Batı Bulgar banliyöleri
Batı Bulgar banliyöleri, Bulgarlar tarafından güneydoğu Sırbistan'da bulunan birkaç bölgeyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.[1]
Söz konusu topraklar, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından 1920 yılında imzalanan Neuilly Antlaşması sonucunda Bulgaristan tarafından Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti'ne bırakılmıştır. 2011 Sırp nüfus sayımına göre, Batı Bulgar banliyöleri'ndeki iki kasaba, Bosilegrad ve Dimitrovgrad'da ağırlıklı olarak Bulgarlar yaşıyor.[2]
İç Batı Dış Devrimci Örgüt[değiştir | kaynağı değiştir]
İç Batı Dış Ülke Devrimci Örgütü (Bulgarca: Вътрешна западнопокрайска революционна организация, romanlaştırılmış: Vatreshna zapadnopokrayska revolyutsionna organizatsiya), IWORO, 1921 ile 1941 yılları arasında Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı'nda (1929'a kadar) ve ardından onun halefi olan Yugoslavya Krallığı'nda Batı Dış Topraklar'da faaliyet gösteren bir Bulgar ayrılıkçı örgüttü.[3]
Örgüt, 1921'de Bulgar banliyölerinin 1920'de Sırbistan'a bırakılmasından hemen sonra oluşturulan birkaç müfreze temelinde kuruldu. IWORO başlangıçta propaganda ve Bulgar edebiyatının halka ulaşması için çabaladı.[4] Silahlı çatışma dönemi 1922'de başlamış ve örgüt, bölgenin Bulgar birlikleri tarafından işgal edildiği 1941 yılına kadar Tzaribrod-Belgrad demiryoluna, köprülere, Yugoslav garnizonlarına ve kışlalarına çok sayıda saldırı düzenlemiştir.[5]
İki savaş arası dönemde aktif olan diğer üç Bulgar devrimci örgütünün (Makedonya'daki İç Makedon Devrimci Örgütü, Trakya'daki İç Trakya Devrimci Örgütü ve Doburca'daki İç Doburca Devrimci Örgütü) aksine, IWORO bölge için özerklik talep eden taktiksel bir slogan atmadı. IWORO açık bir ayrılıkçı gündemi vardı; "Batı Bulgar banliyölerinin kurtarılması ve Bulgaristan'a geri verilmesi için" savaştı.[6]
Tartışma[değiştir | kaynağı değiştir]
Sırp devleti, Fransa'daki Alsas ile ilgili Almanya örneğinde olduğu gibi, komşu bir ülkenin topraklarının bazı kısımlarına "batı dış bölgeleri" olarak atıfta bulunulmasının toprak iddiaları anlamına gelebileceğini düşünerek, bu terimi reddetti.[7]
Bu nedenle terim, 1948'den beri Belgrad tarafından Sofya ile temaslarda kullanılmamaktadır. Josip Broz Tito ve Georgi Dimitrov tarafından Bled Antlaşmasında bir kez bahsedilmiştir.[8] Bu, Balkanlar'da Yugoslavya, Arnavutluk ve Bulgaristan'ı içerecek olan Balkan Federasyonu'nda bir Komünist süper devlet için tartışma dönemiydi ve Bulgaristan Batı Bulgar banliyölerinin kendisine döneceğini öngördü.[9] Balkan Federasyonu fikri, Tito ve Stalin arasındaki bölünme meydana geldiğinde, 1948 tarihli Informbiro dönemi ile terk edildi. Uluslararası alanda kullanılmamasına rağmen (yeniden canlandırıldığı 1990'lara kadar), Bulgaristan'da iç sosyal ve politik iletişimde çok yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Treaty of Neuilly - World War I Document Archive". wwi.lib.byu.edu. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
- ^ Bulgaria (29 Eylül 1994). "Letter dated 29 September 1994 from the Permanent Representative of Bulgaria to the United Nations addressed to the Secretary-General" (İngilizce).