Artes mechanicae
Artes mechanicae (mekanik sanatlar), genellikle geleneksel yedi özgür sanatla (artes liberales) birlikte anılan, düzenli uygulamalar ya da becerilerden oluşan bir ortaçağ kavramıdır. Aynı zamanda "köle ruhlu" ve "kaba"[1] olarak da nitelendirilen bu sanatlar, antik çağlardan bu yana daha temel ihtiyaçlara hizmet ettikleri için özgür bir insana yakışmadıkları düşünülmüştür.
Genel Bakış[değiştir | kaynağı değiştir]
Johannes Scotus Eriugena (9. yüzyıl) bu sanatları yediye ayırır:
- vestiaria (terzilik, dokuma)
- agricultura (tarım)
- architectura (mimari, duvarcılık)
- militia ve venatoria (savaş ve avcılık, askeri eğitim, "dövüş sanatları")
- mercatura (ticaret)
- coquinaria (aşçılık)
- metallaria (nalbant, metalurji)[2]
Saint Victor'lu Hugh (12. yüzyıl) Didascalicon eserinde ticaret, tarım ve aşçılık yerine denizcilik, tıp ve tiyatro sanatlarına yer verir.[3] Hugh'nun yaklaşımı mekanik sanatları insanlığın gelişimi için görevlendirilmiş olarak yüceltmektedir ki bu da geç dönem Orta Çağ düşünürleri arasında giderek artan bir eğilimi temsil edecektir.[4][5]
Artes mechanicae'nin uygulamalı geometri olarak sınıflandırılması Batı Avrupa'ya Dominicus Gundissalinus (12. yüzyıl) tarafından Arap ilimlerindeki okumalarının etkisi altında tanıtılmıştır.
19. yüzyılda "mekanik sanatlar" bugün mühendislik olarak bilinen bazı alanlara atıfta bulunuyordu. Terimin kullanılması, görünüşe göre bu alanları, dönemin üst sınıfına ve entelijansiyasına yönelik olan sahne sanatları ve güzel sanatlar gibi yaratıcı ve sanatsal çabalardan ayırmak için bir girişimdi. Mekanik sanatlar, iyi ailelerden gelmeyenler için de uygun alanlar olarak görülüyordu.
"Yararlı sanatlar" veya "uygulamalı sanatlar" gibi ilgili terimler genel olarak zanaatkarlığın yanı sıra mekanik sanatları da kapsar.
"Mekanik sanatlar" teriminin en ünlü (ve bugün en sık karşılaşılan) kullanımı Morrill Land-Grant Colleges Yasası'nda yer almaktadır.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ See for instance Cicero'sDe Officiis, Book I, xxlii.
- ^ In his commentary on Martianus Capella's early-fifth-century work, The Marriage of Philology and Mercury, one of the main sources for medieval reflection on the liberal arts.
- ^ Hugues de Saint-Victor, Libri septem eruditiones didascaliae, ch.26 (PL 176, col.760): lanificium, armaturum, navigationem, agriculturem, venationem, medicinam, theatricam
- ^ See Georges Legoff, Time, Work and Culture in the Middle Ages, (Chicago, University of Chicago Press) 116.
- ^ The Invention of Art: A Cultural History. The University of Chicago Press. 2003. ss. 28-30. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Walton, S.A., An Introduction to the Mechanical Arts in the Middle Ages, AVISTA, University of Toronto, 2003