Beliğ Hamdi
| Beliğ Hamdi | |
|---|---|
 Beliğ Hamdi, 1970 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 7 Ekim 1931 Şubra, Kahire, Mısır |
| Ölüm | 12 Eylül 1993 (61 yaşında) Kahire, Mısır |
| Başladığı yer | Şubra, Kahire, Mısır |
| Meslekler | Şarkıcı, Söz yazarı, Bestekâr |
| Çalgılar | ud |
| Eş | Warda |
Beliğ Hamdi (Mısır Arapçası ile [بليغ حمدي]; 7 Ekim 1931; Şubra, Kahire, Mısır; 12 Eylül 1993, Kahire, Mısır), özellikle 1960'larda ve 1970'lerde birçok Arap şarkıcı için birçok hit şarkı yaratan ve besteleyen Mısırlı bir şarkıcı, söz yazarı ve besteciydi. Warda'nın en ünlü şarkılarını besteledi ve ikili uzun bir süre evli kaldı.
Erken yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Beliğ Hamdi, 7 Ekim 1931'de Kahire'nin Shubra semtinde doğdu. Babası Kral Fuad Üniversitesinde (şimdiki adıyla Kahire Üniversitesi) fizik profesörüydü. Dokuz yaşında keman çalmayı, iki üç yıl sonra da ud çalmayı öğrendi. Çocukluk ve gençlik yıllarında çeşitli öğretmenlerden müzik dersleri aldı. 1954 yılında 22 yaşındayken profesyonel müzisyen oldu. Bundan hemen önce hukuk öğrencisiydi ve hukuk diploması için eğitimini tamamlamamayı tercih etti.
Müzisyenlik kariyerine şarkıcı olarak başladı. Ancak çok geçmeden besteciliğe yöneldi ve besteleri 1950'lerin ortalarında büyük kabul gördü. 1950'lerin sonlarında, o zamanın ünlü Ümmü Gülsüm "Hob Eih" adlı bestesini seslendirdi ve bu bir hit oldu. Beliğ Hamdi'nin ilk dönem kompozisyon başarılarından bazıları Faydah Kamel'in söylediği "Why No", Feyza Ahmed'in seslendirdiği "Ma Tehbneesh Be El Shakl Da (Beni Böyle Sevme)" adlı şarkısı ve Abdülhalim Hafız'ın "Tkhounoh ([How Do You])" adlı şarkısıdır. Sonraki yirmi yıl boyunca sadece Mısır'da değil, tüm bölgede açık ara en popüler, başarılı ve üretken bestecilerden biri oldu. Şöhreti ve mirası, memleketi Mısır'da bugüne kadar çok güçlü kalmıştır.
Mısır Halk İlhamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Beliğ Hamdi, şarkılarını bestelerken Mısır halk ezgileri ve ritimlerindeki müzikal fikir ve estetikten yararlandığını sık sık dile getirir. Ayrıca zamanının çağdaş müziğinde dolaşan fikirlerden de yararlandı. Yaylı çalgılar orkestrasının yoğun kullanımından dolayı sesi klasik bir tada sahiptir. Ancak birçok şarkıda tellerle uyumlu veya tellerle dönüşümlü olarak elektronik klavye ve gitarlardan da yararlandı.
En iyi eserleri, şarkıcılarıın adı altında kayıt olarak yayınlanıyor. Bu iarkıcılar arasında Ümmü Gülsüm, Abdülhalim Hâfız, Şadiye, Leyla Murad, Najat Al Saghira'dır.,[1] Fayza Ahmed, Warda (on yıldır evli olduğu), Sabah ve diğer şarkıcılar yer alıyor. Ödüllü film de dahil olmak üzere uzun metrajlı filmlerin müziklerine yaptığı değerli katkılarla birlikte; CIFF'in En İyi Yüz Mısır Filmi listesinde A Taste of Fear (1969) yer aldı.[2]
Bestelediği şarkılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Khosara Khosara, Mamoun Shanawi tarafından sözler yazıldı. (1957)
- Hob Ayeh, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı.(1960)
- Ansak Ya Salam, Mamoun Shanawi tarafından sözler yazıldı. (1961)
- Zalamna El Hob, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı. (1961)
- Syret El Hob of words, Morsy Gameel Aziz tarafından sözler yazıldı. (1964)
- Kol Lilah We Kol Youm, Mamoun Shanawi tarafından sözler yazıldı. (1964)
- Rise people and the spirit and conscience, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı. (1962)
- the transfer of the Nile, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı. (1962)
- Bied Anak, Mamoun Shanawi tarafından sözler yazıldı. (1965)
- Ena Fedayeen, Abdülfettah Mustafa tarafından sözler yazıldı. (1967)
- Ana we Enta zalamna el Hobb, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı.
- Fat El Me'ad, Morsy Gameel Aziz tarafından sözler yazıldı.(1967)
- Alf Leilah Wa Leilah, Morsy Gameel Aziz tarafından sözler yazıldı. (1969)
- El Hob Kolloh, Ahmed Şefik Kamil tarafından sözler yazıldı. (1970)
- Hakam Alina El Howa, Muhammed Abdülvahab tarafından sözler yazıldı. (1973)
Altmışlı yılların sonundan ve hatta yetmişli yılların ortalarından bu yana en iyi müziklerden bazılarını Abdülhalim Hafız'a sundu. Bunlar: (Gana El Howa/ El Toba / Mououd / Sawah / Tkhounoh / Habibaty Man Takon / Maddah El Kamar / Zay El Howa / Hawel Teftikerni / Ay demat Hozn / Ada El Nahar / Fedai / Ash Elly Kal).
Ghent (Khaleek Hena / Low Salok / Black Eyes / Mali / Dandanah / Ashtrony / Hekaity ma el zaman) dahil olmak üzere şarkıcı Varda el-Cezayiriye'ye sunuldu.
Beliğ Hamdi, müzikal tiyatronun gelişmesine ve yeniden canlanmasına şu ya da bu şekilde katkıda bulundu: Eserlerin çoğunu sağladı: "Mısırlı Gelin" opereti ve "Tmarahnp", "Yassin, ''I have" opereti ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç şarkı yazdı: (Love that was - Mayada Al Henawy'den I Bahqk) ve "Bawadaak", özellikle Arap ülkelerinden birçok şarkıcı ve şarkıcıyı keşfederek tanımlandığı gibi yükseldi.
Hamdi'nin, Abdül Rahman el-Abnudi ve Muhammed Rüşdi ile altmışlı yılların başlarında, belirli sayıda şarkıyı bir arada sunarak her türlü Mısır folklorunu tanıttığı anlamlı işbirliği (Adaweya / Baladiat / Wasai Llnoor), ayrıca Muhammed Rüşdi'ye diğerlerini de (METI Ashofak) sağladı. /Ala el Ramla / Moghram Sabiah/ Tayer Ya-hwa).
Afaf Radi'nin kaşifiydi.
Mısır'a olan sevgisi ve şarkıları için en sık bestelenen bestecilerden biriydi, hatta bazılarını bizzat kendisi söylemişti (Uday El Nahar / El Bondokia Atkelmt / Law Aadit / Abarna El Hazimah / Fedai / Besm El Lah / Ya Habibty Ya) Masr / Ash Elly Kal).
Film müzikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Pek çok film, oyun ve televizyon dizileri için müzik üretti ve radyoda yer aldı.
- A Taste of Fear
- Sons of Silence
- Roadless Traveller
- Old Time
- Ah Ya Leil Ya Zaman
- City Lights
Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mouths and Rabbits
- RIA and Sekina
- Almedk Alley
- Halawani Gate
Jay-Z'nin Khosara Khosara'yı izinsiz kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Beliğ Hamdi'nin varisi, Jay-Z'nin 2000'deki hiti Big Pimpin'de Khosara Khosara'nın [3] melodisini kullandığını iddia etti. 30 Mart 2015'te Kaliforniya'daki bir yargıç konuyu duruşmaya çıkardı.[4] 21 Ekim 2015'te ABD bölge yargıcı Christina Snyder, Jay Z ve yapımcısı Timbaland aleyhindeki davayı jüriye gitmeden önce aniden reddetti ve Mısırlı bir bestecinin varisinin telif hakkı ihlali iddiasında bulunma hakkına sahip olmadığına karar verdi.[5]
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Uzun süredir karaciğer hastalığıyla mücadele eden Hamdi, 12 Eylül 1993'te 62 yaşında hayatını kaybetti. Al-Ahram, ertesi sabah "Müzik Kralı öldü" diyerek yasını tuttu. Adına hatıra parası basacaktı ama şu ana kadar olmadı. Hamdi, Arap müziğini ve yeni nesil gençleri üreten en iyi kişilerden olduğundan, yaşamı boyunca veya ölümünden sonra aynı ödülleri aldı. Şarkılarını sürekli duyanların, onları besteleyen dahi bu besteciden haberi yoktu.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Najat Al Saghira kimdir?". najatalsaghira. 19 Haziran 2015. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015.
- ^ Cast: Movie - Shey Min Al-Khouf - 1969 (İngilizce), 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Mayıs 2022
- ^ Loss loss - Abdülhalim Hafız filmi - YouTube. 14 Kasım 2013. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ "JAY-Z - Big Pimpin' ft. UGK". 9 Kasım 2010. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ Rory Carroll. "Jay Z, Big Pimpin' Mısır şarkı örneği nedeniyle telif hakkı ihlali davasını kazandı". the Guardian. 6 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024.