Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri
 | |
 Arnavutluk |
 Sırbistan |
|---|---|
Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.
Arnavutluk'un Belgrad'da büyükelçiliği vardır.[1] Sırbistan'ın Tiran'da büyükelçiliği vardır.[2] Her iki ülke de Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması (CEFTA) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın (KEİ) tam üyesidir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Geç Osmanlı döneminde, Sırp diplomat Ilija Garašanin, "Doğu Sorunu'na" sözde çözüm olarak Arnavut Katolik unsurunu elde etmek amacıyla Mirdita'nın başrahibi Monsenyör Gasper Krasniqi ile temasa geçti.[3] Ancak amaçları farklıydı. Garašanin bu temasları bir Sırp çıkışının Adriyatik Denizi'ne çıkışının gerçekleştirilmesi için bir araç olarak görürken, Krasniqi, Sırbistan'ın Arnavutluk'un siyasi özgürlüğü ve bağımsızlığı için Türklere karşı başta Mirdita olmak üzere Arnavut Katolik topluluğunun bir devrimini organize etmesine yardımcı olmak için çaba sarf etti.
Balkan Savaşları[değiştir | kaynağı değiştir]
Balkan Savaşlarının başlangıcında, Sırp siyasetinin önemli stratejik hedeflerinden biri, Adriyatik Denizi'ne bir koridor elde etmekti, bu nedenle niyeti, müttefiki Yunanistan Krallığı ile ortak bir sınırı paylaşmak ve böylece bağımsız Arnavut devletini inkâr etmekti.[4][5] Birinci Balkan Savaşı'nda Arnavutlar ulusal bir devlet için savaştılar. Ancak bu mücadele büyük ölçüde milis operasyonları ve gerilla taktikleriyle sınırlıydı.
II. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
II. Dünya Savaşı sırasında, Yugoslavya Halk Kurtuluş Ordusu ile Arnavutluk Halk Kurtuluş Ordusu arasında çok yakın bir işbirliği gelişti. Arnavutluk Halk Ordusu 1944'te ülkede iktidara geldi. Demokratik Federal Yugoslavya, Nisan 1945'te Arnavutluk'un yeni hükûmetini tanıyan ilk ülke oldu.[6]
Soğuk Savaş[değiştir | kaynağı değiştir]
Yugoslavya, Arnavutluk, Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan'ı içerecek bir Balkan federasyonu yaratmaya yönelik komünist planlar vardı. Ancak, Informbiro 1948 kararından sonra Arnavutluk, Yugoslav komünistleriyle ilişkilerini kopardı, çünkü Enver Hoca, Joseph Stalin yönetiminde Sovyetler Birliği'ne sadık kaldı.
Yugoslav Savaşları[değiştir | kaynağı değiştir]
NATO'nun Kosova'daki bombalama kampanyasından sonra, Arnavutluk onları destekledi ve bu da Sırbistan-Karadağ'ın Arnavutluk ile diplomatik ilişkilerini kesmesiyle sonuçlandı.[7][8]
21'inci yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Sırbistan'ı ziyaret etti ve 1947'de Arnavut diktatör Enver Hoca'nın Yugoslavya Cumhurbaşkanı Josip Broz Tito ile yaptığı görüşmeden bu yana iki ülke liderliği arasında türünün ilk toplantısı için 10 Kasım 2014'te Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vučić ile bir araya geldi. Ancak Rama'nın Kosova'nın bağımsızlığının "inkar edilemez" ve "saygı duyulması gerektiğini" söylemesi ve Vučić'in onu "provokasyon" yapmakla suçlaması aradaki öfkeyi alevlendirdi.[9]
Azınlık hakları[değiştir | kaynağı değiştir]
Aralık 2008'de Sırp polisi, Kosova sınırındaki Arnavut nüfuslu bir bölgede Kosova Kurtuluş Ordusu'nun (KLA) on eski üyesini tutukladı. Sırbistan'ın savaş suçları savcılığı, on KLA üyesinin Haziran ve Ekim 1999 arasında Kosova'da 51 kişiyi öldürdüğü ve 159 sivili kaçırdığına dair elinde kanıt olduğunu belirtti.[10]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Vandals damage Albanian embassy in Belgrade". BBC. 29 Mart 1999. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ "Serbian charge d'affaires prepares to quit Albania". BBC. 20 Şubat 2008. 13 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2009.
- ^ Prof. dr. Zef Mirdita, ALBANIA IN THE LIGHT OF SERBIAN FOREIGN POLICY[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Dimitrije Bogdanović: Knjiga o Kosovu 21 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Aleksandar Bošković, Albanci kao metafora Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş. - ^ Milorad Komatina, Enver Hodža i jugoslovensko-albanski odnosi, Službeni list SRJ, Beograd 1995. godina
- ^ "Yugoslavia breaks off diplomatic relations with Albania" (İngilizce). 18 Nisan 1999. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ "International reaction of Albania to NATO's bombing campaigns" (PDF). 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ BBC (10 Kasım 2014). "Serbia-Albania row over Kosovo mars historic Rama visit". BBC News. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.
- ^ Keohane, Robert Owen; Joseph S. Nye; Stanley Hoffmann (1993). After the Cold War. ss. 369, 370. ISBN 978-0-674-00864-9. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2022.