa''' ([[Grekçe]]: ''Προῦσα''; veya Prussa) olarak yeniden adlandırdı. Son Bitinya Kralı [[IV. Nikomidis|IV. Nikomedes]]'in MÖ 74 yılında krallığın tüm topraklarını [[Roma İmparatorluğu]]'na vasiyet etmesiyle 128 yıllık Bitinya hâkimiyeti son buldu. 20. yüzyılın başlarında Bursa yakınlarında erken dönem bir Roma hazinesi bulundu. Bir kadının gümüş tuvalet eşyalarından oluşan bu hazine, şu anda [[British Museum]]'da sergilenmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britishmuseum.org/research/collection_online/search.aspx?searchText=Bursa,+tomb|başlık=British Museum - Collection search: You searched for Bursa, tomb|erişimtarihi=25 Mayıs 2015|iş=British Museum|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150924163413/http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/search.aspx?searchText=Bursa,+tomb|arşivtarihi=24 Eylül 2015|ölüurl=hayır}}</ref> [[Homeros]] ve [[Yunanlar|Yunan]] tarihçi [[Herodot]]us, bölgeden '''Mysia'''<ref>{{Web kaynağı|url=http://sehirmedya.com/genel/bursa-tarihi-belgeselde-canlaniyor/|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=14 Ağustos 2016|arşivtarihi=15 Eylül 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160915001914/http://sehirmedya.com/genel/bursa-tarihi-belgeselde-canlaniyor/|ölüurl=evet}}</ref> olarak söz etmektedir. Günümüzde Bursa yöresinde [[Misya|Mysia]] yerleşmelerini anımsatan iki köy bulunmaktadır: Misi (Gümüştepe) ve Misebolu. Ayrıca Prof. Dr. [[Semavi Eyice]], belgesel yönetmeni Tekin Gün yaptığı yüzey çalışmaları sırasında Kentin 14&nbsp;km batısında, Çayırköyü'nün 1&nbsp;km güneybatısındaki “Çayırköy Höyüğü'nün” boyutları da Demirtaş Höyüğü ile aynıdır. Burada bulunan seramik parçalarında gri, kırmızı, kahverengi ve siyah renkler egemendir. Bulunan seramik parçalarının önemli kısmı elde yapılmış, çok azı ise çarkta yapılmıştır. Höyüğün en eski buluntusu MÖ. 2700-2500 yılına erken [[Bronz çağı|Bronz Çağı]]'na  işaret etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.mootol.com/Yazi2384/bursa-tarihi|başlık=Bursa Tarihi|erişimtarihi=|arşivtarihi=8 Ağustos 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200808165324/http://www.mootol.com/Yazi2384/bursa-tarihi|tarih=|ölüurl=hayır|çalışma=Araştırma yazı,Tekin Gün|yayıncı=Mootol Kültür Sanat-26 Mayıs 2020}}</ref>

MS 562'de Bizans hakimiyeti altındaki şehir garnizon haline getirildi ve burada imparatorluk muhafızları konuşlandırıldı. Bursa, 6. yüzyılın ortalarından itibaren, ünlü bir ipek tekstil üretiminin merkezi olarak biliniyordu.<ref name=":02">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=3SapTk5iGDkC|başlık=Cities of the Middle East and North Africa|dil=İngilizce|sayfalar=101|yayıncı=ABC-CLIO|yıl=2007|isbn=9781576079195|ad2=Bruce E.|soyadı2=Stanley|ad1=Michael|soyadı1=Dumper|erişim-tarihi=11 Haziran 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230316174542/https://books.google.com/books?id=3SapTk5iGDkC|arşivtarihi=16 Mart 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

Bursa (Grekçe "'''Prusa'''"dan), 1326'da [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslılar]]dan alınmasının ardından erken [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun ilk büyük başkenti oldu. Ardından şehir, 14. yüzyıl boyunca hastaneler, [[kervansaray]]lar ve [[medrese]]ler gibi birçok yapının inşa edilmesiyle birlikte önemli bir kentsel büyüme yaşadı ve şehrin ilk resmi Osmanlı [[darphane]]si kuruldu.<ref name=":02"/> Osmanlı'nın 1363 yılında [[Doğu Trakya]]'da bulunan Edirne'yi (''Adrianople'') fethetmesiyle birlikte Edirne yeni başkent yapıldı, ancak Bursa Osmanlı İmparatorluğu'ndaki manevi ve ticari önemini korumayı sürdürdü.<ref>"In 1363 the Ottoman capital moved from Bursa to Edirne, although Bursa retained its spiritual and economic importance." [http://www.otelcenneti.com/oteller/bursa ''Ottoman Capital Bursa''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210227091342/https://www.otelcenneti.com/oteller/bursa |tarih=27 Şubat 2021 }}. Official website of the Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Turkey. Retrieved 19 December 2014.</ref> Osmanlı [[padişah]]ı [[I. Bayezid]], 1390-1395 yılları arasında [[Yıldırım, Bursa|Yıldırım]]'da bulunan [[Yıldırım Bayezid Camisi]]'ni ve 1396-1400 yıllarında [[Osmangazi]]'deki [[Bursa Ulu Camii|Ulu Cami]]'yi inşa ettirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=2881|başlık=Great Mosque of Bursa|erişimtarihi=28 Haziran 2009|arşivtarihi=19 Eylül 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110919214518/http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=2881|yayıncı=ArchNet|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/gezilecekyer/yildirim-beyazid-cami|başlık=YILDIRIM BAYEZİD CAMİ|erişimtarihi=11 Haziran 2024|çalışma=Kültür Portalı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230822103505/https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/gezilecekyer/yildirim-beyazid-cami|arşivtarihi=22 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bayezid, 1402'de yapılan [[Ankara Muharebesi]]'nde [[Timur]]'un kuvvetlerine karşı bozguna uğramasının ardından, Timur'un torunu [[Muhammed Sultan Mirza]], şehri yağmalayıp yaktı.<ref>Mohammad Habib, Khaliq Ahmad Nizami, ''A Comprehensive History Of India Vol.-V: ''The Delhi Sultanat'' (1970), p. 128''</ref> Buna rağmen Bursa, 1453'te [[II. Mehmed]]'in [[İstanbul'un Fethi|İstanbul'u fethetmesi]]ne kadar olan süre boyunca imparatorluğun en önemli idari ve ticaret merkezi olarak kalmaya devam etti. 1487'de Bursa'nın nüfusu 45.000 idi.<ref>''The city in the Islamic world'', Volume 1, ed. [[Salma Khadra Jayyusi]], Renata Holod, Attilio Petruccioli, André Raymond, page 362.</ref>

Osmanlı döneminde Bursa, soyluların ürünlerinde kullanılan [[ipek]] ürünlerinin pek çoğunun ana kaynağını oluşturuyordu. Şehir, yerel ipek üretiminin yanında [[İran]]'dan ve bazen de [[Çin]]'den olmak üzere zaman zaman ham ipek ithal etti ve [[17. yüzyıl]]a kadar olan süre boyunca Osmanlı sarayları için [[kaftan]]lar, [[yastık]]lar, [[nakış]]lar ve diğer ipek ürünlerinin ana üretim merkezi oldu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/59068575|başlık=Between the Islamic and Chinese Universal Empires: The Ottoman Empire, Ming Dynasty, and Global Age of Explorations|tarih=11 Ekim 2021|sayı=5|sayfalar=422-456|dergi=Journal of Early Modern History|cilt=25|ad=Yuan Julian|soyadı=Chen|issn=1385-3783|doi=10.1163/15700658-bja10030|s2cid=244587800|erişim-tarihi=7 Temmuz 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220417192653/https://www.academia.edu/59068575|arşivtarihi=17 Nisan 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Bunun yanında [[Devşirme|Devşirme sistemi]] Bursa ve çevresinde de uygulamaya koyulmuştu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://belleten.gov.tr/doi/10.37879/belleten.2015.901|başlık=The Devshirme System and the Levied Children of Bursa in 1603-4|tarih=1 Aralık 2015|sayı=286|dil=Türkçe|sayfalar=901-930|dergi=Belleten|cilt=79|ad=Gülay|soyadı=Yılmaz|issn=0041-4255|doi=10.37879/belleten.2015.901}}</ref> Bursa, [[I. Süleyman|Süleyman]] döneminde inşa edilen Yeni Kaplıca gibi birçok hamamı ile de biliniyordu.<ref name=":02"/> Bursa, 1867'den 1922 yılına kadar [[Hüdâvendigâr Vilayeti|Hüdavendigâr Vilayeti]]nin başkenti oldu. Kültürel ve ticari açıdan önemli bir merkez olması sebebiyle buradaki, pek çoğu Ermeni olan tüccarlar büyük bir zenginlik elde etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://ieg-ego.eu/en/threads/european-networks/economic-networks/tamara-ganjalyan-armenian-trade-networks |başlık= Armenian trade networks | tarih = 2019 | çalışma = European History Online | ad = Tamara | soyadı = Ganjalyan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190314104522/http://ieg-ego.eu/en/threads/european-networks/economic-networks/tamara-ganjalyan-armenian-trade-networks | arşivtarihi = 14 Mart 2019}}</ref> Bursa'nın [[İpek Yolu|ipek ticareti]] ve [[Ekonomi tarihi|ekonomik tarihi]]ne ilişkin en kapsamlı ve etkili çalışma, Osmanlı-Türk [[tarihçi]]si [[Halil İnalcık|Halil İnancık]] tarafından kaleme alınmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ottoman Bursa in Travel Accounts|tarih=2003|sayfa=1|yayıncı=Indiana University|ad=Heath W.|soyadı=Lowry}}</ref>

[[I. Dünya Savaşı]] döneminde Bursa'da, çoğunluk kısmı; 22,601'i [[Orhangazi]]'de ve 6,415'i [[Bursa (il)|Merkez]]'de olmak üzere diğer ilçelerle birlikte toplam 34,397 Ermeni yaşamaktaydı.<ref>Büyükcan Sayılır, Ş. (2005). ''Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri'' (1914-1918) (Cilt I). Genelkurmay Basımevi. ss.153, 165, 451.</ref> 19. yüzyılın son çeyreğinde [[İngiltere]]'nin kışkırtmaları ile ülke genelinde yeniden canlanan Ermeni terörü, Bursa'yı da etkileyerek halk arasında karışıklıklar patlak vermesine sebep olmuş ve Türk halkı Ermeni çeteleri tarafından katledilmiştir. Bu olaylar, özellikle Ermenilerin yoğun olarak bulunduğu Orhangazi ve köyleriyle, [[Gemlik]] yakınlarında daha yoğun yaşanmıştır. Bu suçlara karışan Ermeniler rahatlıkla saklanabilmiş<ref>Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA). (1914).</ref><ref name=":1">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/en/pub/atasobed/issue/79989/1366305|başlık=Birinci Dünya Savaşı Sürecinde ve Sonrasında Bursa ve Çevresinde Ermeni Faaliyetleri|tarih=15 Eylül 2023|sayı=3|dil=Türkçe|sayfalar=237.|çalışma=Current Perspectives in Social Sciences|cilt=27|ad=Kahraman|soyadı=Gürbüz|issn=2822-3160|doi=10.5152/JSSI.2022.22389|erişim-tarihi=10 Temmuz 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240710034617/https://dergipark.org.tr/en/pub/atasobed/issue/79989/1366305|arşivtarihi=10 Temmuz 2024|ölüurl=hayır}}</ref> ve eylemlerde kullanmak amacıyla çok sayıda silah ve üniforma gibi savaş malzemesi depolayabilmişlerdi.<ref name=":1" /><ref>Yüceer, S. (2006). [https://openurl.ebsco.com/EPDB%3Agcd%3A3%3A26597395/detailv2?sid=ebsco%3Aplink%3Ascholar&id=ebsco%3Agcd%3A23056856&crl=c ''Bursa Ermenileri üzerine bazı saptamalar ve Orhangazi’de Ermeni olayları''] (1914–1922). Akademik Araştırmalar Dergisi, 29, 27–49.</ref> Sözgelimi yine bu dönemde, [[İzmit]] ve [[Adapazarı]]'ndan göç edenlerle birlikte hareket ederek, çeteler kurmuş ve savunmasız Türklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır.<ref>Altıntaş, A., Canatar, M., Karakaya, R., Kaya, A., Çakıl, O., & Kulüp, B. (1995). ''Osmanlı Belgelerinde Ermeniler (1915–1920). Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları''. s.89</ref> Bu sebeple devlet, bu saldırıları engellemek amacıyla bölgelere birlikler görevlendirmiştir. Ermeni çetelerin bu eylemlerindeki temel motiveleri; [[Çanakkale Savaşı|Çanakkale Muharebeleri]] sırasında [[Ruslar]]ın, Karadeniz'e olası bir çıkarma gerçekleştirmesiyle, Ruslardan yana hareket etmekti. Bu nedenler sonucunda Bursa ve çevresinde bulunan Ermeniler, eylemlerin son bulması amacıyla farklı bölgelere gönderilmiştir.<ref>Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA). (1915).</ref>  Savaştan sonra da Ermenilerin savaştan önce yaşadıkları bölgelere geri dönmeleri sağlanmıştır.<ref>Süslü, A. (1990). ''Ermeniler ve 1915 Ermeni tehcir olayı''. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları. s.95</ref><ref>Gürbüz, Kahraman. 2023, s.238</ref>

Bursa, 1204-1261 yılları arasında [[İznik]]'e bağlıdır, genelde kale içinde kalmış, çok büyüyememiştir.

=== Osmanlı dönemi ===
{{Ayrıca bakınız|Bursa'daki gayrimüslimler}}

[[Anadolu Selçuklu Devleti]]'nin zayıflayıp dağılmaya başlamasıyla kurulan Anadolu Beylikleri içinde zamanla gelişen [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Beyliği]], çevredeki tekfurların arazilerini de alarak güçlenmiştir. Bursa, 1317 yılında [[Osman Gazi|Osman Bey]] tarafından kuşatılmış, uzun süren kuşatmadan sonra 6 Nisan 1326'da Osman Bey'in oğlu [[Orhan Gazi|Orhan Bey]] tarafından alınmıştır. 1335 yılında başkent Bursa'ya taşınmış ve kentte büyük bayındırlık hareketleri yaşanmıştır.

Osmanlılar Bursa'yı aldıklarında kent yalnızca hisar içinden oluşmuşken, Orhan Gazi kenti hisarın dışına çıkararak Orhan Gazi Külliyesini kurdurtmuştur. Surlar dışında var olan yerleşmeye yakın, egemen noktalarda cami, hamam, imarethane, darüşşifa, medrese gibi kamu yapıları inşa edilerek bu külliyelerin çevrelerinde konut alanları yaratılmış ve böylece bir yerleşme geleneği başlamıştır. Başkent, 1363 yılında ([[I. Murat|I. Murad Hüdavendigâr]] döneminde) [[Edirne]]'ye taşınmıştır. [[II. Mehmed|Fatih Sultan Mehmed]]'in [[İstanbul]]'u fethetmesinden sonra ise Bursa'nın faal rolü son bulmuş ve yönetim merkezi niteliğini yitirmiştir.

Bursa'da Osmanlı Devleti egemenliğinde, 1922 yılına kadar, Müslüman, [[Osmanlı Rumları|Rum]], [[Osmanlı Ermenileri|Ermeni]] ve [[Osmanlı Yahudileri|Yahudiler]] birlikte yaşamışlardır.

[[Tanzimat]] sonrası dönemde [[Hüdavendigâr Vilayeti]] merkezliği yapan Bursa'ya 1900'lü yılların başında [[Biga]] (merkezi Çanakkale), [[Bilecik]], [[Kütahya]], Karesi ([[Balıkesir (il)|Balıkesir]]), Karahisar ([[Afyonkarahisar|Afyon]]) sancakları bağlı bulunmaktaydı.

Millî mücadele dönemlerinde çeşitli ayaklanmaların yaşandığı Bursa, 8 Temmuz 1920'de [[Yunanlar]]ca işgal edilmiş; [[Dumlupınar Meydan Muharebesi|Başkomutanlık Meydan Muharebesi]]'nden sonra 11 Eylül 1922'de Türk birliklerince geri alınmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.alegoridergi.com/dusman-vatanin-bagrinda-bursanin-isgali/|başlık=Düşman Vatanın Bağrında: Bursa'nın İşgali|erişimtarihi=8 Ocak 2024|tarih=16 Şubat 2022|dil=Türkçe|çalışma=Alegori|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231201195327/https://www.alegoridergi.com/dusman-vatanin-bagrinda-bursanin-isgali/|arşivtarihi=1 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Cumhuriyet dönemi ===
Bursa, 1987 yılında çıkarılan 3391 sayılı kanun<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19500.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19500.pdf | başlık = Kanun No. 3391 | erişimtarihi = 17 Ağustos 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140812203452/http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F19500.pdf&main=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F19500.pdf | arşivtarihi = 12 Ağustos 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> ile [[büyükşehir belediyesi|büyükşehir]] unvanı kazandı. Başlangıçta üç ilçe ([[Nilüfer, Bursa|Nilüfer]], [[Osmangazi]] ve [[Yıldırım, Bursa|Yıldırım]]) [[Bursa Büyükşehir Belediyesi]]'nin sınırları içine alındı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı yasa ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.<ref name="besbinikiyuzonalti">{{Web kaynağı | url = http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5216.html | başlık = Kanun No. 5216 | erişimtarihi = 17 Ağustos 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150401055615/http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5216.html | arşivtarihi = 1 Nisan 2015 | ölüurl = hayır }}</ref> Bu sınırlar içinde kalan 7 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi.<ref name="besbinikiyuzonalti"/> 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı yasa ile [[2014 Türkiye yerel seçimleri]]nin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm | başlık = Kanun No. 6360 | erişimtarihi = 17 Ağustos 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150516015534/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm | arşivtarihi = 16 Mayıs 2015 | ölüurl = hayır }}</ref>

21 Ekim 2014 tarihinde, Bursa Valiliği ve Bursa Kültür Tanıtma Birliği tarafından Bursa kent logosu tanıtılmıştır. Logo Bursa şehrinin markalaştırılması amacıyla tasarlanmıştır. Logoda Türk İslam sanatının bilinen motiflerinden olan çintemani desende lale motifi yer almaktadır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = HaberlerYaşam Haberleri İşte Bursa’nın yeni logosu İşte Bursa’nın yeni logosu | url = http://www.sabah.com.tr/yasam/2014/10/22/iste-bursanin-yeni-logosu | yayıncı = [[Sabah (gazete)|Sabah]] | erişimtarihi = 21 Kasım 2014 | dil = Türkçe | tarih = 22 Ekim 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150120184642/http://www.sabah.com.tr/yasam/2014/10/22/iste-bursanin-yeni-logosu | arşivtarihi = 20 Ocak 2015 | ölüurl = hayır }}</ref>

== Coğrafya ==
=== İklim ===
Genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak, iklim bölgelere göre de değişiklik göstermektedir. Kuzeyde Marmara Denizinin yumuşak ve ılık iklimine karşılık güneyde Uludağ'ın sert iklimi ile karşılaşılmaktadır.

İlin en sıcak ayları Temmuz - Ağustos, en soğuk ayları ise Aralık - Ocak'tır. 52 yıllık gözlem süresi itibarı ile yıllık ortalama yağış miktarı 70,6&nbsp;cm'dir. İlde ortalama nispi nem %69 civarındadır.

{{İklim bilgi kutusu
|Yerleşim adı=Bursa
|Kaynak=[[Meteoroloji Genel Müdürlüğü]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BURSA#sfB | başlık = Resmî İstatistikler - Bursa | yayımcı = [[Meteoroloji Genel Müdürlüğü]] | erişimtarihi = 15 Nisan 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160317114626/http://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BURSA#sfB | arşivtarihi = 17 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref>
| Ocak or sıcaklık=5.4             | Ocak or yağış=87.6
| Şubat or sıcaklık=6.3            | Şubat or yağış=74.6
| Mart or sıcaklık=8.4             | Mart or yağış=69.7
| Nisan or sıcaklık=12.8            | Nisan or yağış=63.4
| Mayıs or sıcaklık=17.6            | Mayıs or yağış=44.3
| Haziran or sıcaklık=22.1          | Haziran or yağış=34.3
| Temmuz or sıcaklık=24.6           | Temmuz or yağış=15.3
| Ağustos or sıcaklık=24.3          | Ağustos or yağış=15.7
| Eylül or sıcaklık=20.1            | Eylül or yağış=39.5
| Ekim or sıcaklık=15.2             | Ekim or yağış=68.8
| Kasım or sıcaklık=10.7            | Kasım or yağış=78.5
| Aralık or sıcaklık=7.4           | Aralık or yağış=103.4
| Yıl or sıcaklık=14.5              | Yıl or yağış=695.1
| Ocak or soğuk=1.7         | Ocak or sıcak=9.6
| Şubat or soğuk=2.2        | Şubat or sıcak=10.9
| Mart or soğuk=3.6         | Mart or sıcak=13.7
| Nisan or soğuk=7.1        | Nisan or sıcak=18.8
| Mayıs or soğuk=11.2        | Mayıs or sıcak=23.7
| Haziran or soğuk=14.9      | Haziran or sıcak=28.4
| Temmuz or soğuk=17.2       | Temmuz or sıcak=30.8
| Ağustos or soğuk=17.1      | Ağustos or sıcak=31.0
| Eylül or soğuk=13.6        | Eylül or sıcak=27.2
| Ekim or soğuk=9.9         | Ekim or sıcak=21.7
| Kasım or soğuk=6.0        | Kasım or sıcak=16.4
| Aralık or soğuk=3.5       | Aralık or sıcak=11.7
| Yıl or soğuk=9.0          | Yıl or sıcak=20.3
| Ocak en soğuk=-19.2            | Ocak en sıcak=23.8
| Şubat en soğuk=-16.8           | Şubat en sıcak=26.9
| Mart en soğuk=-10.5            | Mart en sıcak=32.0
| Nisan en soğuk=-3.1           | Nisan en sıcak=36.2
| Mayıs en soğuk=0.9           | Mayıs en sıcak=36.5
| Haziran en soğuk=4.0         | Haziran en sıcak=41.3
| Temmuz en soğuk=9.0          | Temmuz en sıcak=43.8
| Ağustos en soğuk=8.6         | Ağustos en sıcak=42.2
| Eylül en soğuk=4.4           | Eylül en sıcak=39.6
| Ekim en soğuk=-1.0            | Ekim en sıcak=37.3
| Kasım en soğuk=-5.4           | Kasım en sıcak=31.0
| Aralık en soğuk=-16.3          | Aralık en sıcak=27.3
| Yıl en soğuk=-19.2             | Yıl en sıcak=43.8
|}}

== Nüfus ==
{{İlknot|Bu veriler Bursa ilinin kent merkezinin nüfus verileridir. İl nüfusu için [[Bursa (il)#Nüfus|Bursa (il)]] sayfasına bakınız.}}
{{Türkiye ilçe nüfus/Bursa/merkez}}
1987 yılında Bursa büyükşehir statüsü kazanıp il merkezinde yeni ilçeler kurulmuştur. Bu yıldan itibaren il merkezi nüfusu aşağıdaki gibidir.
{| class="wikitable sortable" style="font-size:0.90em; width:30em; text-align:center; float: "
|- 
! style="width:5em;" | Yıl
! style="width:5em;" | Nüfus
! style="width:5em;" | İlçeler
|-
| [[1990 Türkiye nüfus sayımı|1990]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6Bty2gvnh|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150501211349/http://www.webcitation.org/6Bty2gvnh|arşivtarihi=1 Mayıs 2015|başlık=1990 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 834.576 || rowspan="3"| [[Nilüfer, Bursa|Nilüfer]], [[Osmangazi]], [[Yıldırım, Bursa|Yıldırım]]
|-
| [[2000 Türkiye nüfus sayımı|2000]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6Bu02F4mP|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150428133217/http://www.webcitation.org/6Bu02F4mP|arşivtarihi=28 Nisan 2015|başlık=2000 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.194.687
|-
| [[2007 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2007]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6Bu1lmEgS|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150501210513/http://www.webcitation.org/6Bu1lmEgS|arşivtarihi=1 Mayıs 2015|başlık=2007 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.431.172
|-
| [[2008 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2008]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6Bu3YxGph|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150428095954/http://www.webcitation.org/6Bu3YxGph|arşivtarihi=28 Nisan 2015|başlık=2008 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.813.452 || rowspan="5"| [[Gürsu]],&nbsp;[[Kestel]], Nilüfer,&nbsp;Osmangazi, Yıldırım,&nbsp;[[Gemlik]], [[Mudanya]]
|-
| [[2009 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2009]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6BuCle0eR|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190501161310/http://www.webcitation.org/6BuCle0eR|arşivtarihi=1 Mayıs 2019|başlık=2009 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.854.295
|-
| [[2010 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2010]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6BuEps2Yg|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150502024648/http://www.webcitation.org/6BuEps2Yg|arşivtarihi=2 Mayıs 2015|başlık=2010 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.905.570
|-
| [[2011 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2011]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6BuGQVKiu|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150502024313/http://www.webcitation.org/6BuGQVKiu|arşivtarihi=2 Mayıs 2015|başlık=2011 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=3 Kasım 2012|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.948.744
|-
| [[2012 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları|2012]]<ref>{{web kaynağı|url=http://www.webcitation.org/6EZxSUgKZ|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150428133603/http://www.webcitation.org/6EZxSUgKZ|arşivtarihi=28 Nisan 2015|başlık=2012 genel nüfus sayımı verileri|yayıncı=Türkiye İstatistik Kurumu|erişimtarihi=8 Mart 2013|biçim=html|ölüurl=evet}}</ref> || 1.983.780
|}
2004 yılında çıkarılan yasa nedeniyle il merkezinde olmayan [[Gemlik]] ve [[Mudanya]] ilçeleri de büyükşehir sınırlarına girmiş olup 2008-2012 yılları arasındaki nüfus verileri içine Gemlik ve Mudanya da girmiştir. 2012 yılında ise ilin tümü büyükşehir sınırlarına girmiştir.

== Ekonomi ==
2007 yılı nüfus sayımı resmi kesin sonuçlarına göre Türkiye'nin 4. büyük kentidir. Brookings Institution ve JP Morgan'ın 2014 yılı baz alınarak oluşturulan ekonomide yükselen kentler sıralamasında Bursa 300 şehir arasında [[İstanbul]]'un ardından 4. sırayı aldı. Aynı listede Türkiye'den İstanbul ve Bursa dışında [[İzmir]] 2 ve [[Ankara]] 9. sırada yer almıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/4-turk-sehri-dunya-zirvesinde-/ekonomi/detay/2002817/default.htm | başlık = 4 Türk şehri dünya zirvesinde! | yazar =  | tarih = 23 Ocak 2015 | eser =  | yayıncı = [[Milliyet (gazete)|Milliyet]] | erişimtarihi = 24 Ocak 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150630180809/http://www.milliyet.com.tr/4-turk-sehri-dunya-zirvesinde-/ekonomi/detay/2002817/default.htm | arşivtarihi = 30 Haziran 2015 | ölüurl = hayır }}</ref>

Bursa; [[Otomotiv endüstrisi|otomotiv]], [[tekstil]], [[Makine sanayi|makine]] ve gıda sanayi sektörlerinde söz sahibidir. Tarihte ilk [[havlu]] üretiminin Bursa'da gerçekleştiği söylenir.{{kaynak belirt}} Günümüzde de havlu üretimi ve ihracatı gerçekleştirilir. [[İpek]] üretimi ve bıçakçılık Bursa'nın eskiden dünyaca tanınmasını sağlamasına karşın şu anda bitme noktasına gelmiştir.

1961 yılında kurulan Türkiye'nin ilk organize sanayi bölgesi [[Bursa Organize Sanayi Bölgesi]] ile daha sonra oluşan [[Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi]] ve özellikle [[İzmir]] ve [[Ankara]] yollarının çevresi Bursa'da sanayileşmenin yoğun olduğu yerlerdir. Kaplıcaları, Uludağ'ı, İskender Kebabı, Kestane Şekeri, İnegöl Köftesi, Şeftalisi, Havlusu ile ünlüdür.

Türkiye'nin ilk zeytinyağı laboratuvarı Bursa'ya kurulmuştur.<ref>[http://www.bursahakimiyet.com.tr/haberDetay.aspx?hid=84335]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020}}</ref>

=== Sanayi ===
;Otomotiv sanayi

Bursa'da otomotiv sanayi kuruluşları, otomobil, otobüs, metro, hafif metro ve tramvay vagonları ve bunlara ilişkin yedek parçaların üretimini yapmakla birlikte, yurt içine ve yurt dışına satış yapmaktadır. [[TOFAŞ|Fiat (TOFAŞ)]], [[Togg]], [[Oyak-Renault|Renault]], [[Bosch]] fabrikaları ve bu fabrikalara parça sağlayan diğer fabrikalar sayesinde Bursa önemli bir otomotiv kentidir. Kentin göç almasındaki en büyük etkenlerin başında bu fabrikalar gelir.

;Mobilya sanayi
[[İnegöl]] ilçesinde Organize sanayi bölgesinde faaliyet göstermektedir. Ayrıca İnegöl ilçesinde yalnızca mobilya üzerine satış yapan İnegöl Mobiliyum AVM bulunmaktadır.

;Tekstil sanayi
Türkiye'deki birçok yerli tekstil markasının fabrikaları ve [[BUTTİM Plaza|Bursa Uluslararası Tekstil Ve Ticaret Merkezi]] Bursa'da bulunmaktadır. Ayrıca tekstil sanayi olarak da Türkiye'nin en gelişmiş kentlerinden biri konumundadır.

== Kültür ==
[[Dosya:Osmangazi ilçesinden Bursa'nın manzarası.jpg|küçükresim|upright=1.36|sol|Osmangazi ilçesinden Bursa'nın manzarası.]]
{{Dünya Mirasları
|İsim         = [[Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu]]
|Resim        = 
|Resimbaşlık  = 
|Ülke         = {{TUR}}
|Tür          = Kültür
|Kriter       = i, ii, iv, vi
|ID           = 1452
|Bölge        = Avrupa ve Kuzey Amerika
|Yıl          = 2014
|Tehlike      = 
|Uzatma       =
|Koordinatlar = 
}}
2000'de [[UNESCO]] tarafından [[Türkiye'deki Dünya Mirasları#Geçici Liste|Dünya Mirası Geçici Listesi]]'ne alınan <ref>{{Web kaynağı |url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/1407/ |başlık=Bursa and Cumalikizik Early Ottoman urban and rural settlements |yayımcı=UNESCO |erişimtarihi=3 Ağustos 2015 |dil=İngilizce |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140404194935/http://whc.unesco.org/en/tentativelists/1407/ |arşivtarihi=4 Nisan 2014 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu]], 2014'te ise [[Dünya Mirası]] olarak tescil edildi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://whc.unesco.org/en/list/1452 | başlık = Bursa and Cumalıkızık: the Birth of the Ottoman Empire | yayımcı = UNESCO | erişimtarihi = 3 Ağustos 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150906064407/http://whc.unesco.org/en/list/1452/ | arşivtarihi = 6 Eylül 2015 | ölüurl = hayır }}</ref>

Türkiye'nin ilk tekstil müzesi Bursa'dadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bursa.bel.tr/buyuksehir-den-turkiye-de-bir-ilk/haber/8116/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=12 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111012094354/http://www.bursa.bel.tr/buyuksehir-den-turkiye-de-bir-ilk/haber/8116/ |arşivtarihi=12 Ekim 2011 |ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bursahakimiyet.com.tr/haberDetay.aspx?hid=84321 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=12 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111112152702/http://www.bursahakimiyet.com.tr/haberDetay.aspx?hid=84321 |arşivtarihi=12 Kasım 2011 |ölüurl=evet}}</ref>

[[Uluslararası Bursa Festivali]] 1962 yılından beri, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı'nın (BKSTV) koordinasyonunda düzenleniyor. [[Bursa Bölge Senfoni Orkestrası]], temeli 1997 yılında atıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ntv.com.tr/sanat/uluslararasi-bursa-festivali-56-kez-sanatseverlerle-bulustu,RMOfaTPVwE-j6VTcAbzuOA | başlık = Uluslararası Bursa Festivali 56. kez sanatseverlerle buluştu | tarih = 29 Haziran 2017 | yayıncı = [[NTV]] | erişimtarihi = 29 Haziran 2017 | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200126013655/https://www.ntv.com.tr/sanat/uluslararasi-bursa-festivali-56-kez-sanatseverlerle-bulustu,RMOfaTPVwE-j6VTcAbzuOA | arşivtarihi = 26 Ocak 2020 | ölüurl = hayır }}</ref> [[Bursa Botanik Parkı]], 1998 yılında hizmete açılmıştır. [[Bursa Hayvanat Bahçesi]], 1998 yılında hizmete açılan Avrupa standartlarındaki hayvanat bahçesidir.

=== Sanat ===
[[Dosya:Bursa şehir logosu.png|küçükresim|Bursa'nın eski şehir logosu]]
[[Karagöz]] [[Gölge oyunu]], tarihte Bursa'nın Türk kültür yaşamına kazandırdığı en önemli etkinliklerden birisidir. Cumhuriyet tarihinin ilk modern sinema-tiyatro-konser salonları arasında yer alan [[Tayyare Kültür Merkezi]], mimar [[Arif Hikmet Koyunoğlu]]'nun projesi doğrultusunda Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu) tarafından yaptırılmış ve 1932 yılında Bursa'da hizmete açılmıştır. [[Bursa Devlet Tiyatrosu]] 1957 yılında kuruldu. [[Bursa Devlet Türk Sanat Müziği Korosu]] 1991 yılında kurulmuştur. Kültür Bakanlığı'na bağlıdır.

;Halk oyunları
[[Kılıçkalkan]], yörenin ünlü halkoyunudur. Bunun yanı sıra Uludağ yöresi [[Türkmen]] oyunları olan Güvende, Sekme, Çiftetelli, Düz Oyun, Büyük Oyun ilgi çekicidir.

=== Mutfak ===
{{ana|Bursa Mutfağı}}
* [[İskender Kebap|Bursa Kebabı (İskender Kebap]])
* [[Kestane Şekeri]]
* [[Tirilye Zeytini]]
* Gemlik Sofralık Zeytini
* [[Kemal Paşa Tatlısı]]
* Sütlü Bursa Helvası
* [[İnegöl Köfte]]
* [[Ciğer sarma|Ciğer Sarma]]
* [[Mihaliç peyniri|Mihaliç (mağlıç) peyniri]]
* [[Pideli Köfte]]
* [[Cevizli Lokum]]
* [[Ekmek kadayıfı|Kaymaklı Ekmek Kadayıfı]]
* [[Cantık]]
* [[Tahinli pide]]
*[[Muradiye Çorbası]]
[[Dosya:Bursa Manzarası.jpg|küçükresim|upright=1.14|Bursa Manzarası]]

=== Turizm ===
[[Dosya:Uludağ Kayak Merkezi- Uludag Ski Center.jpg|upright=1.14|küçükresim|sağ|Uludağ Kayak Merkezi]]
* [[Uludağ]]
* [[Gölyazı]]
* [[Mudanya]]
* [[İznik]]
* [[Cumalıkızık]]
* [[Karacabey Longoz Ormanları]]
* [[Tümbüldek Kaplıcaları]]
[[Dosya:Cumalıkızık 7120.jpg|küçükresim|upright=1.14|Cumalıkızık]]

* [[Tirilye, Mudanya|Tirilye]]
* [[Irgandı Köprüsü|Çarşılı Köprü Irgandı]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bursa.com.tr/kategori/tarih-kultur/kopruler | başlık = Köprüler ve Diğer Yapılar | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151217155001/http://www.bursa.com.tr/kategori/tarih-kultur/kopruler | arşivtarihi = 17 Aralık 2015 | erişimtarihi = 18 Şubat 2021 | ölüurl =hayır}}</ref>
* [[Uluabat Gölü]]
* [[Somuncu Baba Türbesi]]
* [[Bursa Ulu Camii|Ulu Cami]]
* [[Emir Sultan Camii]]
* [[Yeşil Türbe]]
* [[Tarihi Çınar]]
* [[Ağlayan Çınar]]
* [[Bursa Kalesi]]
* [[Oylat Mağarası|Oylat]]
* [[Keramet Su Kaplıcası]]
* [[Suuçtu Şelalesi]]

;Alışveriş merkezleri ve hipermarketler
[[Dosya:Korupark dış görünüm.jpg|küçükresim|Korupark Alışveriş Merkezi|upright=1.11]]
[[Dosya:Zafer plaza ic gorunum.jpg|küçükresim|Zafer Plaza|upright=1.11]]
* [[AS Merkez]] (Yalova Yolu Caddesi)
* [[Anatolium]] (Yalova Yolu Caddesi, Bursa Şehirlerarası Otobüs Terminali yanı)
* [[Korupark]] (Mudanya Caddesi, Emek Kavşağı)
* [[Zafer Plaza]] (Cemal Nadir Caddesi)
* [[Kent Meydanı AVM]] (Kıbrıs Şehitleri Caddesi)
* [[Carrefoursa]] AVM (İzmir Bulvarı, Orhaneli Kavşağı)
* [[Carrefoursa]] Hipermarket (x2) (Anatolium AVM - CarrefourSA AVM) 
* [[Carrefoursa]] (x3) (Kent Meydanı AVM - Nalbantoğlu - Bademli)
* [[Nilpark]] (İzmir Bulvarı, Orhaneli Kavşağı)
* [[Özdilek]] AVM (x3) (Geçit - Yalova Yolu Caddesi - İzmir Yolu Caddesi)
* [[Özdilek]] Hipermarket (x7) (Gürsu-Kaplıkaya - Ataevler - İnegöl - Gemlik - Özlüce - Mudanya)
* [[Koçtaş]] (x3) (Korupark AVM (Korupark'taki Fix denilen bir küçük mağazaları) - Yalova Yolu Caddesi - CarrefourSA AVM)
* Metro (x2) (Yalova Yolu Caddesi - İzmir Bulvarı)
* [[Meridyen Avm]](Unlu Cadde - Heykel)
* [[İnegöl AVM]] (İnegöl Şehirlerarası Otobüs Terminali yanı)
* 5M Migros (İnegöl - Korupark AVM). 
* [[Migros (Türkiye)|Migros]] (x14) (Küçükkumla - Mudanya - Mudanya Sahili - Ertuğrul - Nilüfer - Beşevler - Bursa Modern - Bademli - Altıparmak - As Merkez - Zafer Plaza - Kükürtlü - İnegöl AVM - Mustafakemalpaşa)
* [[IKEA]] (Yalova Yolu Caddesi, Bursa Şehirlerarası Otobüs Terminali yanı)
* Sur Yapı Marka AVM ([[Carrefoursa]] AVM arkası)
* Downtown Yaşam ve Eğlence Merkezi (Fuat Kuşçuoğlu Caddesi, Yunuseli Havalimanı yanı)

;Büyük parklar
<gallery>
Dosya:Azerbaycan dostluk parki.jpg|Azerbaycan - Türkiye Kardeşlik ve Soydaşlık Parkı
Dosya:Fiskiye.jpg|Reşat Oyal Kültür Parkı
Dosya:Bursa Botanik Parkı2.JPG|Bursa Botanik Parkı
Dosya:Bursa Botanik Parkı1.JPG|Bursa Botanik Parkı
</gallery>
*'''Bursa'daki büyük parklardan bazıları;'''
* [[Reşat Oyal Kültür Parkı]] 1955'te açılan bünyesinde çay bahçeleri, lokantalar, açık hava tiyatrosu bulunur.
* [[Uludağ Milli Parkı]] Dünyaca ünlü Türkiye'nin en önemli kayak merkezidir.
* [[Merinos Parkı]] İçerisinde nikâh salonu, konservatuvar, kültür merkezide barındıran büyük bir parktır.
* [[Teoman Özalp Parkı]] Hamitler Mahallesi'nde yer alan, içinde Hamitler Sosyal Yaşam Merkezi bulunan büyük bir parktır.
* [[Azerbaycan- Türkiye Kardeşlik Parkı]] Azerbaycan ile olan bağları güçlendirmek amacıyla yapılmış güzel bir parktır.
* [[Bursa Atatürk Kent Ormanı]] Bursa halkının hafta sonlarında soluk aldığı Bursa'nın inci tanesi kent ormanıdır.
* [[Hüdavendigar Kent Parkı]] 500 bin metrekare alana sahip olan Hüdavendigar Kent Parkı Bursa'nın en büyük parkıdır. İçerisinde spor etkinlik alanları, büfe, kafe, lokanta, restoran, yönetim birimleri ve çevre birimlerini barındırmaktadır.
* [[Bursa Hayvanat Bahçesi]] Avrupa Standartlarında bir hayvanat bahçesidir.
* [[Bursa Botanik Parkı]] Binlerce çeşit bitki ve ağacın bulunduğu Avrupa standartlarında büyük bir park.
* [[Bursa Millet Bahçesi]], [[Bursa Atatürk Stadyumu|Atatürk Stadı]] yerine inşa edilmiş park.
* [[Mihraplı Park]] İçerisinde Şehitlik bulunan büyük bir parktır.
* [[Minia Yıldırım]] Yıldırım ilçesindeki tarihi yerlerin küçültülmüş maketlerinin bulunduğu parktır.
* [[Kaplıkaya Cazibe Merkezi]] İçerisinde akvaryumların, balık tutma göletlerinin, yürüyüş yollarının, tenis kortlarının, kaykay pistinin bulunduğu dev parktır.
*[[İnegöl Hikmet Şahin Kültür Parkı]] İçinde Büyük Suni Göl, Yeşillik alanlar, koşu ve yürüyüş parkurları, Nikâh Dairesi, Büyük Meydan, Açık Hava Konser ve Gösteri Alanı, Çocuk Trafik Eğitim Merkezi, Spor Merkezi, Amfitiyatro, Kafeler ve Restoranlar, LunaPark ve Mobilya Fuar Alanınında olduğu Bursa ilindeki önemli parklardan biridir, İnegöl ilçesinde bulunmaktadır.
*[[İnegöl Botanik Parkı]] (Sanayi Parkı) İnegöl Sanayi Semtinde bulunan yürüyüş, koşu ve gezi parkurlarının da bulunduğu Süs Havuzu ve Kameriyeleriyle İnegöl'de bulunan önemli parklardandır.
*[[İnegöl Kuğulu Parkı]] İnegöl semtinde bulunan tarihi havuzu ve kuğularıyla ünlü park.
*[[İnegöl Şehir Parkı]] Bursa-Ankara Yolu üzerinde bulunan yürüyüş, gezi ve ailece oturulabilecek Bursa'da bulunan yeşil parklardan biridir.

;Doğal mekânlar
[[Dosya:Uludağ Milli Park Giriş2.JPG|küçükresim|upright=1.11|Uludağ Milli Parkı]]
[[Dosya:View of Bursa from the hills of Mount Uludag.jpg|küçükresim|upright=1.14|Bursa turizmine büyük katkı sağlayan [[Uludağ]]'dan görünüm.]]
{|
|valign="top"|
* [[Aras Şelalesi]]
* [[Suuçtu Şelalesi]]
* [[Saitabad Şelalesi]]
* [[Ayvaini Mağarası]] 
* [[Görecik Yaylası]]
* [[Kocayayla]] 
* [[Sadağ Kanyonu]]
|valign="top"|
* [[Sansarak Kanyonu]] 
* [[Cumalıkızık]]
* [[Gölyazı]]
* [[Uludağ Milli Parkı]] 
* [[İznik Gölü]]
* [[Misi]]
* [[Aliç Yaylası]]
* [[Ilıca]]
* Karacabey Longoz [[Ormanları]]
|}

;Kale ve surlar
[[Dosya:Bursa Kalesi.JPG|küçükresim|upright=1.16|Bursa Kalesi]]
{|
|valign="top"|
* [[Bursa Kalesi]] 
* [[İznik Kalesi]] 
* [[Kestel Kalesi]]
|valign="top"|
* [[Kite Kalesi]]
* [[Ulubat Kalesi]]
* [[Yer Kapı]]
|valign="top"|
* [[Pınarbaşı Kapısı]]
* [[Zindan Kapı]]
* [[Kaplıcalar Kapısı]]
|valign="top"|
* [[İstanbul Kapısı]] 
* [[Lefke Kapısı]]
* [[Yenişehir Kapısı]]
|valign="top"|
* [[Gazi Akdemir Hisarı]]
* [[Balabanbey Hisarı]]
|}

;Tekkeler
{|
|valign="top"|
* Karabaş-i Veli Tekkesi Kültür Merkezi
* Hacı İbrahim Tekkesi
|}

;Camiler
[[Dosya:71 Bursa la Grande Moschea.jpg|Bursa Ulu Camii|küçükresim|upright=1.25]]
{|
|valign="top"|
*[[Bursa Muradiye Camii|II. Murat Cami]]
* Abdal Murat Cami
* Abdal Cami
* Ahmet Dai Cami
* Ahmet Paşa Fenari Cami
* Alaaddin Cami
* Ali Paşa Cami 
* Altıparmak Cami 
* Araplar Cami 
* Armutlu Cami
* Ayaz Köyü Cami
* Aynalı Cami 
* Akşemsettin Camii 
* Baba Sultan Cami
* Baruthane Cami
* Başçı İbrahim Cami 
* Beyazıt Paşa Cami 
* Bedrettin (Hafsa Sultan) Cami
* Beşikçiler Cami 
* Bilal-i Habeşi Cami
* Cuma Cami 
* Cumalıkızık Cami 
* Çardak Cami 
* Çamaşırlık Cami 
|valign="top"|
* Taya Kadın Cami 
* Demirtaşpaşa (Timurtaşpaşa) Cami
* Duhtter-i Şerif (Fışkırık) Cami
* Duran Cami
* Ebu İshak Cami 
* Edebali Cami 
*[[Emir Sultan Camii|Emir Sultan Cami]]
* Ertuğrul Cami 
* Eski Cami
* Ehli-Beyt Cami
* Gazi Orhan Cami
* Hacılar Cami 
* Hamzabey Cami 
* Hüdavendigar Cami
* Hürriyet Merkez Cami
* Hacı Ömer Raca Cami
* İbni Bezzaz Cami 
* İbrahim Paşa Cami 
* İmam-ı Azam Cami
* İshakpaşa Cami 
* İvaz Paşa Cami 
* Karaçelebi
* Kasım Efendi Cami 
* Kavaklı Cami
|valign="top"|
* Kiremitçi Cami 
* Kurşunlu Cami
* Lazlar Cami
* Maksem Cami
* Malhatun Cami
* Merkez Cami
* Meşeli Cami
* Mevlana Cami
* Mollaarap Cami
* Molla Fenari Cami 
* Musababa Cami
* Malhatun Cami
* Namazgah Cami 
* Orhangazi Vakfı Cami
* Örnekköy Cami
* Piremir Camii
* Sani Konukoğlu Cami
* Selimiye Cami
* Selimzade Cami
* Sıracevizler Cami
|valign="top"|
* Sinanbey Cami
* Sinandede Cami
* Soğukkuyu Cami
* Somuncu Baba Cami 
* Şahadet Cami
* Şekerhoca Cami
* Şerefüddin Paşa Cami
* Şeyh Müftü Cami 
* Şible Cami 
* Tuzpazarı Cami  
* [[Bursa Ulu Camii|Ulu Cami]] 
* Ulu Kubbeli Cami
* Üç Kuzular Cami 
* Üftade Cami 
* Zeynel Abidin Cami
* [[Veled-i Yaniç Cami]]
* Yerkapı (Bab-i Zemin) Cami 
* Yeşil Cami
* Yeşilyayla Cami
* Yıldırım Cami 
* Yiğit Cedid Cami
* Yiğit Köhne Cami 
* Zeyniler Cami
* Yunus Emre Cami
|}

;Mescitler
{|
|valign="top"|
* Acem Reis (Arap Dede) Mescidi 
* Akbıyık (Veled-i Harir) Mescidi 
* Alacahırka Mescidi 
* Alanyeri (İsmail Hakki) Mescidi 
* Azeb Bey Mescidi 
* Çakırağa (Mecnun Dede) MescidiÇukur Mahalle Mescidi 
* Davut Paşa Mescidi 
* Mina Mescidi
* Ebu İshak Mescidi 
* Güngörmez Mescidi 
* Hacı Sevinç Mescidi 
|valign="top"|
* Hacı Seyfettin Mescidi 
* İmaret-i İsabey Mescidi 
* Reyhan Mescidi 
* Selçuk Hatun Mescidi 
* Tahtalı Mescid
* Yeni Kaplıca Mescidi 
|}

;Türbeler
{|
|valign="top"| 
* [[Abdal Mehmet Türbesi]] 
* Abdüllatif Kutsi (Zeyniler) Türbesi 
* Ahmed Paşa Türbesi 
* Akbıyık Türbesi 
* Azeb Bey Türbesi 
* Cem Sultan Türbesi 
* Çobanbey Türbesi 
* Devlet Hatun Türbesi 
* Ebu İshak Kazeruni Türbesi
* Emir Sultan Türbesi 
 |valign="top"|
* Eskici Mehmet Dede Türbesi
* Gazi Timurtaş Türbesi 
* Hamit Dede Türbesi
* Hamzabey Türbesi 
* Hatuni İhsa Sultan Türbesi
* Hatice Sultan Türbesi 
* Hatuniye Türbesi 
* Havlucu Ahmet Efendi Türbesi
* İsmail Hakkı Bursevi Türbesi
* Kara Mustafa Paşa Türbesi 
* Mükrime Hatun Türbesi 
|valign="top"|  
* Okçu Baba Türbesi 
* Umur Bey Türbesi 
* Orhan Gazi Türbesi 
* Osmangazi Türbesi
* Süleyman Çelebi Türbesi 
* Şahin Baba Türbesi
* Şehzade Mahmut Türbesi  
* Şehzade Mustafa Türbesi
|valign="top"|
* Şehzade Mustafa Türbesi 
* Şirin Hatun Türbesi 
* Üç Kuzular Türbesi 
* Yeşil Türbe
* Yıldırım Bayezid Türbesi
* Somuncu Baba Türbesi
* Tezveren Türbesi
* Üftade Hazretleri Türbesi
* Babasultan Türbesi
|}

;Medreseler
{|
|valign="top"| 
* Lala Şahin Paşa Medresesi 
* Muradiye Medresesi 
|valign="top"|
* Gökdere Medresesi 
* Molla Yegan Medresesi 
|valign="top"| 
* Vaiziye (Mahkeme) Medresesi 
* Yeşil (Sultan) Medresesi
|valign="top"|
* Şair Ahmet Paşa Medresesi
* Eynebey Medresesi
|}

;Kiliseler
{|
|valign="top"|
* Çamlıca Köyü Kilisesi
* Çatalağıl Kilisesi
* Eski Karaağaç Köyü Kilisesi
* Fransız Kilisesi 
* Ermeni Kilisesi 
* Georgios Gürcü Kilisesi  
|valign="top"|
* Harmanlı Köyü Kilisesi 
* Dereköy Kilisesi  
* Hagios Taxiarchoi Kilisesi 
* Theotokos manastır Kilisesi 
* Karakoca Köyü Kilisesi 
|valign="top"|
* Koimesis Tes Theotokos Kilisesi
* H.Konstantinos Kilisesi 
* Michael Taxiarches Kilisesi  
* Theodoros Kilisesi 
|valign="top"|
* Ayasofya Kilisesi 
* Derecik Bazilikası 
* H.Apostoloi Kilisesi 
* Gürle Köyü Kilisesi
|}

;Müzeler
{|
|valign="top"|
* [[Bursa Kent Müzesi]]
* [[Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi]]
* [[Hünkar Köşkü Müzesi]]
* [[Uluumay Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Müzesi]]
* [[Bursa Arkeoloji Müzesi]]
* [[Bursa Ormancılık Müzesi]]
* [[Bursa Tekstil Müzesi]]
* [[Osmanlı Evi Müzesi]]
|valign="top"|
* [[Bursa Atatürk Müzesi|Atatürk Evi Müzesi]]
* [[Hüsnü Züber Evi]]
* [[Yeşil İslam Eserleri Müzesi]]
* [[Bursa Enerji Müzesi]]
* [[Bursa Kılıç Kalkan Evi Müzesi]]
* [[Bursa Göç Tarihi Müzesi]]
* [[Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi]]
|}

== Spor ==
{{Ana|Bursa'da spor}}
;Futbol
[[Bursaspor (futbol takımı)|Bursaspor]] [[2009-10 Süper Lig|2009-10]] sezonunda [[Süper Lig]] şampiyonu olmuştur. Süper Lig tarihinde şampiyon olan 5. takımdır. Anadolu kulüpleri içinde [[Trabzonspor (futbol takımı)|Trabzonspor]]'dan sonra şampiyon olmuş tek futbol kulübüdür. Bursaspor'un müzesinde çeşitli kupaların yanı sıra bir adet [[Türkiye Kupası]] da vardır. Ayrıca [[UEFA Şampiyonlar Ligi]]nde gruplara kalan ilk Anadolu kulübüdür. Kulübün [[Teksas (taraftar grubu)|Teksas]] adıyla Türkiye çapında tanınan taraftar grubu vardır.

2018-19 sezonu sonunda, [[Bursaspor (futbol takımı)|Bursaspor]] Süper Lig'den 1. Lig'e düşmüştür. [[İnegölspor]] 2. Lig'de, [[Karacabey Belediyespor|Karacabey Birlikspor]] 3. Lig'de yer almıştır. [[Bölgesel Amatör Lig|BAL]]'daki 5 takımından ikisi küme düşmüştür.

[[Türkiye Kupası]]'nda 3 lig takımı katıldıkları turlarda elenmişlerdir.

'''Basketbol'''

[[Tofaş (basketbol takımı)|Tofaş]] [[1998-99 Türkiye Basketbol Ligi|1998-99]] ve [[1999-2000 Türkiye Basketbol Ligi|1999-2000]] sezonlarında [[Basketbol Süper Ligi|Türkiye Basketbol Ligi]] şampiyonu olmuştur.

2017-2018 sezonunda Avrupa kupalarına basketbol erkekler ''[[EuroCup]]'''da ''[[Tofaş (basketbol takımı)|Tofaş]]'' grup beşincisi olarak elenmiştir.

Bursaspor Erkek basketbol takımı 2022 yılında EuroCup'da Finale çıkma başarısı göstermiş ve sezonu 2.olarak tamamlamıştır

2018-19 sezonu sonunda [[Tofaş (basketbol takımı)|Tofaş]], play-off maçları yarı finalinde elenerek lig üçüncüsü olmuştur. [[Bursaspor (basketbol takımı)|Bursaspor]] Erkek basketbol takımı ligi şampiyon bitirerek süper lige çıkmıştır. [[Bursa Büyükşehir Belediyespor|Bursa BŞB]] (1. lig K.) ve [[Final GSK|Final Gençlik]] (1. lig E.) liglerinde kalmıştır. 2. ligde 1, EBBL'de 2 takımı yer almıştır.

[[Federasyon Kupası (Türkiye, basketbol)|Federasyon]] kupasında [[Bursaspor (basketbol takımı)|Bursaspor]], kupa ikincisi olmuştur. [[Tofaş (basketbol takımı)|Tofaş]], [[2018-19 EuroCup|EuroCup]]'da başarılı olamamıştır.

;Voleybol
[[Sultanlar Ligi|Bayanlar Voleybol 1. Ligi]]<nowiki>nde</nowiki> [[Nilüfer Belediyespor (kadın voleybol takımı)|Nilüfer Belediyesi]] mücadele vermektedir. Bu alanda [[Bursa Büyükşehir Belediyespor (kadın voleybol takımı)]] [[Avrupa Bayanlar CEV Challenge Kupası|Cev Challenge Kupası]]nı alarak Avrupa Şampiyonu olmuştur.

2017-2018 sezonunda ''Challenge Cup'''da ''[[Bursa Büyükşehir Belediyespor]]'', geçen yıl şampiyon olduğu kupada bu yıl 2. olmuştur.

2018-2019 sezonu sonunda  [[Nilüfer Belediyespor|Nilüfer Belediye]] ve [[İnegöl Belediyespor]] süper liglerde yer almışlardır. Erkekler 1. liginde yer alan  [[Bursa Büyükşehir Belediyespor|Bursa BŞB]], süper lige yükselmiştir. 2. liglerdeki 5 takımından [[İnegöl Belediyespor]] (E) 2. takımı 1. lige, Bölgesel ligden  [[Nilüfer Belediyespor|Nilüfer Belediye]] (K) 2. takımı 2. lige çıkmıştır.

[[Kupa Voley (kadınlar)|Kupa Voley Kadınlar]]'da [[Nilüfer Belediyespor|Nilüfer Belediye]] çeyrek finalde elenmiştir.&nbsp; &nbsp;

;Hentbol

2018-2019 sezonunda hentbol süper liglerinde erkeklerde [[Nilüfer Belediyespor]], kadınlarda [[Osmangazi Belediyespor]] yer almıştır. 2. lig kadınlarda Mudanya Belediye SK ligi tamamlamıştır.

'''Önemli spor tesisleri:'''

[[Yüzüncü Yıl Atatürk Stadyumu|Bursa Büyükşehir Belediye Stadı]] (43.331), [[Tofaş Spor Salonu]] (7.500), [[Cengiz Göllü Spor Salonu]] (5.000), [[Atıcılar Kapalı Yüzme Havuzu]]-olimpik (2.500), [[Bursa Osmangazi Hipodromu]] (2.690) ve [[Uludağ Kayak Merkezi]]'dir.

== Eğitim ==
Eğitim ve öğretim açısından Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri olan Bursa'da 749 tanesi devlet, 601 tanesi özel olmak üzere toplamda 1350 tane okul bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://bursa.meb.gov.tr/teba/home/OkulTanitim|başlık=Bursa Devlet Okulları Listesi|erişimtarihi=26 Haziran 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240703194338/https://bursa.meb.gov.tr/teba/home/OkulTanitim|arşivtarihi=3 Temmuz 2024|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://mekteplist.com/bursa-ozel-okullari|başlık=Bursa Özel Okullar Listesi|erişimtarihi=26 Haziran 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240626215433/https://mekteplist.com/bursa-ozel-okullari|arşivtarihi=26 Haziran 2024|ölüurl=hayır}}</ref> [[Bursa Uludağ Üniversitesi]], [[Bursa Teknik Üniversitesi]] ve [[Mudanya Üniversitesi]] bu şehirde bulunmaktadır.

== Kardeş kentler ==
*{{bayraksimge|Bulgaria
}} [[Kırcaali]], [[Bulgaristan]]
* {{bayraksimge|Türkiye}} '''[[Ankara]]''', [[Türkiye]]
* {{bayraksimge|Türkiye}} '''[[Erzurum]]''', [[Türkiye]]
* {{bayraksimge|Türkiye}} '''[[Denizli]]''', [[Türkiye]]
* {{bayraksimge|Özbekistan}}'''[[Fergana]]''',[[Özbekistan]]
* {{bayraksimge|Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti}} [[Lefkoşa]], [[KKTC]]
* {{Bayraksimge|Kuzey Makedonya}} [[Üsküp]], [[Kuzey Makedonya|Makedonya]]
* {{Bayraksimge|Arnavutluk}} [[Tiran, Arnavutluk|Tiran]], [[Arnavutluk]]
* {{Bayraksimge|Bulgaristan}} [[Sofya]], [[Bulgaristan]]
* {{Bayraksimge|Almanya}} [[Kulmbach]], [[Almanya]]
* {{Bayraksimge|Almanya}} [[Darmstadt]], [[Almanya]]
* {{Bayraksimge|Çin}} [[Anshan]], [[Çin]]
* {{bayraksimge|Türkiye}} '''[[İstanbul]]''', [[Türkiye]]
* {{Bayraksimge|Finlandiya}} [[Oulu]], [[Finlandiya]]
* {{bayraksimge|Türkiye}} [[Van]], [[Türkiye]]''
* {{Bayraksimge|Bulgaristan}} [[Plevne]], [[Bulgaristan]]
* {{Bayraksimge|Ukrayna}} [[Vinnitsa]], [[Ukrayna]]
* {{Bayraksimge|Azerbaycan}} [[Gence]], [[Azerbaycan]]
* {{bayraksimge|Pakistan}} [[Multan]], [[Pakistan]]
* {{Bayraksimge|Slovakya}} [[Kosice]], [[Slovakya]]
* {{bayraksimge|Moldova}} [[Çadır Lunga]], [[Moldova]]
*{{kardeş şehir|Kars|Türkiye}}<ref>{{Web kaynağı | url = http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:7lbMb0FIO_UJ:www.kars.bel.tr/faaliyet/karsfaaliyet.doc | başlık = Kars Belediyesi bu güne kadar yaptığı çalışmaları web sitesinde açıklandı | erişimtarihi = 29 Haziran 2012 | yayımcı = Kars Belediyesi | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Mayıs 2022 }}</ref>

== Galeri ==
<gallery>
Dosya:Bursa 7018.jpg|Zafer Plaza Alışveriş Merkezi
Dosya:Bursa 7149.jpg|Kent Meydanı Alışveriş Merkezi
Dosya:Bursa Turkey 2013 1.jpg|Saltanat Kapısı, Tophane
Dosya:Bursa Kalesi.JPG|Saltanat Kapısı, Tophane
Dosya:Korupark dış görünüm.jpg|Korupark Alışveriş Merkezi
Dosya:Zafer Plaza.jpg|Zafer Plaza Alışveriş Merkezi
Dosya:Bursa Botanik Parkı2.JPG|Botanik Park Bursa
Dosya:Bursa Botanik Parkı1.JPG|Botanik Park Bursa
Dosya:Bursa.JPG|Nilüfer İlçesinin Uzaktan Görüntüsü
Dosya:TophaneSaat.JPG|Saat Kulesi, Tophane
Dosya:Sultanategate.jpg|Saltanat Kapısı, Tophane
</gallery>

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
{{Kardeş proje bağlantıları|s=Kategori:Bursa|commons=Category:Bursa}}
* [http://www.bursa.bel.tr/ Bursa Büyükşehir Belediyesi]
* [https://web.archive.org/web/20110417071613/http://www.bursa.bel.tr/panorama/index.html Sanal sunum]
* [https://archives.saltresearch.org/simple-search?location=&query=bursa Eski Fotoğraflar - SALT Araştırma Merkezi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20201101011302/https://archives.saltresearch.org/simple-search?location=&query=bursa |tarih=1 Kasım 2020 }} (Yüksek Çözünürlük, Açık Erişim, İndirilebilir - ↓)

{{Türkiye'deki Dünya Mirasları}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Bursa| ]]
[[Kategori:Türkiye'deki şehirler]]