Balkaş Gölü
| Balkaş Gölü | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Yüzey rakımı | 341.4 m |
| Wikimedia Commons | |
Balkaş Gölü (eski Türkçe: Terinğ köl; Kazakça: Balqaş Kölı) Orta Asya’da bir göldür. Aral Gölü'nden sonra Orta Asya'nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4′ Kuzey 76°2′ Doğu koordinatları üzerinde yer alır. Beslendiği başlıca kaynaklar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayaköz Irmağı'dır. Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içerisinde bulunur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, batıda 19 km'dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken ortalama derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km'dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.
Gölün tarihi
Göl uzun yıllar boyunca Çin hakimiyetindeydi, Çin'in güneydoğudaki en uç sınırını teşkil ediyordu. Fakat 1864’te Çinlilerin Haksız Antlaşma dedikleri anlaşma ile Balkaş Gölü Rusya'ya bırakıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılması ile göl resmen Kazakistan sınırları içinde kaldı.
Nitelikleri
Göl günümüzde sadece 16,996 km²lik bir alanı kaplamaktadır. Balkaş Gölü'de tıpkı Aral Gölü gibi beslendiği kaynakların kurumasından dolayı küçülmektedir. Gölün batı kanadı tatlı su, doğu kanadı ise tuzlu su içermektedir. Balkaş Bölgesindeki yedi nehirden beslenir, göle en çok su sağlayan İli Nehri'dir. İli Nehri sularını Çin'in Xinjiang bölgesindeki dağlardan özellikle de bahar aylarında eriyen karlardan beslemektedir. Balkaş Gölü tüm diğer içgöller gibi kuruma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Ekonomik katkıları
İli Nehri'nin ve Balkaş Gölü'nün suları Kazakistan için büyük önemi vardır. Kapçagayskove şehrinde İli Nehri'nde hidroelektrik güç elde etmek için baraj kurulmuştur ve suları hem tarımsal sulamaya hem de sanayi ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Balkaş Gölü başlıbaşına balıkçılık için önemli bir kaynaktır.
Çevresel ve siyasal etkenler
Kazakistan ve Çin arasındaki zayıf ilişkilere ve Batı Çin'de hızla artan sanayi kuruluşlarına bakıldığında İli Nehri'nin kıt sularının üzerindeki gerilim daha da artmaktadır. Benzer politik problemlerden sonra ortaya atılan Aral Gölü'nün kurutulması gibi bir öneriye bakılırsa, Balkaş'da bundan pek farklı değildir.