Bayır-Bucak
| Bayır-Bucak Bölgesi | |
|---|---|
  Bayır-Bucak Bölgesi Bayır-Bucak bölgesinin Suriye'deki konumu | |
| Ülke |  Suriye |
| İl | Lazkiye İli |
Bayır-Bucak, Lazkiye ilininin kuzeyinde çoğunlukla Suriyeli Türkmenlerin yaşadığı coğrafi bölgedir.
Bayır-Bucak bölgesinin kesin olarak coğrafi bir tanımı olmasa da, genel olarak Cisr eş Şuğur'un batısı; Nusayriye Dağlarının kuzeyi ve Lazkiye kıyı şeridinin doğusu ile Hatay kırsalının güneyi olarak tanımlanabilir. Bucak bölgesi kıyı şeridinde kalmaktadır. Bayır bölgesi ise Türkmen Dağları'nın olduğu iç kesimi kapsamaktadır.[1][2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgede Türkmenlerin 11. yüzyıldan beri yaşadığı bilinmektedir.[3] Buraya Anadolu ve Mezopotamya'dan göç etmişlerdir.[4] 12. yüzyılda I. İmadeddin Zengi liderliğinde Suriye'de önemli bir güç haline gelmişlerdir. Türkmenler bu dönemde, Filistin ve Lübnan dolaylarındaki Haçlı devletlerine karşı sınır boylarına yerleştirilmişlerdir.[5]
Yavuz Sultan Selim, 1516 yılında Mercidabık'ta Memluklular'ı yenince Halep ve çevresine Türk boylarının akınları hız kazanmıştır. Bu dönemde Türkmenler yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır. Suriyeli Türkmenler Osmanlı kayıtlarında "Halep Türkmenleri" olarak yer almışlardır. Halep Türkmenleri kışları Halep civarında, yazları ise Anadolu yaylalarından geçirmişlerdir.
1518 Halep nüfus kayıtlarına göre bölgede yaşayan 54.276 kişinin 36,217 si Türkmendi.[6]
93 Harbi'nden sonra da Kafkasya'dan göç eden Müslüman ve Türk nüfustan da Halep ve civarına büyük bir göç dalgası olmuştur.
Fransa ile Türkiye arasında 20 Ekim 1921 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması'na göre Türkçe konuşan nüfusun bulunduğu bazı bölgeler Fransız manda yönetimine bırakılmıştır.[7] Hatay, 1939 yılında Türkiye topraklarına katılmışsa da, Bayır-Bucak bölgesi Suriye devletinde kalmıştır.
Türkiye ile Fransa arasında Bayır-Bucak Türkmenleri konusu görüşülmemiş ve bunun sonucunda da belirsizlikler ortaya çıkmıştır.[kaynak belirtilmeli] Suriye devleti Türkmenlere azınlık statüsü tanımamıştır. 1946 ve 1972 anayasalarına göre Suriyeli Türkmenler de 'Suriyeli Arap' olarak sayılmışlardı.[kaynak belirtilmeli] Türkçe gazete yayınlamaya izin verilmemiş, Türkçe konuşmak da yasaklanmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Bayır-Bucak bölgesinin büyük bölümü Türkmenlerden oluşur. Çoğunluğu Sünnidir. Az sayıda Nusayri Türkmen nüfus da bulunmaktadır.[8] Onun dışında çoğunluğu Nusayri olmak üzere Arap köyleri de vardır.
Ağustos 2013'te Hürriyet gazetesinde yer alan haberde, Suriye Türkmen Meclisi'nin verilerine göre Lazkiye'deki Türkmen sayısının 270.000 olduğu belirtilmekteydi.[9]
Hatay Valiliği Suriye'nin Lazkiye bölgesine bağlı Bayırbucak Yöresinden Türkiye'ye 4 günde 4.019 kişi savaştan kaçıp gelmiştir.[1]2 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
- ^ C. H. Bleaney, "The Turkic Peoples of Syria" in "Turkic Peoples Of The World", pp. 206–209.
- ^ Ziadeh, s. 45–46.
- ^ Öztürk Mustafa, 1616 Tarihli Halep Avarız-Hane Defteri, s. 255.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.