Büyük Ayı Hareketli Grubu

Koordinat:Sky map 12sa 03d 00s; +58º 00' 00″
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Büyük Ayı Hareketli Grubu
Büyük Ayı Hareketli Grubu'nun çekirdeğini oluşturan Büyük Kepçe.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBüyük Ayı
Sağ açıklık (α)12sa 03d [1]
Dik açıklık (δ)+58° 00′[1]
Açısal boyut ()20°[1]
Görünür büyüklük (V)0,4[1]
Parlak yıldız kadriε UMa 1,77m
Özellikler
Uzaklık76[1] ly (23 pc)
Yaş500[2] milyon
Katalog belirtmeleri
UMa Moving Group • Ursa Major Moving Group • UMa Star Group • UMa Group • UMa Stream
Ayrıca bakınız: Açık yıldız kümesi, Liste

Büyük Ayı Hareketli Grubu (ayrıca Collinder 285 veya Büyük Ayı birliği olarak da bilinir), 500 milyon yıl önce oluştuğu düşünülen[2] ortak kökene ve ortak harekete sahip yakın bir yıldız topluluğudur. Çekirdeği yaklaşık olarak 80 ışık yılı uzaklıktadır. Çoğunlukla Büyük Ayı yıldızlarından oluşur ve parlak yıldızlar açısından oldukça zengindir.

Keşif ve bileşenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Ayı Hareketli Grubu'ndaki bütün yıldızlar aynı yönde ve hemen hemen aynı hızda hareket etmekte, benzer metal karışımına sahip ve teoriye göre kabaca benzer yaşa sahiptirler.

Grup 1869 yılında Richard A. Proctor tarafından keşfedilmiştir. Proctor, Dubhe ve Alkaid (Eta Ursae Majoris) hariç Büyük Kepçe yıldızlarının Yay takımyıldızındaki ortak bir noktaya doğru gittikleri bir özdevinime sahip olduğunu fark etti. Böylece Büyük Kepçe yıldızlarının, çoğu takımyıldızlardaki yıldızların aksine büyük ölçüde birbirleriyle ilişkili yıldızlardan oluştuğu anlaşılmış oldu.

Bazı parlak üyelere; Alfa Coronae Borealis (α CrB veya Alphecca veya Gemma), Beta Aurigae (β Aur), Delta Aquarii (δ Aqr), Gama Leporis (γ Lep) ve Beta Serpentis (β Ser) dahildir. Grup üyesi olduğuna inanılan daha parlak ve orta parlaklıktaki yıldızlar, Temel yıldızlar ve Akıntı yıldızları adıyla iki kısımda aşağıda listelenmiştir.

Grup üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hareketli gruptaki üyelik kriterleri yıldızların uzaydaki hareketine dayanmaktadır. Bu hareket, yıldızların; özdevinimleri, ıraklık açıları (veya uzaklıkları) ve dikey hızları ile belirlenebilir. Hipparcos uydusu (1989-1993) tarafından toplanan veriler kullanılarak 2003 yılında yayınlanan bir çalışmada, yakın yıldızların özdevinim ve ıraklık açısı tahminleri büyük ölçüde geliştirilmiştir.[2]

Mesafeleri (Hipparcos ile ölçülen) ve görünen parlaklıklarına dayanarak, mutlak parlaklık ile yıldızların yaşları tahmin edilebilir. Hareketli grup içindeki yıldızların 500 milyon yıllık ortak bir yaşa sahip oldukları tahmin edilmektedir.[2]

Temel yıldızlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hareketli grubun çekirdeğini oluşturan temel yıldızlar, 13 tanesi Büyük Ayı'da bir tanesi komşu takımyıldız Av Köpekleri'nde olmak üzere 14 yıldızdan oluşur.

Adı Takımyıldız B F HD HIP v.
mag. 		Uzaklık (Iy) Tayf sınıfı Notlar
ε UMa Büyük Ayı ε 77 112185 62956 1.76 81 A0p Alioth
ζ UMa A Büyük Ayı ζ 79 116656 65378 2.23 78 A2V Mizar, Mizat, Mirza, Mitsar, Vasistha
(dörtlü sistem)
β UMa Büyük Ayı β 48 95418 53910 2.34 79 A1V Merak, Mirak
γ UMa Büyük Ayı γ 64 103287 58001 2.41 84 A0V SB Phad, Phecda, Phegda, Phekha, Phacd
δ UMa Büyük Ayı δ 69 106591 59774 3.32 81 A3V Megrez, Kaffa
ζ UMa B Büyük Ayı ζ 79 116657 3.95 Mizar dörtlü sisteminin parçası
80 UMa Büyük Ayı g 80 116842 65477 3.99 81 A5V SB Alcor, Saidak, Suha, Arundhati
(ikili sistem)
78 UMa Büyük Ayı 78 113139 63503 4.93 81 F2V
37 UMa Büyük Ayı 37 91480 51814 5.16 86 F1V
HD 115043 Büyük Ayı 115043 64532 6.82 84 G1V Gliese 503.2
HD 109011 Büyük Ayı 109011 61100 8.10 77 K2V NO UMa
HD 110463 Büyük Ayı 110463 61946 8.28 76 K3V NP UMa
HD 109647 Av Köpekleri 109647 61481 8.53 86 K0 DO CVn

Akıntı yıldızları[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Ayı Hareketli Grubu'nun muhtemel akıntı yıldızı üyeleri gökyüzünde daha dağınık olarak bulunmaktadırlar (Kral'dan Güney Üçgeni'ne).

Adı Takımyıldız B F HD HIP v.
mag. 		Uzaklık (Iy) Tayf sınıfı Notlar
β Aur Arabacı β 34 40183 28360 1.90 82 A2V Menkalinan, Menkalina
α CrB Kuzeytacı α 5 139006 76267 2.22 75 A0V Alphecca, Alphacca, Alphekka, Gemma, Gnosia, Gnosia Stella Coronae, Asteroth, Ashtaroth
δ Aqr Kova δ 76 216627 113136 3.27 159 A3V Skat, Scheat, Seat, Sheat
ζ Leo Aslan ζ 36 89025 50335 3.43 260 F0III Adhafera, Aldhafera, Aldhafara
γ Lep A Tavşan γ 13 38393 27072 3.59 29 F7V
β Ser Yılan β 28 141003 77233 3.65 153 A3V Chow
ζ Boo A Çoban ζ 30 129246 71795 3.78 180 A3IVn
χ1 Ori Avcı χ1 54 39587 27913 4.39 28 G0V
ζ Boo B Çoban ζ 30 129247 4.43 180 A2III
21 LMi Küçük Aslan 21 87696 49593 4.49 91 A7V
χ Cet A Balina χ 53 11171 8497 4.66 77 F3III
γ Mic Mikroskop γ 39 199951 103738 4.67 223 G8III
ζ Crt Kupa ζ 27 102070 57283 4.71 350 G8III
ζ TrA Güney Üçgeni ζ 31 147584 80686 4.90 39 F9V
16 Lyr Çalgı 16 177196 93408 5.00 128 A7V
66 Tau Boğa r 66 27820 20522 5.10 396 A3V
59 Dra Ejderha 59 180777 94083 5.11 89 A9V
89 Psc Balıklar f 89 7804 6061 5.13 220 A3V
HD 75605 Kumpas 75605 43352 5.19 229 G8III
18 Boo Çoban 18 125451 69989 5.41 85 F5IV
HD 109799 Suyılanı 109799 61621 5.41 113 F0V
π1 UMa Büyük Ayı π1 3 72905 42438 5.63 47 G1.5Vb Muscida
HD 220096 Heykeltıraş 220096 115312 5.65 329 G5IV
29 Com Berenis'in Saçı 29 111397 62541 5.71 402 A1V
HD 18778 Kral 18778 14844 5.92 202 A7III-IV
HD 165185 Yay 165185 88694 5.94 57 G3V Gliese 702.1
6 Sex Altılık 6 85364 48341 6.01 200 A8III
HD 171746 Herkül 171746 91159 6.21 112 G2Vv comp
HD 26932 Boğa 26932 6.23 69 G0IV
HD 129798 Ejderha 129798 71876 6.24 139 F2V DL Dra
41 Vir Başak 41 112097 62933 6.25 199 A7III
χ Cet B Balina χ 53 11131 8486 6.72 78 G0 EZ Cet
HD 71974 A Vaşak 71974 41820 7.51 94 G5
HD 59747 Vaşak 59747 36704 7.70 64 G5 DX Lyn
HD 28495 Zürafa 28495 21276 7.76 90 G0 MS Cam
HD 173950 Çalgı 173950 92122 8.08 121 G5 V595 Lyr
HIP 66459 Av Köpekleri 66459 9.06 36 K5 Gliese 519
HD 71974 B Vaşak 71974 41820 9.09 94
HD 95650 Aslan 95650 53985 9.68 38 M0 DS Leo, Gliese 410
HD 238224 Büyük Ayı 238224 65327 9.72 82 K5 Gliese 509.1
HD 13959 Balina 13959 10552 9.76 124 K2 Gliese 91.1
HD 156498 Yılancı 156498 84595 9.98 271 V2369 Oph

Üye olmayanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakındaki parlak yıldız Sirius'un grubun bir üyesi olduğuna inanılmaktaydı fakat 2003 yılında Clemson Üniversitesi'nden Jeremy King ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmaya göre böyle olmayabilir. Bu araştırmada Sirius'un grubun üyesi olamayacak kadar genç olduğu belirtilmektedir.

Güneş Sistemi'miz bu akıma çok yakın olmasına rağmen on kat fazla yaşından dolayı grubun üyesi değildir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e "SEDS - The Ursa Major Moving Cluster, Collinder 285". 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015. 
  2. ^ a b c d King, Jeremy R.; Villarreal, Adam R.; Soderblom, David R.; Gulliver, Austin F.; Adelman, Saul J. (Nisan 2003), "Stellar Kinematic Groups. II. A Reexamination of the Membership, Activity, and Age of the Ursa Major Group", The Astronomical Journal, 125 (4), ss. 1980-2017, Bibcode:2003AJ....125.1980K, doi:10.1086/368241 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Büyük_Ayı_Hareketli_Grubu&oldid=30297439" sayfasından alınmıştır