Beş Aile
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Eylül 2007) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Beş Aile, 1930'lardan günümüze New York'ta örgütlü suçu işleyen en büyük beş İtalyan-Amerikan mafya örgütlenmeleridir.
Aileler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lucchese
- Genovese
- Gambino
- Colombo
- Bonanno
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Beş Aileye Giden Yol
[değiştir | kaynağı değiştir]1920'lerde ABD'deki Mafya operasyonları, çoğunluğu Sicilya ve Güney İtalya'nın Calabria ve Campania bölgelerinden gelen gangsterlerden oluşan Giuseppe "Joe The Boss" Masseria tarafından kontrol ediliyordu. Masseria'nın grubunda Charles "Lucky" Luciano, Albert "Mad Hatter" Anastasia, Vito Genovese, Alfred Mineo, Willie Moretti, Joe Adonis ve Frank Costello yer alıyordu. Ancak, güçlü Sicilyalı mafya babası Don Vito Cascio Ferro, Mafya operasyonlarının kontrolünü ele geçirmeye karar verdi.[1]
Castellammare del Golfo'daki üssünden Salvatore Maranzano'yu kontrolü ele geçirmesi için gönderdi. ABD'deki Castellammarese fraksiyonunda Joseph "Joe Bananas" Bonanno, Stefano "The Undertaker" Magaddino, Joseph Profaci ve Joe Aiello yer alıyordu. İki fraksiyonun Mafya liderliği için çatışacağı giderek daha belirgin hale geldikçe, her biri kendilerini destekleyecek daha fazla takipçi toplamaya çalıştı.[2]
Castellammarese Savaşı, Masseria ve Maranzano güçleri arasındaydı. Ancak, altta yatan bir nesiller arası çatışma da mevcuttu. Bir tarafta, uzun bıyıkları ve İtalyan olmayanlarla iş yapmayı reddetmeleri nedeniyle "Bıyıklı Petes" olarak bilinen eski muhafazakâr Sicilya liderliği vardı. Diğer tarafta ise daha ileri görüşlü, İtalyan olmayanlarla iş yapmaya istekli, daha genç ve daha çeşitli bir İtalyan grubu olan "Genç Türkler" yer alıyordu. Bu yaklaşım, takipçilerinin Masseria'nın modern zamanlarda Mafya'yı refaha kavuşturma yeteneğine sahip olup olmadığını sorgulamasına neden oldu. Luciano liderliğindeki bu grubun amacı, savaşı mümkün olan en kısa sürede bitirerek işlerini sürdürmekti. Luciano'nun hedefi, mafyayı modernize etmek ve gereksiz geleneksel normları ortadan kaldırmaktı. Bu vizyon, Masseria'nın geleneksel liderliğinin yetersizliklerini gören takipçileri çekmesini sağladı. Bu nedenle, her iki grup da değişkendi; birçok mafya üyesi savaş sırasında taraf değiştiriyor veya kendi müttefiklerini öldürüyordu. Maranzano ve Masseria grupları arasındaki gerginlikler 1928'e kadar uzanıyordu; bir taraf sık sık diğerinin alkol kamyonlarını kaçırıyordu (o dönemde Amerika Birleşik Devletleri'nde alkol üretimi Yasağı nedeniyle yasadışıydı).[3]
Luciano, 1931'in başlarında Masseria'yı ortadan kaldırma kararı aldı. Savaş Masseria için kötü gidiyordu ve Luciano taraf değiştirmek için bir fırsat gördü. Maranzano ile gizli bir anlaşma yaparak, Masseria'nın işlerini almak ve Maranzano'nun ikinci komutanı olmak karşılığında Masseria'nın ölümünü planlamayı kabul etti. Joe Adonis, Masseria grubuna katılmıştı ve Masseria, Luciano'nun ihanetini duyduğunda Adonis'e Luciano'yu öldürmesi için yaklaştı. Ancak Adonis, Luciano'yu cinayet planı konusunda uyardı. 15 Nisan 1931'de Masseria, Brooklyn'deki Coney Island'da bulunan Nuova Villa Tammaro adlı restoranda öldürüldü. Luciano'nun tuvalete gitmek için izin istediği iddia edilirken, silahlı kişilerin Anastasia, Genovese, Adonis ve Benjamin "Bugsy" Siegel olduğu bildirildi. Ciro "Enginar Kralı" Terranova kaçış arabasını sürdü, ancak efsaneye göre arabayı kullanamayacak kadar sarsılmıştı ve Siegel onu sürücü koltuğundan itmek zorunda kaldı. Maranzano'nun onayıyla Luciano, Masseria'nın çetesini devraldı ve Maranzano'nun teğmeni oldu, böylece Castellammarese Savaşı sona erdi.[3]
Beş Ailenin oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Masseria'nın ortadan kalkmasının ardından Maranzano, New York'taki İtalyan-Amerikan çetelerini yeniden organize etti. Bu yeniden yapılanma, Luciano, Profaci, Gagliano, Mangano ve Maranzano'nun liderlik ettiği Beş Aile şeklinde gerçekleşti. Maranzano, New York Wappingers Falls'ta bir toplantı düzenleyerek suç patronlarını çağırdı ve burada kendini "capo di tutti i capi" yani "tüm patronların patronu" ilan etti. Ayrıca, rakip ailelerin çetelerini kendi lehine zayıflattı. Görünüşte bu değişiklikleri kabul eden Luciano, aslında Maranzano'yu devirmek için fırsat kolluyordu. Maranzano, Masseria'dan biraz daha ileri görüşlü olsa da, Luciano, Maranzano'nun Masseria'dan bile daha açgözlü ve dar görüşlü olduğuna inanmıştı.[4]
Eylül 1931'de Maranzano, Luciano'nun kendisi için bir tehdit oluşturduğunu fark etti ve onu öldürmesi için İrlandalı gangster Vincent "Mad Dog" Coll'u tuttu. Ancak Lucchese, bu suikast planını Luciano'ya bildirdi. 10 Eylül 1931'de Maranzano, Luciano, Genovese ve Costello'yu Manhattan'daki 230 Park Avenue'deki ofisine çağırdı. Maranzano'nun onları öldürmeyi planladığından şüphelenen Luciano, ondan önce harekete geçmeye karar verdi. Luciano, Maranzano'nun adamlarının yüzlerini tanımadığı dört Yahudi gangsteri ofise gönderdi. Yahudi mafya üyeleri Meyer Lansky ve Bugsy Siegel'in yardımıyla bu plan güvence altına alındı. Gangsterlerden ikisi hükûmet ajanı kılığına girerek Maranzano'nun korumalarını silahsızlandırdı. Diğer ikisi ise Lucchese'nin yardımıyla Maranzano'yu hedef aldı ve onu vurmadan önce defalarca bıçakladılar. Bu suikast, "Sicilya Akşam Duası Gecesi" olarak efsaneleştirilen olayların ilki olarak tarihe geçti.[4]
Komisyonun oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Maranzano'nun 1931'de öldürülmesinin ardından Luciano, Chicago'da bir toplantı düzenledi. Kendisini "capo di tutti i capi" (tüm patronların patronu) ilan edebilirdi ve bu pozisyon için çok az itiraz olacaktı. Ancak, bu unvanı kaldırmayı tercih etti çünkü bunun aileler arasında sorun yaratacağını ve kendisini başka bir hırslı rakibin hedefi haline getireceğine inanıyordu. Luciano'nun Komisyon'daki hedefleri, tüm aileler üzerindeki gücünü sessizce korumak ve gelecekteki çete savaşlarını önlemekti. Patronlar, Komisyon fikrini onayladılar.[5]
Komisyon, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüm Mafya faaliyetlerini denetleyecek ve aileler arasındaki çatışmalarda arabuluculuk yapacak bir "yönetim kurulu" gibi işlev görecekti. Yedi aile reisi Komisyonu oluşturuyordu: New York'un Beş Ailesi'nin liderleri Charlie "Lucky" Luciano, Vincent Mangano, Tommy Gagliano, Joseph Bonanno ve Joe Profaci; Chicago Outfit patronu Al Capone; ve Buffalo ailesinin lideri Stefano Magaddino. Luciano, Komisyonun başkanlığına getirildi. Komisyon, her beş yılda bir ya da aile meselelerini tartışmaları gerektiğinde toplantılar yapmayı kararlaştırdı.[5]
Mafyanın Çöküşü
[değiştir | kaynağı değiştir]New York şehrindeki beş mafya ailesi, eskisi kadar güçlü olmasalar da hala aktiftir. Mafyanın Amerika Birleşik Devletleri'ndeki zirve dönemi, 1940'lar ve 1950'lerdi. Ancak, 1970'te Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act (RICO Yasası) yürürlüğe girdiğinde, mafyayı ve organize suçu durdurmaya yönelik ciddi adımlar atıldı. RICO Yasası, mafya üzerinde büyük bir etki yarattı ve tutuklanan birçok üyenin muhbir olmasına yol açtı. Bu etki zamanla daha da güçlendi, mafyanın kontrolü zayıfladı.[6]
Popüler kültüre etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mario Puzo'nun The Godfather adlı hikâyesinde de geçmektedir. New York'un yeraltı işlerini kontrolünde tutan beş mafya ailesidir. Bunlar Manhattan adasında, Cuneo, Corleone'da Barzini; New Jersey'de, Stracci ve Brooklyn'de de Tattaglia aileleridir. Bunlar oluşturdukları bir konsey ile New York'un yeraltı işlerini beşe bölmüştür. Kendi bölgeleri vardır. Daha sonra Corleone ailesi güçlenip artık diğer aileleri tehdit eder duruma gelince en güçlü aile olan Barzini ailesinin patronu Emilio Barzini Corleone ailesiyle sık sık sürtüşmeler yaşayan Tattagli ailesini gizli bir şekilde destekleme kararı alır ve bir plan yapar. Bu plan dahilinde uyuşturucu satıcısı Virgil Sollozzo Tattaglia ailesiyle iş yapar ve bununla birlikte Don Vito Corleone'ye teklif götürür. Arkasına New York polis şefi Captain Mcluskey'i de alan Sollozzo bu beş ailenin arasında yıllarca sürücek bir savaş çıkmasına neden olur.
Bu savaşta Don Vito Corleone'ye yapılan saldırı ile ilk kan dökülmüş olur. Don Corleone'nin hastanede yattığı sürede aileyi büyük oğlu Santino yönetir. Bu dönem içerisinde ailenin küçük oğlu ve mafia faaliyetlerinden uzak duran Michael Corleone'nin de aile işlerine girmesi ile olaylar farklı bir hal alır. Şiddet ve gayri meşru faaliyet karşıtı olan Michael, babasına saldırı düzenleten Virgil Solozzo ve uyuşturucu çeteleri ile iş birliği içinde olan Captain Mcluskey'i lokantada öldürerek, yer altı dünyasına adım atar. Aslında serinin en önemli olayı da budur. Çünkü Michael bu geri dönülemez olaydan sonra, düşman mafya aileleri için sonun başlangıcının fitilini ateşler.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Carl Sifakis (2010). The Mafia Encyclopedia. Internet Archive. Facts on File Inc, /DBA Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-5695-8.
- ^ "Prohibition gangsters : the rise and fall of a bad generation | WorldCat.org". search.worldcat.org (İngilizce). 13 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.
- ^ a b "New York'un Beş Ailesi: Mafya Dünyasında Dönüm Noktası". Manisa Aktif Haber - Manisa Haber - Son Dakika Haberleri. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.
- ^ a b Raab, Selwyn (13 Mayıs 2014). Five Families: The Rise, Decline, and Resurgence of America's Most Powerful Mafia Empires (İngilizce). Macmillan. ISBN 978-1-4299-0798-9.
- ^ a b Capeci, Jerry (4 Ocak 2005). The Complete Idiot's Guide to the Mafia (İngilizce). Penguin. ISBN 978-1-59257-305-9. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.
- ^ "Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act (RICO) | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 11 Ağustos 2024. 3 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024.